Emiliano Rodríguez Mega / The New York Times
Geçtiğimiz yıl Meksika'dan ABD'ye yasa dışı geçişler keskin bir şekilde azalırken, ABD sınırının güneyindeki ülkeler, seçilmiş Başkan Donald Trump'ın kitlesel sınır dışı etme kararları alıp almayacağını endişeyle bekliyor.
ABD tarihinin en büyük sınır dışı programı olabileceği ifade edilen milyonlarca kaçak göçmenin ülke dışına gönderilme ihtimali, Latin Amerika’da şok etkisi yaratırken göçmenler ve sığınmacılar arasında kafa karışıklığına yol açtı.
Sınır Tanımayan İnsanlar adlı sivil toplum örgütünün Meksika direktörü Irineo Mujica, durumla ilgili şunları söyledi: “Göçmenler için karanlık günlerin geldiğini görüyoruz. Trump yönetiminin eline düşen herkes yutulacak, çiğnenecek ve tükürülecek”.
Trump’ın yaklaşan göç politikaları, hem Latin Amerika'da hem de ABD'de göçmen topluluklarında derin bir endişeye neden oluyor.
ABD-Meksika sınırında durum ne?
Donald Trump, Meksika'nın ABD'ye bir "göçmen istilasına" izin verdiğini iddia etse de, sınırdaki mevcut durum bu açıklamayı desteklemiyor.
ABD-Meksika sınırında yasa dışı geçişler, haziran ayından bu yana azalma eğiliminde. Bu düşüş, Başkan Joe Biden'ın sınırda sığınma hakkı elde etmeyi büyük ölçüde engelleyen bir başkanlık kararnamesi yayınlamasının ardından başladı.
Haziran ayında, ABD Sınır Devriyesi yetkilileri 130 bin 415 göçmeni yakaladı. Bu sayı, bir önceki ayın 170 bin 710 kişilik verisine kıyasla keskin bir düşüşü temsil ediyor. Kasım ayında ise sayı daha da azaldı ve ABD yetkilileri 94 bin 190 göçmen tespit etti. Bu durum, bir yıl öncesine kıyasla önemli bir değişimi gösteriyor. Kasım 2023’te yasa dışı geçişler, o dönem için rekor bir seviye olan 242 bin 300’ün üzerine çıkmıştı.
ABD ve Meksika geçişleri nasıl azalttı?
ABD-Meksika sınırında yasa dışı geçişlerin azaltılması, Başkan Joe Biden'ın göçmen politikalarında aldığı sıkı önlemlerin bir sonucu olarak görülse de eleştirenler, sığınma hakkının yasal ve temel bir insan hakkı olduğunu savunarak Biden'ın bu adımını “karmaşık bir soruna geçici bir çözüm” olarak nitelendiriyor.
Biden’ın kararnamesine göre, yasa dışı geçişlerin sayısının bir hafta boyunca günlük 1500'ün altına düşmesi durumunda bu kısıtlamalar kaldırılacak. Ancak bu şart henüz sağlanamadı. Bununla birlikte, kararname sınır geçişlerini önemli ölçüde azaltmayı başardı. Yeni düzenleme yetkililere, ülkelerine geri gönderilmeleri durumunda tehlike altında olmayacaklarını kanıtlayamayan göçmenleri sınır dışı etme olanağı sağladı.
Bu politika, sınırdaki yoğunluğu azaltmış olsa da, uzun vadede sürdürülebilir bir çözüm olup olmadığı ve insani haklara uygunluğu konusunda tartışmalar devam ediyor.
Meksika ise ABD sınırına doğru hareket eden göçmenlere karşı kontrol önlemlerini artırdı. Ülke genelinde göç noktalarına Ulusal Muhafız birlikleri konuşlandırıldı. Daha yakın zamanda ise yetkililer, göçmenleri otobüslerle ülkenin güneyine taşımaya başladı. Uzmanların ve yetkililerin "göçmen döngüsü" olarak adlandırdığı bu uygulama, göçmenlerin kuzeye ilerlemesini büyük ölçüde engelledi. Ayrıca yetkililer, kuzeye giden trenlere binmelerini önleyerek ve göçmen kervanlarını dağıtarak ABD sınırına ulaşmalarını neredeyse tamamen durdurdu.
2023 yılında, Meksika hükümeti, sığınmacılara eğitim, çalışma ve temel hizmetlere erişim imkânı sağlayan insani kartların verilmesini büyük ölçüde durdurmuştu. Mevcut yasalara göre, sığınmacıların başvuruda bulundukları eyaletin dışına çıkmamaları gerekiyor. Ancak yetkililer, birçok göçmenin bu kartları kullanarak kuzeye ilerlediğini belirtiyor.
