İngiltere’de hükümet bir süredir mucizevi bir şekilde zayıflattığı iddia edilen Ozempic adlı markaya ait ilacın ihraç edilmesini yasakladı. Ülkede bakanlar ilacın tedariklerinin talebi karşılamak için gerekli olduğunu söyledi. Peki Ozempic neden bu kadar çok rağbet görüyor?
Semaglutide adlı iğne, Novo Nordisk şirketine ait Ozempic ve Wegovy markaları aracılığıyla satılıyor. Semaglutide’in iştahı bastırarak ve insanların kilolarının yaklaşık beşte birini kaybetmelerine yardımcı olduğu öne sürülüyor. İlaç geçen yıl sahneye çıktığında büyük bir atılım olarak yorumlandı. Hollywood aktrislerinin mümkün olduğu kadar zayıf kalmak için enjeksiyonları kullandıkları söyleniyor. Hatta Elon Musk’ın bile son aylarda kilo vermek için ilacı kullandığını itiraf etti. Ayrıca sosyal medyada, MET Gala’da giydiği elbise için üç haftada 7 kilo veren Kim Kardashian’ın da Semaglutide kullandığına dair söylentiler yer alıyor. Uzmanlar, ilacın olağanüstü başarısının TikTok kaynaklı olduğunu söylüyor.
Ozempic, üreticisi Novo Nordisk'e yalnızca 2020 yılında 3,4 milyar dolar kazandırdı.
ABD’de Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), diyabet tedavisi için enjekte edilebilir ilaçları ilk olarak 2017'de onayladı. Daha sonra 2021'de Wegovy markası altında obeziteyi tedavi etmek için Ozempic'te daha yüksek dozda aktif bileşen içeren semaglutide adlı bir ilaca da onay verdi. Ardından ilaca dair konuşmalar sosyal medyada yayılmaya başladı.
TikTok'ta 273 milyon görüntüleme
Elon Musk, Twitter’da nasıl zinde, yırtık ve sağlıklı göründüğü sorulduğunda, Wegovy'yi kullandığını tweetledi. Eylül ayında Variety, oyuncuların ve yapımcıların şifreli bir mesajlaşma uygulaması olan Signal'de ilacı sessizce övdüklerini yazdı. TikTok'ta #Ozempic hashtag'i 273 milyondan fazla kez görüntülendi, insanlar dönüşümlü olarak ilaca bağlı kilo vermeleri nedeniyle şok olduklarını ifade ediyor ve yan etkilerle ilgili hikayeleri paylaşıyorlar.
Şimdi, F.D.A. hem Ozempic'i hem de Wegovy'yi yetersiz tedarik edilen düzinelerce ilaçtan ikisi olarak listeledi. İlaçları üreten Novo Nordisk'in bir temsilcisi yaptığı açıklamada, şirketin inanılmaz talep ve genel küresel tedarik kısıtlamalarının birleşimi nedeniyle çeşitli Ozempic dozlarında aralıklı tedarik kesintileri yaşadığını söyledi. Temsilci, Wegovy eksikliğinin yakında çözüleceğini ve şirketin bu ilacın tüm dozlarını Aralık ayında kullanıma sunmak için yolda olduğunu da sözlerine ekledi.
Ozempic nasıl çalışıyor?
Ozempic ve Wegovy, mide, uyluk veya kola haftada bir kez enjekte edilmek üzere tasarlanmıştır. Semaglutide, kan şekeri seviyelerini düşürür ve Tip 2 diyabetli kişiler için çok önemli olan insülini düzenler. İlaç aynı zamanda bağırsaklarda doğal olarak üretilen glukagon benzeri peptit-1 adlı bir hormonu taklit ederek tok hissettiriyor. Böylece mideyi daha yavaş boşaltmaya teşvik ederek iştahı sınırlıyor.
