Ihlamurda buluşmak

Eve önce kızarmış ekmek kokusu mu yayılırdı? Erkenden edilen sabah kahvaltılarının hafızama kazınmış en unutulmaz görüntüsü ıhlamurla ilgili oysa. Bomonti’deki mütevazı apartman dairesinin arka sahanlığına yerleştirilmiş katlanabilir küçük masanın çirkinliğini örten papatya desenli muşamba örtü de bu sahnenin içinde. Dedem çokça dilimin bir parçasını, takma dişleri sert besinleri yemesine imkân vermediğinden, önündeki porselen fincanın içindeki fazla kaynatılmamış şekersiz ıhlamura banıyor. Bazen fazla yumuşayan dilimin bir kısmı ıhlamurun içinde kalıyor. Onun da bir tatlı kaşığıyla alınıp yenmesi gerekecek. Pahalılığından her zaman yakınmasına rağmen, ıhlamur çayından hiçbir zaman vazgeçemiyor dedem. Kaç yıl böyle geçti? Bir keresinde bu bağlılığının sebebini sorduğumda ‘Abimle Hasköy’deki evimizde çok içerdik’ demişti. Abisinin, Nesim’in, karısı ve üç kızıyla Biarritz’de çekilmiş sepya fotoğrafı canlanmıştı tekrar gözlerimde. Hepsi Auschwitz’de ölmüştü... Soruyu bir daha sormamıştım. Bazı tatlar ve kokular bazı insanlar için mi korunmak isteniyordu? O kokuyu duymak Yaşanmış veya hayatlarımıza bazen hayallerimizle yazılmış hikâyelerimiz... Basın özgürlüğü adına büyük savaş vermiş Mehmet Asım Us ile Hakkı Tarık Us kardeşlerin tarihte çok önemli izler bırakmış Vakit Gazetesi’ndeki hatıralarından birkaç satır... Ahmet Mithat Efendi, hayal ettiği aşkı bir türlü yaşayamadığı komşusu, güzelliği dillere destan şair Fıtnat Hanım’la bir bohçacı aracılığıyla mektuplaşırmış. O mektupların birinde de “Ihlamur’da buluşalım” diye yazmış. Karşılığında “Neden Ihlamur?” diye sorulunca da “Kelimenin önündeki ‘ıh’ı çıkarırsan ‘lamur’ kalır. O da Fransızca aşk demektir” demiş. Çağrıyı Ihlamur Kasrı’nın bahçesindeki ağaçların kokusu mu doğurmuştur? Abdülmecit’in çok sevdiği köşk... Birkaç kez misafiri olmuş Lamartine ile bahçede gezmişler midir? O ağaçlar o toprağa kök salınca... Bir semte adını vermek iyidir de, Ihlamuraltı Mesiresi, beton yığınlarının işgaline uğradıktan sonra, o eşsiz koku ne kadar duyulur? Selim İleri, Şişli’nin apartmanlarının arka bahçelerinde direnen ağaçlarından bahsediyor. Ihlamuru unutmadan... “Burada, son evde, şimdiki evde: Niçin gelirler? Niçin var olmuşlardır? Her biri bizde kalır. Bize yazdıkları, söyledikleri, yankıları... O kadar çok şey kalıyor ki; bilmediğiniz, bilemediğiniz derinlerde. Size rota çiziyorlar, size yol haritası. Artları sıra gidiyorsunuz. Bazılarını hiç tanımamışsınız; yine de Şişli’nin eski apartmanlarıyla çevrili arka bahçelere bakarak, yaşlı ıhlamur ağacı, bakımsız, hırpalanmış leylak, yine de yaz akşamları, kış akşamları- onların yazdıklarıyla en yakın tanış, dost…” Bir Denizin Eteklerinde’nin yazarı, eve gece yine çok geç, bomboş sokaklardan geçtikten sonra döndüğünde, onca kırgınlığı taşımak için ıhlamur içecek midir? Haziran akşamlarında bir şehrin bazı köşelerinden size hayat adına, tüm yaşananlara rağmen, kokularını duyurabilen ıhlamur ağaçları... Çehov’un anlatmaktan vazgeçemediği asma katlı beyaz evin bahçesi de böyle mi kokuyordu? Ya Proust’un içindeki uzun hikâyeyi doğuran Leonie halasının ıhlamur çayı? Çünkü şiirler var Şiirler de bizi bırakmayacaktır elbet. Münevver’e “Sofya’dan”da bir ıhlamur kokusuyla seslenmeye çalışan Nazım Hikmet bir başka şiirinde “Kimse bilmez,/Donmuş ıhlamur dallarında/Üşüttüm özlemimi.../Isıtacak nice sen varken içimde,/Sensizlik baştan aşağı densizlik...” dememiş miydi? Dedemin kahvaltıları yaslardan çok hayatı mı taşıyordu? Ben galiba bu yüzden bu yazıyı yazmadan önce ıhlamur içerek onu andım. Bir Denizin Eteklerinde / Selim İleri / Everest / 176 Sayfa Bütün Şiirleri / Nâzım Hikmet / YKY/ 2094 Sayfa