Bu uygulamanın durdurulmasının ardından, 1 Ekim - 26 Aralık 2024 tarihleri arasında, Meksika güvenlik güçleri 475 bin 000’den fazla göçmeni gözaltına aldı. Bu sayı, 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 68’lik bir artışı temsil ediyor.
Meksika’daki göçmenlerin durumu
Meksika’nın göç politikalarında yaptığı değişiklikler, birçok göçmenin ülkede mahsur kalmasına yol açtı. dedi Eylül ayına kadar Meksika’nın Mülteci Yardım Komisyonu başkanlığını yürüten Andrés Ramírez Silva “Kart alamadıkları için kamu hizmetlerine erişemiyor ve iş piyasasına giremiyorlar” dedi.
İnsan hakları örgütleri durumun sürdürülemez olduğunu vurguluyor. Daha fazla göçmenin organize suç gruplarının kolay hedefi haline geldiğini ve bu grupların göçmenlerden zorla para sızdırdığını belirtiyorlar.
Ulusal Göç Enstitüsü Yurttaş Konseyi eski başkanı Mauro Pérez Bravo, “Birçok insan Meksika’ya gelmeye devam ediyor” dedi ve koşulların ‘savunmasız’ olduğunu ekledi. Göçmenlerin düşük ücretli işlerde çalıştığı, barınaklarda, hurdalıklarda, inşaat alanlarında ya da sokaklarda uyuduğu bildiriliyor. Meksika’da göçmen gözaltıları artmasına rağmen, sınır dışı edilenlerin sayısında belirgin bir düşüş yaşandı.
Hükümet verilerine göre, Ocak-Ağustos 2024 döneminde Meksika, 2023’ün aynı dönemine kıyasla yasa dışı göçmenlerin yarısından daha azını sınır dışı etti.
Bu düşüşün başlıca nedenlerinden biri, geri gönderme uçuşlarının maliyetli olması. Ayrıca, Meksika’nın göç ajansı, sürekli bütçe kısıtlamaları nedeniyle operasyonlarını sınırlamak zorunda kalıyor.
Toplu sınır dışı ihtimaline nasıl hazırlanıyorlar?
Meksika’nın sınır eyaletleri, kitlesel sınır dışı edilmeler durumunda göçmenlere destek sağlamak için federal hükümetle koordineli bir şekilde çalışmalar yürütüyor. Bu çerçevede, gıda ve sağlık hizmetleri sunmak için barınaklar kuruluyor.
Ayrıca, ülkelerine geri dönmek isteyen Meksikalılar için ulaşım düzenlemeleri yapılıyor. San Diego’nun güneyindeki sınır kenti Tijuana’da, belediye yetkilileri kiliseler, otobüs şirketleri ve insani yardım gruplarıyla koordinasyon halinde çalışıyor. Tijuana Göç Hizmetleri Ofisi Direktörü José Luis Pérez Canchola, şehre gelen göçmenlerin karşılanması için hazırlıkların devam ettiğini belirtti. Ancak, ABD’den gerçekleşecek kitlesel sınır dışıların Tijuana’nın mevcut kaynaklarını daha da zorlayabileceğinden endişe duyduğunu ifade etti. Özellikle, gelen göçmenlerin çoğunun refakatsiz çocuklar veya tıbbi yardıma ihtiyaç duyan kişiler olabileceğini söyledi.
Chihuahua eyalet valisi María Eugenia Campos ise, insanların sınır kentlerinde uzun süre kalmalarını önlemenin önemli bir öncelik olduğunu vurguladı. Texas ve New Mexico ile geniş bir sınırı paylaşan eyalet, sınır kentleri Ciudad Juárez gibi yerlerde kaynakların aşırı yüklenmesini önlemek için çalışmalarını sürdürüyor.
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ise bu aya kadar ülkenin yabancı uyruklu sınır dışı edilenleri kabul etmeyeceğini belirtmişti. Ancak Cuma günü yaptığı açıklamada, bu duruşun değişebileceğinin sinyallerini verdi.
“ABD’den mümkün olduğunca, Meksika dışından gelen göçmenlerin kendi ülkelerine gönderilmesini isteyeceğiz. Eğer bu mümkün değilse, farklı mekanizmalar aracılığıyla iş birliği yapabiliriz,” diyen Sheinbaum, hükümetinin bu konuda bir planı olduğunu ifade etti, ancak detay paylaşmadı.
© 2025 The New York Times Company
