25 Nisan 2024, Perşembe Gazete Oksijen
03.09.2021 04:30

Ada mevsimi

Büyükada’yı bu kez adanın yerlisi dostlarımla gezdim. Ada halen kentten kaçmanın en güzel adreslerinden. Hele bir de aylardan eylül, günlerden hafta içi ise vapura atlamanın tam zamanı

Dünyanın en güzel zamanı başladı: Eylül. Öyle bir ay ki nereye yolculuk etsek güzel. Eylül, vapura atlayıp İstanbul’un göz bebeği Büyükada’ya gitmelik en güzel zaman… Sabahın ilk ışıkları ile Beşiktaş’tan atlıyorum vapura. O kadar şanslıyım ki bu kez üç  gecemi geçireceğim Büyükada’yı bana yaz kış burada yaşayan, adanın yerlisi dostlarım gezdirecek. Üstelik, tarihini okuduğum, fotoğraflarından her odasını ezbere bildiğim Splendid Palas’ta kalacağım, hayatımda ilk kez. 

Tarihe yolculuk yapın

Yüce Tepe’deki Aya Yorgi Koudonas Manastırı’nın günümüzdeki hali, 1752-1909 arasında yapılmış  yarım düzine kilise ve şapelden oluşuyor. İsa Tepesi’ndeki Sotiros Christou (Kurtarıcı İsa) Manastırı da Bizans döneminde yapılmış. Aya Nikola Manastırı, Panayia (Meryem Ana) Kilisesi, Fransisken San Pasifico Kilisesi de listenizde olsun.  Adanın en güzel camisi, II. Abdülhamid döneminde yapılmış. 1893’ten yadigar Hamidiye Camii’ni görülecekler listenize alın. Adada 1903’te inşa edilen bir sinagog da var. İsa Tepesi’nin yamacında, Japonya Nara’daki Todaiji Tapınağı’ndan sonra dünyadaki en büyük ikinci, Avrupa’daki ise en büyük ahşap yapı olan altı katlı bir bina var. 1903’te Rum yetimhanesine dönüştürülen ve 1964’e kadar bu işlevini sürdüren bu muhteşem binanın nihayet restorasyona alınacağı da geçen hafta bahçesinde düzenlenen bir basın toplantısı ile açıklandı. Çok güzel haber.  Büyükada Anadolu Kulübü adanın en güzellerinden. Prinkipo İngiliz Yat Kulübü için 1906 senesinde yapılan bu zarif bina, Cumhurbaşkanı İnönü, İran Şahı ve Romen diktatör Nikolay Çavuşesku gibi pek çok ünlü kişiyi ağırlamış. Atatürk de burada kalmış ve odası olduğu gibi muhafaza ediliyor. Kulüp üyelere ve misafirlerine açık.

Ada içi ulaşım

Adalarda faytonla taşımacılık nihayet sona erdi. Büyükada’da ada içi ulaşım, belediyenin sadece akbille çalışan elektrikli otobüslerle işliyor. Otobüsler saat kulesinin olduğu meydandan kalkıyorlar. Bu araçlar lunapark alanına kadar gidip ring gibi gidip geri geliyorlar. 10 kişi kadar kişi kapasiteleri var. Sadece akbil geçiyor nakit para kabul edilmiyor. Eğer yeterli bakiyeniz yoksa vapur iskelesinin oradaki akbil yükleme makinelerini kullanabilirsiniz Uzun bekleme kuyrukları bilginiz dahilinde olsun. Bunun dışında Kadıyoran ve Nizam’a giden 8 kişilik elektrikli araçlar da bulunuyor.. Özellikle yaz aylarında ya da hafta sonu güzel havalarda, ada içi ulaşım sıkıntılı. Bu nedenle bir başka çözüm; elektrikli taksi kullanmak (ki onun da sayısı yeterli değil) ya da bisiklet kiralamak. Sektör Bisiklet ve Yunus Bisiklet, düzgün kiralık bisiklet bulabileceğiniz adreslerden.

Film setinde gibi

Büyükada’nın 15. yüzyılda Osmanlı’nın şehirde ele geçirdiği son yer olduğu düşünülüyor. 1846’ya kadar vapur seferleri yapılmamış. Özellikle yaz sıcaklarından bunalan keyfine düşkün İstanbul halkı adayı zamanla mesken tutmaya başlamış. 1909’da II. Abdülhamid’e yapılan darbe sonrası adamlarının çoğu adaya sürgün edilmiş. 1929’da ise Rus devrimci Leon Troçki adaya sürülmüş. Tarihi adı Prinkipo olan Büyükada palmiye, çam ve çınar ağaçlarının birleşimine eklenen birbirinden güzel ahşap evler ve rengarenk bahçeler ile büyüleyici bir güzelliğe sahip. Adını büyük koyduklarına da bakmayın; aslında sadece 4.3 kilometre uzunluğunda ve 1.3 kilometre genişliğinde. İster yürüyerek ister bisikletle keşfedebilirsiniz. Aralarında vadi olan iki tepesi var. İsa Tepesi 164, Yüce Tepe 202 metre yüksekte. Öyle muhteşem evler ve bahçeler sıralanıyor ki burada yürümek gözlere bayram.  Karşınıza çıkan evlerden en güzeli, Con Paşa Köşkü. Adalar’a vapur seferlerini başlatan ve Con Paşa olarak anılan Trasivolos Yannaros için 1880’de yapılmış.  Cadde üzerinde göreceğiniz Fabiato Köşkü bir diğer göz alıcı yapı.  Gözetleme kuleli ve kırmızı tuğlalı Mizzi Köşkü, ünlü mimar Raimondo d’Aronco imzalı.  Adalar Kaymakamlığı bir zamanlar Hacopulo Köşkü olan binada yer alıyor ve bence Türkiye’deki en güzel kaymakamlık binası. Adalar Adliyesi de öyle. 

