02 Mayıs 2024, Perşembe Gazete Oksijen
03.03.2023 04:30

Normal değil hiçbir şey

Normal ne? Normal olmayan ne? Mesela yaşamak normal. Nefes almak, yemek yemek, uyku, sevişmek hep normal tanımında. Üzüntü de normal, gülmek de. Yaşamın parçası olan her şey gibi. Doğum normal, ölmek de öyle. Doğuma sevinilir de ölüm hiçbir zaman kolay değildir. Hep zamansızdır, ama n’apsan yaşamın parçasıdır.

Doğa yaşamın hepsini içerir, normaldir. Dengesini bozuyorsan, sahip çıkmıyorsan, değerini bilmiyorsan denge de bozulur, normal kaçar. Tüm doğal afetler de normal kabul edilebilir, fırtınalar, su baskınları, seller. Tabii doğanın kendine kurduğu doğal akışları insan eliyle mahvetmediysen, kurcalayıp rant meselesi yapıp sonra marifet gibi ortaya koyduğun için evler hayatlar yitip gitmediyse, ancak o zaman normal.

Deprem de doğanın bir parçası, yerkürenin hareketleri, fay hareketi, aslında yaşadığın coğrafyaya bağlı olarak normal kabul edilmeli. Ama sonuçları? Sonuçları, felaket getirmesi elbette değil. Bir de üstüne o deprem yüzünden değil de başkalarının hataları, çıkarları, başını çevirmeleri yüzündense ölümler, işte o hiç normal değil. Felaket kabus gibi çöktüğünde kendi korkuların, yetersizliklerin, açgözlülüğün yüzünden çalışması gereken hiçbir şeyin çalışmasına yol veremiyorsan, vicdansızsan, ölüm sayıları bu yüzden çığ gibi büyüyorsa normal değil.

Dayanışma normal. İnsani olan her duygu normal. Düşünmek, konuşmak normal. Hissetmek, dile getirmek normal. Ama korkunun dağları beklemesi değil. Birey olarak yaşamak, birey olarak doğal hakkın olanları talep etmek normal. Ama insani taleplerin yüzünden suçlanmak değil. Eğitim istemek, hasta olduğunda çalışan bir sağlık sistemi beklemek, yaran olduğunda sarılacağına güven duymak normal. Hiçbirinin olmaması değil. Bir de üstüne bunları beklediğin için aptal yerine konuyorsan hiç değil.

İnsan olmak normal, hayvan olmak da öyle, ya da bitki. Yaşam hakkı normal. Başkasının yaşam hakkını yemek ise hiç değil. Erkek olmak, kadın olmak normal, çocuk ya da yetişkin olmak gibi. Hakların eşitliği de öyle olmalı. Korunmaya muhtaç olanı korumak en normal. İşine geldiği gibi fetvalar verip bunları normalleştirmeye yatmak hiç normal değil. Hak yememek normal, nezaket normal, adalet normal. Sadece güç için, çıkar için adaletten vazgeçiyorsan olmuyor. Suç normalleşiyorsa normal değil. Pazarlık payları için adaleti yok sayıyorsan ya da taraf olsunlar diye yontuyorsan olmuyor. Adalet yoksa hiçbir şey normal değil.
Aile olmak normal, yaşamı paylaşmak normal. Arkadaşlar gibi. Yalnızlık da öyle, kalabalık da. Birey olabilme hakkı da öyle. Hayatını seçtiğin gibi yaşayabilmek normal. Ahlak, etik, saygı normal. Parmak sallamak, destur vermek, sadece kendine yontmak değil.

Normal değil hiçbir şey. Çok uzun zamandır değil.

Artık yeter.