Sonuç olarak, obezite ve beraberindeki sağlık sorunları olan kişiler, ilacı kullanırken alırken kilo verdiler. North Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi endokrinoloji ve metabolizma bölümü şefi Dr. Janice Jin Hwang, insanların kendilerini daha hızlı tok hissettiklerini söyledi. Hwang, İlaç alan hastalar için "onlar için gerçekten heyecan verici olan yiyecekler artık heyecan verici değil" dedi.
"Normal kilolu insanlar için tasarlanmadı"
Michigan Medicine'de metabolizma, endokrinoloji ve diyabet bölümünde klinik doçent olan Dr. Andrew Kraftson, kilo kaybı için Ozempic'i onaylamadığını belirtti. Kraftson, "Ama FDA bir nevi Wegovy'ye kilo verme yetkisi verdi, ilaca o kadar talep vardı ki, bazı sağlayıcılar Wegovy'yi alamayınca Ozempic'e döndüler" dedi.
Kraftson, tıpkı bazı insanlara yüksek tansiyonu veya yüksek kolesterolü tedavi etmek için süresiz olarak reçete edilen ilaçlar gibi, bazı obezite hastalarına Wegovy gibi ilaçları sürekli olarak reçete edilebileceğini söyledi. İlacı almayı bırakanların Wegovy'deyken verdikleri kiloları geri alabileceklerini de sözlerine ekledi. Hwang, "Bu ilaçlar, aşırı zayıf olmak isteyen normal kilolu insanlar için tasarlanmadı" dedi.
Yan etkileri neler?
Ozempic, her derde deva bir ilaç değil. Kullananların çoğu mide bulantısı, kabızlık, ishal gibi birçok yan etkisi olduğunu söylüyor. Kraftson, insanların bu ilacı kullanırken muhakkak doktor tarafından izlenmesi gerektiğini söyledi ve doktorların mide bulantısı önleyici ilaçlar ve müshil gibi ilaçlar yazabileceğini söyledi. Nadir durumlarda, ilaç pankreası alevlendiren ağrılı bir durum olan pankreatit riskini artırabilir. Bazı hastalarda safra taşı da oluşabilir. Dr. Gabbay, bazı hastalarda şiddetli kusma şikayeti olduğunu ve bu hastaların ilacı bırakmak zorunda kaldıklarını aktardı.
Ne kadar süre kullanılmalı?
Ozempic, kronik bir hastalığı tedavi etmek için kullanılan bir ilaç olduğundan, durdurulmak üzere tasarlanmış bir şey değildir. Doktor Nancy Rahnama "Ozempic diyabetli hastaları tedavi ediyor, bu nedenle süresiz olarak alınması gerekiyor. İlaç kesilirse ve hastalar iştah artışı nedeniyle önceki yeme alışkanlıklarına dönerlerse, verdikleri kiloları geri alacaklar ve orijinal kan şekeri seviyelerine geri dönecekler” dedi.
Cleveland Clinic'teki Bariatrik ve Metabolik Enstitüsünde obezite tıbbı direktörü Scott Butsch, obeziteyi tedavi eden ilaçların yüksek tansiyon veya yüksek kolesterolü tedavi eden ilaçlardan hiçbir farkı olmadığını ekliyor. Dr. Butsch, obezitenin genellikle bir yönetim aracı olarak işlev gören ilaçlarla birlikte bir yaşam tarzı seçimi olarak düşünüldüğünü söylüyor.
Bırakıldığında ne oluyor?
Ozempic'in etkinliği üzerine çok sayıda çalışma var ancak oldukça yeni bir ilaç olduğu için, onu almanın uzun vadeli etkisi hakkında henüz bir araştırma yok. Bununla birlikte, almayı bıraktığınızda, temel kilonuza ve kan şekeri seviyelerinize dönebilirsiniz. Bu nedenle, Charles Passler gibi beslenme uzmanları, ilaç kullanırken beslenme seçimlerinin ve yaşam tarzının aynı anda öneminin altını çiziyor.
(Kaynak: DailyMail, New York Times, The Cut, Vogue)
