Olena (19) ve Bohdan (22), kelepçeli olarak odaya girdiklerinde birbirlerini bir aydır ilk kez görüyordu. İkili, vatana ihanet suçlamasıyla yargılanmayı beklerken bir gözaltı merkezinde tutuluyor. SBU, iki gencin Batı silah sevkiyatları ile bir polis merkezini izlemek için gizli kameralar kurduğunu ve Kyiv ile Çernihiv bölgelerindeki hava savunma mevzilerini Rusya’ya bildirmeye hazırlandığını açıkladı. Çift, daha düşük ceza alma ihtimali için Rusya ile işbirliği yaptıklarını kabul ediyor.
Telegram’da “kolay para” ilanıyla başladı
Politico'ya konuşan Olena, her şeyin Kiev’de iş imkânı sunan bir Telegram kanalıyla başladığını söylüyor:
“Kolay para vaat ediyordu. Paraya ihtiyacımız vardı.”
İlk işler marketlerde raf ve fiyat fotoğrafları çekmekti. Ancak kısa sürede görevler değişti. Çifte önce bir polis merkezi yakınındaki alana, ardından Batı silahlarının taşındığı bir demiryoluna kamera yerleştirme talimatı verildi. Son aşama ise Kyiv bölgesindeki hava savunma noktalarını belirlemekti.
Bohdan, ilk görevlerden sonra Rusya için çalıştıklarını anladığını belirtiyor: “Pozitif düşünmeye çalıştım.”
Her iki genç de işi bırakmaları hâlinde Rus ajanlarının kendilerine zarar verebileceğinden korktuklarını anlatıyor.
Maddi sıkışmışlık Rusya’nın en büyük aracı
SBU yetkilileri, Rusya’nın Ukrayna içinde ajan devşirmek için parasal vaatlerden yararlandığını söylüyor.
Görev başına ödeme 400 ile 3000 grivna (8–62 avro) arasında değişiyordu.
Olena düşük ücretle uzun saatler çalışan bir fast-food çalışanıydı. Bohdan ise geçici işlerde tutunmaya çalışıyordu. Buna rağmen aldıkları para hayatta kalmalarına yetmedi.
Şubat 2022’den bu yana SBU 24 binden fazla milli güvenlik soruşturması yürüttü. 4 binden fazla vatana ihanet dosyası açıldı. 2.300’ü hâlen mahkemelerde görülüyor.
Görevler, elektrik altyapısı ve askeri tesislerin fotoğraflanmasından polis merkezlerine saldırıya kadar geniş bir aralıkta. Yetkililer, ideolojik motivasyondan çok ekonomik umutsuzluğun etkili olduğunu vurguluyor.
Ukrayna Devlet Soruşturma Bürosu da 2022’den bu yana 1.500 devlet görevlisi, asker, yargı mensubu ve polis hakkında ihanet incelemesi yürüttü.
İşgal altındaki bölgelerde gri alan
İnsan Hakları Medya İnisiyatifi’nden Hanna Rassamakhina, işgal altındaki bölgelerde yaşayan sivillerin çoğu zaman hayatta kalabilmek için işgal yönetimiyle temas kurmak zorunda kaldığını hatırlatıyor:
“Bu insanlar, istemeden de olsa işgalcilerle temas kuruyor. Daha sonra işbirlikçilikle suçlanabiliyorlar.”
Rassamakhina’ya göre maddi durumu güçlü sanıklar pahalı avukatlarla cezaları hafifletebiliyor. Ancak Olena ve Bohdan’ın böyle bir şansı yok. Bu nedenle çoğu sanık gibi anlaşmaya gitmekten başka seçenekleri bulunmuyor.
Çift, en az 15 yıl birbirlerini göremeyeceklerini kabullenmiş durumda. Bazı mahkûmlar, orduya katılarak cezalarını azaltma hakkını kullanırken Bohdan, bu seçeneği reddediyor: “Konuştuğum mahkûmlar oraya gidenin geri dönmediğini söylüyor. Hayatımı boşa harcamak istemiyorum.”
Olena ve Bohdan, cezalarını tamamladıktan sonra yeniden bir araya gelmeyi planlıyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
