Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kurduğu yeni ekonomi ekibi ülkenin sorunlu ekonomisini kurtarmaya çalışırken, Merkez Bankası perşembe günü faiz oranlarını üst üste ikinci kez artırdı. Banka, 2021'den bu yana ilk kez Haziran ayında faiz oranlarını artırdıktan sonra ülkenin politika faiz oranını yüzde 15'ten yüzde 17,5'e yükseltti. Artış, bankayı yükselen enflasyonu düşürmek için agresif adımlar atmaya çağıran bazı analistlerin beklentisinden daha düşük oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek liderliğindeki yeni ekonomi yönetimi, daha önce yüksek enflasyona rağmen faiz oranlarının düşürülmesini isteyen Erdoğan'ın alışılmadık politikalarından uzaklaşma çabalarının ilk aşamalarında. Kısa bir süre önce Türkiye'yi ziyaret eden Londra'daki BlueBay Asset Management'ın kıdemli gelişmekte olan piyasa stratejisti Timothy Ash, "Piyasa Şimşek-Erkan ikilisine inanmıyor. Piyasalarda olumlu bir açıklama tutturmaları gerekiyor. Eğer bu fırsatı kaybederlerse, o zaman tamamen kaybetmiş olurlar" dedi.
Bazı yatırımcıları hayal kırıklığına uğrattı
Hafize Gaye Erkan'ın merkez bankası başkanı olarak aldığı ilk karar, ülkenin politika faizinin enflasyonu aşması gereken ortodoks politikaya derhal geri dönülmesini isteyen bazı yatırımcı ve analistleri de hayal kırıklığına uğrattı. Erdoğan'ın talep ettiği faiz indirimleri, Türk lirasını desteklemek için harcanan on milyarlarca dolarla birlikte, Türkiye'yi G-20, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü üyesi ve Ukrayna'daki savaş krizinde jeopolitik bir güç olan bir ülkenin ekonomik istikrarını tehdit eden tehlikeli bir döviz sıkıntısıyla karşı karşıya bıraktı.
Daha düşük faiz taleplerini ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini ve nihayetinde daha düşük enflasyona yol açacağını söyleyerek savunan Erdoğan, ülkedeki orta sınıfın yaşam standartlarının düşmesinin ardından Mayıs seçimlerinden sonra rotasını değiştirdi. Cumhurbaşkanı'nın bu hafta bölgedeki üç ülkeye yaptığı ziyaret sırasında Körfez ülkelerinin Türkiye'ye on milyarlarca dolarlık yatırım sözü vermesiyle Türkiye geçen hafta potansiyel bir ekonomik destek aldı.
Birleşik Arap Emirlikleri çarşamba günü yaptığı açıklamada Türkiye'deki potansiyel yatırımlar için 50.7 milyar dolarlık anlaşmalar imzaladığını duyurdu. Taahhütler çoğunlukla mutabakat zaptı şeklindeydi, bu da paranın çoğunun hemen verilmeyeceği anlamına geliyor. Ancak Abu Dabi'nin egemen varlık fonu ADQ'nun Türkiye'nin Şubat ayında 50 binden fazla insanın ölümüne neden olan yıkıcı depremlerden sonra yeniden inşasını finanse etmeye yardımcı olmak için 8,5 milyar dolarlık tahvil de dahil olmak üzere bazıları yakında Türkiye'ye yatırılabilir.
Şirket Çarşamba günü yaptığı açıklamada, fonun iki ülke arasındaki ticareti artırmak için 3 milyar dolarlık kredi vermeyi de kabul ettiğini belirtti. Suudi Arabistan da Erdoğan'ın bu hafta başındaki ziyareti sırasında bir dizi anlaşma imzaladı ancak iki hükümet anlaşmaların değerini açıklamadı. Bu anlaşmalar arasında silah endüstrisinde dünya lideri olan Türk şirketi Baykar'dan silahlı insansız hava aracı satın alma anlaşması da vardı.
Batı'ya yatırım sinyali
Erdoğan son haftalarda ayrıca İsveç'in NATO'ya girişini onaylayarak ve Ukrayna liderini Türkiye'de ağırlayarak Batı'ya diplomatik açılım sinyalleri verdi ve dış politikasını Rusya'dan uzaklaştırarak Batı'nın Türkiye'ye yatırım akışını artırabilecek bir hamle yaptı. Bu arada ekonomi, değer kaybeden Türk lirası ve hükümetin dövize karşı koyulan bir dizi kural ve düzenlemeyle bozulan piyasalarla baskı altında kalmaya devam ediyor. Bunlar arasında ihracatçıları döviz kazançlarının yüzde 40'ını liraya çevirmeye zorlayan kurallar ve bir dizi karmaşık bankacılık düzenlemesi yer alıyor.
"Kısır döngüyü kırmak için bir şeyler yapmak gerekiyor"
Türk lirası Mayıs ayındaki seçimlerden bu yana dolar karşısında yaklaşık yüzde 25 değer kaybetti. İngiltere'de bir finans kuruluşu olan KNG Securities'de Türkiye piyasası uzmanı olan Çağrı Kutman, "Düşük faiz artışları pek yardımcı olmuyor çünkü bu Türk lirasının değer kaybını besleyecek. Bu kısır döngüyü kırmak için bir şeyler yapmaları gerekiyor" ifadelerini kullandı.
