İsrail, Amerikan ve diğer müttefik ordularının cumartesi günü İsrail'e fırlatılan neredeyse tüm İran insansız hava araçlarını, seyir füzelerini ve balistik füzelerini düşürmesi karşısında etkilenilmesi ve İran'ın amacına ulaştığı sonucuna varmak kolay olurdu. Bu yaşananların tehlikeli bir şekilde yanlış yorumlanması, Batı'nın ve tüm dünyanın büyük bir jeopolitik hata yapması anlamına gelecektir.
Şimdi İran'ı izole etmek için büyük, sürekli ve küresel bir girişimde bulunulmalı. Sadece böyle bir macerayı tekrar denemekten caydırmak için değil, aynı zamanda İsrail'i askeri misilleme yapmasını önlemek için de. Bu da büyük bir hata olur. İran'ın bölgesel bir ağı var ve İsrail'in uzun vadede İran'ı caydırmak için ABD ile birlikte bölgesel bir ittifaka ihtiyacı var.
Tamamının önleneceğini bilemezdi
Dolayısıyla Çin gibi ülkelerin de nihayet devreye girmesiyle İran için büyük bir diplomatik ve ekonomik sonuç ortaya çıkacaktır. Tahran tüm bu insansız hava araçlarını ve füzeleri ateşlediğinde bunların neredeyse tamamının önleneceğini bilemezdi. Bazıları Kudüs üzerinde vuruldu. Bir füze İslam'ın en kutsal mabetlerinden biri olan Mescid-i Aksa'yı vurabilirdi. İran roketlerinin caminin tam üzerinde havada durdurulduğuna dair fotoğrafları internette görebilirsiniz. Bir diğeri İsrail parlamentosuna ya da yüksek bir apartmana isabet ederek büyük kayıplara neden olabilirdi.
Başka bir deyişle, İran ve İsrail arasında uzun süredir devam eden, sıkı bir şekilde kontrol altında tutulan ve neredeyse sadece İsrail'in İran'ın Lübnan ve Suriye'deki Devrim Muhafızları birimlerini hedef alan saldırıları ile sınırlı olan gölge savaşta emsali olmayan bir tırmanıştan bahsediyoruz. Zaten İran, Lübnan'daki vekil gücü Hizbullah'ın İsrail'e roket atmasıyla misilleme yapıyor. Ayrıca İran'ın Suriye'den Ürdün, Gazze Şeridi ve Batı Şeria'ya İsraillileri öldürmek ve Ürdün'ü istikrarsızlaştırmak için kullanılmak üzere silah ve patlayıcı kaçırdığını ve Mossad'ın İran'da bir nükleer bilim insanına suikast düzenlediğini gördük.
33 yıldır hiçbir ülke İsrail'e doğrudan saldırmadı
İsrail daha önce hiçbir zaman doğrudan İran'a böylesine büyük bir füze saldırısı düzenlemedi ve İran da bundan önce İsrail'e böyle bir saldırıda bulunmadı. Gerçekten de 33 yıl önce Saddam Hüseyin'in Irak'ının Scud füzeleriyle yaptığı saldırıdan bu yana hiçbir ülke İsrail'e doğrudan saldırmadı. İran'a yaptırım uygulamak ve onu dünya sahnesinde daha fazla izole etmek için ABD öncülüğünde küresel bir girişim olmazsa, İran'ın davranışı normalleşecek, bu durumda İsrail büyük olasılıkla aynı şekilde misilleme yapacak ve büyük bir Orta Doğu savaşına ve varil başına 250 dolarlık petrole doğru yol alacağız.
Jeopolitik danışmanlık şirketi Macro Advisory Partners'ın kurucusu ve CEO'su ve BM Genel Sekreteri olduğu dönemde Kofi Annan'ın kıdemli danışmanı olan Nader Mousavizadeh, "Bizim ve İsrail'in istemediği daha geniş çaplı bir bölgesel savaşın alternatifi statükoya geri dönüş olamaz" dedi. Mousavizadeh, İran'ı izole etmeye yönelik küresel bir çabanın İsrail'e ve İsraillilere güvenlikleri konusunda güvence vermenin ve İran'a ve vekillerine bir hediye olacak daha fazla bölgesel askeri tırmanma ihtiyacını ortadan kaldırmanın en iyi yolu olduğunu sözlerine ekledi.
Bu aynı zamanda İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun kendi çökmekte olan siyasi tabanını desteklemek için ABD'yi bölgesel bir savaşa sürüklememesini sağlamanın da en iyi yolu. Füze saldırısından kısa bir süre sonra İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi bir açıklama yaparak Devrim Muhafızlarının "Siyonist düşmana bir ders verdiğini" ilan etti. Elbette öyle oldu ama bu Reisi'nin düşündüğü gibi olmayabilir.
İran, farkında olmadan tüm dünyaya İran hükümetinin Batılı casusluk ajansları tarafından o kadar çok ele geçirildiğini (çünkü pek çok İranlı kendi hükümetlerinden nefret ediyor) ifşa etti ki Başkan Joe Biden bir gün önceden neredeyse tam saldırı saatini tahmin edebildi ve tüm dünyaya İsrail ve Batılı müttefiklerinin İran'ın sahip olduğundan çok daha üstün füze önleme kabiliyetlerine sahip olduğunu gösterdi. Bu durum, Reisi'nin İsrail'e ders vermekle övündükten sonra ABD'den ve diğer tüm "işgalci rejimin destekçilerinden... İran İslam Cumhuriyeti'nin bu sorumlu ve orantılı eylemini takdir etmelerini" ve İran'a karşı saldırıya geçmemelerini istemesini açıklayabilir. Tahran'dan dünyaya mesaj: Biz sadece küçük bir uyarı atışı yaptık; endişelenecek bir şey yok; yolumuza devam edelim.
İran'ın Hamas savaşını desteklemesinin ve İsrail'in Gazze'de sıkışıp kalmasını ve Batı Şeria'yı işgal etmesini tercih etmesinin bir nedeni de dünyanın ve pek çok Amerikalının İran'daki demokrasi protestocularına yönelik acımasız baskılara ve İran'ın Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen siyasetini kontrol etmek için vekiller kullandığı ve bu ülkeleri İsrail'e saldırmak için askeri üs olarak kullandığı bölgedeki emperyalist etkisine değil İsrail'in eylemlerine odaklanmasını sağlamak.
İran hafife alınmamalı
Kimse İran'ın sadece kağıttan bir kaplan olduğunu düşünmemeli. Tahran hala Hizbullah aracılığıyla İsrail'e karşı binlerce kısa menzilli roket fırlatabilir ve bu roketlerden bazıları hassas güdümlü olduğu için İsrail'in altyapısına ciddi zarar verebilir. İran'ın cephaneliğinde daha büyük füzeler de var. Yine de cumartesi günü yaşananlar, benim Orta Doğu'da Kapsayıcı Ağ olarak adlandırdığım (Ürdün, Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İsrail ve NATO müttefikleri gibi daha açık ve bağlantılı ülkeler) için önemli bir destek, Direniş Ağı (İran, Hamas, Hizbullah, Husiler ve İran'ın Irak'taki Şii milisleri tarafından temsil edilen kapalı ve otokratik gruplar) ve Rusya için ise gerçek bir gerileme oldu. Pazar sabahı İran ve Direniş Ağı içinden gelen ses, yanlış bir dönüşten sonra arabanızın GPS'inden duyduğunuz sese benziyor: Rota yeniden oluşturuluyor, rota yeniden oluşturuluyor, rota yeniden oluşturuyor.
© 2024 The New York Times Company
