Zehra Eren’i duyabilseydiniz

Türk tangolarının yola mazinin doğurduğu kalp yarasıyla çıkmasını nasıl anlamak gerekiyordu? Her farklı coğrafyanın bağrından kendi tangosunu çıkarmasıyla mı? İhtimal bize ışık tutabilir. Ya zamanın dehlizlerinde biraz daha ilerlemek istediğimizde? Gramofondan gelen şarkılar hangi odalarda hayat bulacaktı? Kimler dinleyecekti o şarkıları? Cızırtılı plaklardan gelenler... Tangolar o vahşi dansın çok uzağına düşmüştü artık. Konservatuvar öğrencisi Seyyan Hanım, içli sesiyle okuduğu şarkıların neredeyse yüz yıl boyunca dinlenmeye devam edileceğini nerden bilebilirdi? Yine bir akşam vaktiydi sanki. Daha çok aşkı, hüznü, tutkuyu, kırgınlığı ve hasreti dile getiren tangolar başka ne zaman insanın içine gerektiğince dokunabilirdi? Bir türlü uyuyamamanın derinleştirdiği geceleri de hayal edebilir miydiniz? O hüzün dalgası O gönüllerden ne çok başka şarkı da geçecekti zamanla. Benimkindense en çok Zehra Eren’in eski zaman sesi... Renginin kalınlığı sebebiyle, yaşadığı döneme bir başka alemde izlerini bırakmış Marlene Dietrich’e benzetilmesi onu ne kadar anlatabilirdi? Sesini radyo mikrofonlarından duyurduğu 1950’li yıllar, başka tercihlerin çağrısıyla yüklüydü artık. Bir vedanın gizliden gizliye yapıldığı ama henüz tam manasıyla dile getirilmediği günler... Şarkılarını, kendisinden önce gelenler gibi, çok uzun yıllar plağa okuyamamasının ve TRT arşivlerindeki mahkumiyetine bırakmasının sebebini burada da mı aramak gerekiyordu? Bir içliliği nasıl da dile getirebiliyorlardı oysa... “Ey deniz gözlü kadın/ Aşk mıdır senin adın/ Renklerinin her izinde/ Ruhum yandı aşk denizinde”... Sesinin içimizi hemen sarıp sarmalaması, dahası derinlerimize hitap etmesi sadece ezgilerin sıcaklığından değildi. Bu ezgilere hayat veren sözlerden de değildi. Size bir duygu akıyordu. Şarkı dediğin böyle okunur diyen bir duygu. Necip Kazım Akses’in o muhteşem tangosundan kalanlar... “Boğaz’da renkler her gece/ Denize sessiz inerdi/ İsmindeki en son hece/ İçime birden sinerdi/ O geceler ki çok zaman/ Bestelenen aşkınla inlerdi/Sahillerde herkes o şarkını beklerdi, dinlerdi/ Benim şarkım ışık olur/ Sonsuz gönül yollarına/ Duyanlar hem ümit hem yol bulur/ Sevdiğimin kollarına”... Tüm bunlar bir yana her geçen gün daha çok uzak kaldığımız o selis Türkçeyle dile gelen şarkılar... Nerelerde kimleri kaybetmiştiniz? Sizi teslim alan hüzün dalgası geçmişin izleriyle inşa edilmiş musikimizin mirasını da mı taşımaktaydı? Uzaklardan gelen o müzik onun sesinde nasıl da buralı bir kimliğe bürünmüştü... “Hastanım gel bak bana/ Takma bir kalp tak bana/ Belki o zaman sevmem seni”... Hayata hangi pencereden, nasıl bakılıyordu? Sahneye hayranı Zeki Müren’in teşvikiyle çıkmıştı. Utangaç haliyle... Biraz da galiba tereddütle... Ona kalsaydı belki hiç çıkmayacaktı. Ankara Bulvar Palas’taki bir ay süren programla başlayan macera bir Avrupa turnesiyle devam edebilecekti. Birlikte sahneye çıkacağı Dario Moreno hiç kimsenin beklemediği bir zamanda bu dünyadan göçmeseydi... Hayat onu bir zamanın tutsağı mı kılmıştı? Unutulan neydi aslında? Zehra Eren 2016 yılında, doksan üç yaşındayken, bu dünyaya sessizce veda etti. Cenazesinde sadece birkaç kişi varmış. Unutulmak dediğiniz neydi? Başkalarının sağırlığıyla yaşamaya devam etmek? Şişli’deki evinde ilk Türkçe tangolarını keşfeden çocuk ne çok şarkıyla büyüdüğüne inanmak istedi. Bu da böyle bir hikâyeydi işte. Şimdi bir gramofonda cızırtılı bir plak çalıyor. Bir eski zaman sesi o aşk denizinin şarkısını söylemeye devam ediyor. Duyuyor musunuz? Sahiden duyuyor musunuz?