5 Ocak'ta kalkıştan kısa bir süre sonra Alaska Havayolları'na ait bir jetin panelinin yerinden çıkması üzerine 171 Boeing 737 MAX 9 uçağını yere indiren Federal Havacılık İdaresi (FAA), uçuşlara izin verdi. Ancak ABD havacılık düzenleyicisi uçak üreticisinin, üretimi genişletmesini yasakladı. Seferlerden çekilen uçakların yaklaşık yüzde 94'ü hizmete geri döndü. İşte yetkililerin ve havayollarının olay sonucunda şimdiye kadar yaptıkları:
Etkilenen jetlere sahip havayolları:
Alaska Havayolları
Havayolu, olayın ardından 65 Boeing 737 MAX 9 uçağının tamamını yere indirdi ve yüzlerce uçuşu iptal etti. FAA 8 Ocak'ta yaptığı açıklamada, teknisyenlerinden gelen ilk raporların ilgili bölgedeki bazı uçaklarda "gevşek donanım" görüldüğünü gösterdiğini belirtti. FAA'ya göre, yere indirilen 65 Alaska Havayolları uçağından 57'si 5 Şubat itibariyle uçuşlarına yeniden başladı. Alaska Havayolları, FAA'nın MAX 9 uçuşlarının yeniden başlamasına yeşil ışık yakmasının ardından incelemelerin önümüzdeki hafta içinde tamamlanmasını beklediğini söylemişti.
United Havayolları
Bu jetleri işleten diğer tek ABD havayolu şirketi, 79 adet 737 MAX 9 uçağının tamamında hizmeti askıya aldı. Havayolu şirketi 8 Ocak'ta yaptığı açıklamada, ön kontrollerde birkaç panelde sıkılması gereken cıvatalar bulunduğunu söyledi. FAA'ya göre 79 MAX 9 filosunu hizmete geri döndürme sürecini tamamlamak için FAA'dan son onayı aldıktan sonra, 79 United Airlines uçağının 78'i 5 Şubat itibariyle uçuşa geri döndü. Ekim ayında yapılan bir başvuruya göre, şirketin bu yıl için planlanan 100 MAX teslimatı var.
Copa Havayolları
Panamalı havayolu şirketi 9 Ocak'ta yaptığı açıklamada, yetkililer ve üretici inceleme talimatlarını tanımlarken 21 Boeing 737 MAX 9 uçağının yerde kaldığını söyledi.
Aeromexico
Havayolu 12 Ocak'ta yaptığı açıklamada filosundaki 19 Boeing 737 MAX 9 jetinin inceleme için bekletildiğini belirtti. Aeromexico, etkilenen yolcular için esnek bir uçuş değiştirme politikası başlattığını ekledi, ancak kaç uçuşun iptal edildiğini belirtmedi.
Türk Hava Yolları
Havayolu şirketi 7 Ocak'ta yaptığı açıklamada beş adet 737 MAX 9 uçağını inceleme için hizmetten çektiğini duyurdu.
Havacılık otoriteleri:
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA)
FAA, incelemeler tamamlandıktan sonra MAX 9 uçaklarının uçuşa devam etmesine izin verdi. FAA 5 Şubat'ta yaptığı açıklamada, acil durumdan bu yana neredeyse tüm uçakların denetlendiğini ve hizmete geri döndüğünü belirtti. Düzenleyici kurum 11 Ocak'ta uçakla ilgili resmi bir soruşturma başlatmıştı. FFA, Ocak ayında uçakların hizmete dönmesi onayıyla birlikte gelen benzeri görülmemiş bir hamleyle, "kabul edilemez" kalite sorunlarının ardından Boeing'in üretimi genişletmesini de yasaklamıştı.
Yönetimin uçak üreticisinin güvenlik yönetimi süreçlerini gözden geçirmek üzere görevlendirdiği bir uzman paneli 26 Şubat'ta Boeing'in üst yönetimi ile çalışanları arasında güvenlik kültürü konusunda bir kopukluk olduğunu tespit etti. Rapor, 2018 ve 2019 yıllarında meydana gelen ve 346 kişinin ölümüne yol açan iki ölümcül Boeing 737 MAX kazasının ardından ABD Kongresi tarafından hazırlandı.
ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB)
Bağımsız ABD kurumu olayla ilgili bir soruşturma başlattı ve soruşturmaya Uluslararası Makinistler ve Havacılık Çalışanları Birliği'ni (IAM) atadı. 6 Şubat'ta yayınlanan raporda, 5 Ocak'ta Boeing 737 MAX 9 uçağından uçuş sırasında fırlayan bir kapı panelinin dört kilit cıvatasının eksik olduğu belirtildi. NTSB, kapı tapası panelinin eski bir Boeing iştiraki olan Spirit AeroSystems tarafından üretildiğini söyledi. Boeing'in Renton, Washington'daki montaj fabrikasına 31 Ağustos 2023 tarihinde ulaşmıştı.
Rapor, panelin yeniden takılmadan önce Boeing'in fabrikasında sökülmesi gerektiğini gösteriyor. NTSB daha önce de uçağın kokpit ses kayıt cihazının üzerine yazıldığını söylemiş ve daha uzun uçuş kayıtları için uzun süredir devam eden çağrıları yenilemişti.
Brezilya
Brezilya'nın havacılık düzenleyicisi ANAC, 7 Ocak'ta FAA kararının otomatik olarak Brezilya'daki tüm uçuşlar için geçerli olduğunu söyledi. Brezilya'da uçağı sadece Copa Havayolları işletiyor.
Britanya
Birleşik Krallık Sivil Havacılık Otoritesi 6 Ocak'ta yaptığı açıklamada Birleşik Krallık tescilli hiçbir uçağın etkilenmediğini belirtti. Otorite, hava sahasına giren tüm 737 MAX 9 operatörlerinin FAA direktifine uymasını talep edecek.
Çin
Çinli havayolu şirketlerinin filosunda MAX 9 modeli bulunmuyor, sadece Alaska Havayolları olayına karışan panele sahip olmayan MAX 8 modeli bulunuyor. Çin Dışişleri Bakanlığı 25 Ocak'ta yaptığı açıklamada, yetkililerin uçağın tasarım onayını tamamlamasıyla Boeing'in Çinli müşterilere 737 MAX 8 teslimatlarına devam etme iznine sahip olduğunu duyurdu.
Avrupa Birliği
AB Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) FAA direktifini kabul etti ancak hiçbir AB üyesi ülke havayolu şirketinin etkilenen konfigürasyona sahip uçak işletmediğini belirtti.
Hindistan
Hindistan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) 8 Ocak'ta yaptığı açıklamada, 737 MAX 8 uçakları için sipariş ettiği tek seferlik denetimlerin tatmin edici bir şekilde gerçekleştirildiğini belirtti. Ülkedeki havayolu şirketlerinin hiçbiri MAX 9 modelini uçurmuyor.
Endonezya
Endonezya Ulaştırma Bakanlığı sözcüsü, Lion Air tarafından işletilen üç MAX 9 uçağının 6 Ocak'ta geçici olarak yere indirildiğini, uçakların Alaska Havayolları uçağından farklı konfigürasyona sahip olduğunu söyledi.
Panama
Panama sivil havacılık otoritesi 11 Ocak'ta yaptığı açıklamada Copa Havayolları'nın 21 adet 737 MAX 9 uçağını yere indirdiğini duyurdu. Havayolu şirketinin filosunda 29 uçak bulunuyor ancak bunlardan sadece 21'i etkilenen panele sahip.
Güney Kore
Güney Kore Ulaştırma Bakanlığı 11 Ocak'ta yaptığı açıklamada, ülkenin 737 MAX 8 uçaklarını işleten havayolu şirketlerinin bakım prosedürlerini denetleyeceğini belirtti. Bakanlık, beş Güney Koreli havayolu şirketinin 14 MAX 8 uçağı işlettiğini söyledi. Bu açıklama, bakanlığın 9 Ocak'taki denetimlerin ardından herhangi bir sorun tespit edilmediğini söylemesinin ardından geldi.
Türkiye
Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 8 Ocak'ta FAA'nın eylemlerini not etti ve Türkiye'deki havayollarına ait ve Türk hava sahasını kullanan etkilenen uçaklarla ilgili olarak paydaşlarla koordinasyon halinde olduğunu söyledi.
Birleşik Arap Emirlikleri
Sivil havacılık 7 Ocak'ta yaptığı açıklamada, ulusal taşıyıcılarından hiçbirinin karardan etkilenen uçağı olmadığını söyledi.