Nerede kalınır?

Splendid Palas’ın hikayesi Daha vapurda belki de ilk dikkatinizi çeken tarihi ahşap bina, kırmızı beyaz renkleri ve kubbeleri ile görkemli Splendid Palas Oteli. Kurucusu Sakızlı Müşir Kazım Paşa, 1901’de yanarak tahrip olan Büyükada Giacomo Oteli’nin bulunduğu araziyi satın alarak şimdiki oteli inşa ettirir. Ardından Tokatlıyan Oteli’nin üç garsonu olan Dikran, Tavit ve Onnik Beyler mekânı kiralayarak işletmeye başlar. Daha önce aynı adla bir lokanta işleten bu üç ortak, otele adını verir. Ratzkowski ve H. Mocel gibi ressamların tablolarıyla süslü duvarların yanı sıra, Paris’teki Christophle mağazasından kristal takımlar ve DDO etiketli çatal bıçak takımları, Lion’dan hasır koltuklar ve İstanbul’daki Austro-Ottoman mağazasından mobilyalar alınır. I. Dünya Savaşı başlamadan önce otel bazı ünlü misafirleri de ağırlar. Bunlardan biri olan Yahya Kemal, savaş başladığında tek düzenli müşteridir; ancak Halit Fahri Ozansoy’a göre otel, bu tek müşteriye bile saygı duyar ve kapılarını kapatmaz. Otel ailenin altıncı kuşağı tarafından işletiliyor. Zarif odalarında konaklamak, terasında bir kokteyl yudumlamak ya da girişindeki zarif pastanesi Choco White’ın olağanüstü tatlıları için bile yolunuzu Splendid’ten geçirin.  Sergüzeşt Otel Büyükada Ada merkezine yürüyerek 5 dakika mesafede, özenle restore edilmiş, 10 odanın her biri modern ve sofistike tarzda döşenmiş, bahçesi ve göz doyuran kahvaltısı ile çok keyifli bir ada köşkü. Bu yıl hizmete giren restoranı Sermest’e rezervasyon ile açık büfe kahvaltı için de uğrayabilirsiniz. 

Yüzün

Büyükada’da birazdan sayacağım plajların tamamına, şehir hatları vapurunun kalktığı iskelenin yanından motorlar kalkıyor. Gidiş dönüş ücreti, plajlara giriş ücretinin içinde dahil ediliyor. Bu sene 50 TL olarak belirlenmiş. Bu fiyata, şezlong, şemsiye, gidiş dönüş motor ile ulaşım dahil edilmiş. En güzel Büyükada plajları;
  • Eskibağ Plajı (Viranbağ Plaj) bu plaj benim favorim
  • Halik Koyu Plajı
  • Aya Nikola Plajı
  • Prenses Koyu
  • Yada Beach Club
  • Nakibey Plajı
  • Yörükali Plajı
  • Ayrıca Kamino Yelken Kulübü hem yelken öğrenmek hem de denize girmek için mükemmel. 

Tadın

  • Eskibağ Plaj Restaurant
    Eskibağ Plaj Restaurant
    Büyükada Fırını’ndan sakızlı, tarçınlı, lokumlu kurabiyeler alın, kaymaklı böreği ile kahvaltı yapın.
  • Ada Döner’de dürümün tadına bakın.
  • Yalovalı’da patates köftesini deneyin.
  • Elektrikli otobüslerin kalktığı durağın tam karşısındaki Maple’ın güzel kahvelerinden için.
  • Eskibağ Plaj Restaurant (0216 382 23 36) diğer adıyla Herman’ın Yeri özellikle gün batımında huzurun adresi. Kahvaltı ve akşam yemeği için de ideal. Alt tarafında plajı da var.
  • İskeledeki restoranların çoğu turistik Milto ve Ali Baba ise hala belli bir kaliteyi koruyor. Levrek takozu çok meşhur.
  • Adanın en sevilen meyhanelerinden biri hiç şüphesiz Prinkipo. Nam-ı diğer Fıstık Ahmet’in yeri. Kime sorsanız gösterir. 
  • Bahçe’de Sinek Cafe (0216 382 35 78) adadaki en güzel bahçelerden biri, mozaik pastaları harika. Hayatı süzmüş üç adalı kardeşin mekanında rafine bir zevkin yansımalarını göreceksiniz.
  • Dolci’de profiterol yiyin.
  • Adalıların seyyar dondurmacısı Yunus, üçüncü nesil olarak aynı lezzeti yeni kuşaklara taşıyor.
  • Locada atmosferi ile denizin üzerinde yemek yiyebileceğiniz keyifli ada köşklerinden biri, genç arkadaş grupları tarafından çokça tercih ediliyor.
  • Secret Garden, yemekleri, mezeleri, deniz ürünleri ve bahçesi ile sevilen lokantalardan.
  • ”Bahçeden Sofraya” dev bir bostanın yanına konumlandırılmış tatlı masalardan oluşan bir bahçe. Alamet-i farikası; el yapımı ekşi maya odun fırınından çıkan pizzaları. Pizza için rezervasyon şart.
  • Büyükada’dan dönerken Yalovalı Kardeşler Şarküteri en güzel peynir ve şarküteri ürünlerini bulabileceğiz bir hazine gibi.