26 Nisan 2024, Cuma Gazete Oksijen
09.06.2023 04:30

Yeni çağın hak arayışları

Türlü çeşit nimetlerinden faydalandığımız dijital ürün ve hizmetler, külfetlerini örtme konusunda da gayet başarılı bir performansa sahip

Hammurabi, Fırat Nehri kıyısında kurulu Babil’de M.Ö. 1792- 1750 arasında hüküm sürer. Onu tarihe mal eden icraatı, ilk yazılı kanun olarak anılan 282 maddelik düzenlemesi olur. “Göze göz dişe diş” mantığındaki yasalar, hırsızlıktan görev ihmaline kadar hemen her konuda acımasız yaptırımlar içerir.
İnsan haklarını düzenleyen ilk çaba ise 1215’te İngiltere’de kabul edilen Magna Carta’dır. Bu belge bizzat kralın da kanunlara bağlanması, hanedanın gücünün sınırlandırılması, özgürlüklerin sınıf farkı gözetmeksizin korunması, kendini savunma hakkı sunulan bir mahkemede suçlu bulunmadan kimsenin suçlu sayılamaması gibi; bugün için sıradan fakat 800 yıl öncesi için oldukça iddialı bir çerçeve çizer. Bu sürecin devamı, güncel gelişmeler ışığında her türlü hak, özgürlük ve yükümlülüklerin de genetik dizilimini oluşturur.