Zombi hücrelerden nasıl kurtuluruz?

Merhaba. “Bir Yudum Sağlık” köşemizde bu hafta zombi hücreleri ele alacağız. Zombi hücreler nedir, neden önemlidir ve bunları nasıl öldürmek gerekir gibi soruların yanıtlarını vermeye çalışacağız.
Her birimizin vücudunda yaklaşık 30 trilyon hücre var ve hepsi de bizi yaşatmak için uyum içinde çalışarak kendi işlevini yerine getiriyor. Ancak bazen çevre, yaşam tarzı ve toksinler gibi sebeplerden dolayı öldürülmesi gereken hücreleri öldürme ve geri dönüştürülmesi gereken kısımları geri dönüştürme konusunda dengeler bozulup işler rayından çıkabiliyor. Hücreler apostozis adını verdiğimiz şekilde gerektiği gibi ölmüyorsa veya geri dönüştürülmüyorsa vücuttan da gerektiği gibi atılamıyor. Uygun temizlik için otofaji adını verdiğimiz kendi kendini yeme işleminin yapılması gerekiyor. Aksi halde artık bir yararı kalmayan hücreler zombi hücrelere dönüşüyor.

Bu hücreler; yaşlanma sürecinin önemli bir kısmını oluşturuyorlar. Zombi hücreler olarak adlandırmayı tercih etmemin sebebini şöyle açıklayabiliriz: Bu hücreler aslında ölmüyor ama hiçbir işleri olmamasına rağmen ortalıkta dolaşıyor ve vücuttaki enflamasyonu tetikleyen zararlı bileşikler oluşturuyorlar. Üstelik başka hücreleri de zombi hücrelere dönüştürerek vücutta zombi hücre birikimini hızlandırıyorlar. Zombi hücrelerin sayısı ne kadar artarsa vücudunuzun işleyişi o kadar bozuluyor, daha hızlı yaşlanıyor ve daha erken ölüyorsunuz. Esas olan bunların varlık nedenini öğrenip zombi hücre birikimini durdurmak ve bu hücreleri öldürme araçlarının farkında olmak.

Sitokin adını verdiğimiz enflamatuvar kimyasallar mevcut. Zombi hücreler aktif olduğunda bunlar gibi enflamatuvar sinyaller ve kimyasallar üreterek kalp hastalıkları, kanser, kireçlenme, yüksek tansiyon, Alzheimer gibi ciddi sorunlara yol açıyorlar. Bu hücreler arttıkça sağlığımızı korumak giderek zorlaşıyor.
Peki bu sorunu çözmenin bir yolu yok mu? Zombi hücreler programlı hücre ölümüyle ölmüyor. 30 trilyon hücremiz var ve bunlar sürekli bir devridaim içinde. Vücudumuz işi biten hücreleri iki işlemle öldürüyor: Apoptozis hasar görmüş yaşlı hücreleri temizliyor; otofaji ise ölen hücreleri, yaşlı hücreleri yiyor veya gereken parçaları geri dönüştürüyor. Örneğin oruç tuttuğunuzda veya uzun süre bir şey yemediğinizde vücut yeni parçalar oluşturmak için yiyecekleri kullanamadığından eski hücreleri parçalıyor ve bunları yedek parça gibi kullanıyor. Ancak bazen apoptozis ve otofaji düzgün işlemediği için hücreler aslında ölmüyor ve yaşlanan, yani zombi hücrelere dönüşüyor.