Graham Bowley / The New York Times
Iryna Khomich, kızıyla birlikte Ukrayna'dan kaçtığından beri Almanya'nın güneybatısında prefabrik evlerden oluşan bir köyde küçücük bir alanı kendine ev edinmiş. Tek kişilik odasında tam bir tur atmak sadece birkaç saniye sürüyor: Demir bir ranza ve bir gardırop, kapının yanına dağılmış ayakkabılar, radyatörlerin üzerinde kuruyan giysiler... Geçenlerde bir öğleden sonra, 8 yaşındaki kızı Sofiia bir masada Almanca ders kitabı okurken, kedisi Dimka içeri girip çıkıyordu.
Can yakan ikilem
Ancak Rusya'ya karşı savaşın bitmesini beklemek için batıya kaçan diğer yerinden edilmiş Ukraynalılar gibi 37 yaşındaki Khomich de her gün acı verici bir seçimle boğuşarak yaşıyor: Çatışmaların bitmek bilmediği Ukrayna'ya geri mi dönmeli yoksa Almanya'da kök salarak geçici olan bu ayrılığı daha kalıcı bir şeye mi dönüştürmeli?
Savaş ikinci yılının sonuna yaklaşırken Avrupa'nın dört bir yanına dağılmış sayısız Ukraynalı mültecinin karşı karşıya kaldığı bu acımasız ikilem, giderek daha da derinleşiyor. Ukraynalılar bunu Fransa sınırına yakın Kara Orman'ın kenarında yer alan Freiburg gibi kasabalara tartışıyorlar.
"Kalbim geri dön diyor ama..."
Khomich'in dilinden dökülen sözler aslında pek çok soydaşının durumunu özetliyor: "Kalbim geri dön diyor, ama ben kızım için en iyi geleceği istiyorum"
Yerlerinden edilmiş Ukraynalılara kucak açan Almanya şu anda 1.2 milyon Ukraynalıya ev sahipliği yapıyor ki bu sayı Polonya ile birlikte Avrupa ülkeleri arasında en yüksek rakam. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kabul edilen bir yasa uyarınca, bu Ukraynalılar ülkenin herhangi bir yerinde çalışma ve yaşama hakkına sahip ve sıradan Almanlara sunulan cömert eğitim, sağlık ve sosyal yardımlara erişebiliyorlar.
Almanya'dan Ukraynalılara uzanan el
Her ne kadar son zamanlarda kamuoyunda artan göçe karşı bir soğuma yaşansa ve tüm siyasi partiler Almanya'nın sınırlarının sıkılaştırılmasını desteklese de Ukraynalıların kabulüne sıcak bakılıyor. Hatta son zamanlarda Alman liderler mültecilere ülkede daha uzun vadeli bir gelecek sunma arzusunun sinyallerini verdi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz Ekim ayında yaptığı bir konuşmada "Burada bizimle birlikte olan Ukraynalıları şirketlerinize alın" dedi ve Alman firmalarını işe alımları arttırmaya çağırdı.
Ukraynalıların yarısı evine dönebilir
Ancak bazı Ukraynalılar Almanya'da bir gelecek görse de, hükümet istatistiklerine göre çalışma yaşında olanların sadece beşte biri şu anda çalışıyor ve son anketler yaklaşık yarısının hala eve dönme ihtimalini koruduğunu ortaya koydu.
Freiburg'da Ukraynalılarla çalışan bir sosyal hizmet uzmanı olan Ingrid Braun, üç kat yüksekliğinde istiflenmiş, nakliye konteynırlarını andıran beyaz, prefabrik birimlerden oluşan köyde yaşayan Ukraynalılar için "Parçalanmış durumdalar" ifadelerini kullandı.
En yoğun mülteci akışı Berlin'e
Ukraynalıların çoğu için Almanya'ya ilk yolculuk noktası Berlin gibi büyük şehirler oldu. Orada, hizmet dışı bırakılan Tegel havaalanında, yaklaşık 3 bin kişi eski bir pistin yakınında sıralanmış büyük prefabrik yapılarda yaşıyor.
Yetkililer, Ukraynalıların bazılarının Brandenburg'da bulunan Tesla otomobil fabrikasında iş bulabildiğini söyledi. Diğerleri ise özel bir adresleri olmadan çocuklarını okula kaydettiremediklerinden dert yakınıyor ve iş arayamadıklarını belirtiyor.
25 yaşındaki Valerie Mykhailova, 8 yaşına yeni giren kızı Emily ile birlikte Almanya'da kalmayı planladığını söyledi. Aslen Donetskli olan Mykhailova, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusunu işgal ettiği ilk gençlik yıllarından beri savaşla iç içe yaşadığını söyledi. Ancak şimdi, merkezde yaşayan Kharkivli Faslı bir erkek arkadaş bulmuş ve Berlin'de bir pastane açmayı umuyor.
Ukrayna'yı özlüyorum ama burada kalacağım
Mykhailova "Ukrayna'yı çok ama çok özlüyorum, ama gençliğimi yaşamaya başlıyorum" ifadelerini kullandı.
Tegel gibi merkezlerden mülteciler, görece zengin Baden-Württemberg eyaletinde bir üniversite kenti olan Freiburg'daki gibi bölgesel merkezlere gönderiliyor. Avrupa istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre bu eyalet 100 binden fazla Ukraynalı mülteciye ev sahipliği yapıyor ki bu sayı Fransa'nın tamamından daha fazla.
Kardeş şehirler
Savaştan önce bile Freiburg'un Ukrayna ile güçlü bağları vardı: Lviv ile kardeş şehir olmalarının yanı sıra geçen yıl Rus işgali sonrası Freiburg, Kiev'den bir yetimhanenin tamamını ve 157 çocuğunu kabul etti.
Geçen yıl, Ukrayna'daki koşullar iyileşiyor gibi göründüğünde, şehirde yaşayan birkaç yüz mülteci evlerine döndü. Ancak çoğu çocuklu kadınlar ya da emeklilerden oluşan en az 2 bin 800 kişi hala burada.
Küçük kızı ve kedisiyle birlikte ev haline getirdiği küçük odanın kapısında duran Khomich, bir sonraki adımını planlıyor. Khomich, eczacı olmak için eğitim alırken kendine ait bir ev ve yarı zamanlı bir iş bulmak istediğini söyledi. Sofiia'nın babası hakkında konuşmadı ama kendi babası ve ablasının hala Ukrayna'da olduğunu söyledi.
Khomich "Pek çok insan için burada kalmak ya da eve gitmek diye bir soru bile yok, çünkü ev diyebileceğiniz hiçbir şey yok. Eğer güvenli yerler varsa, o zaman elbette geri dönmeyi düşünürüm. Burası benim ülkem ve aynı zamanda doğduğum yer. Orası benim kanım."
© 2023 The New York Times Company
