New York Times hastane katliamının kanıtlarını inceledi: Görüntüler hastaneye ait değil

Aric Toler, Haley Willis, Riley Mellen, Alexander Cardia, Natalie Reneau, Julian E. Barnes ve Christoph Koettl / The New York Times

El-Ehli Baptist Hastanesi'ndeki katliamın olduğu geceye ait bir videoda bir roketin Gazze üzerindeki karanlık gökyüzünde ilerlediği ve havada patladığı görülüyor. Saniyeler sonra yerde bir başka patlama daha oluyor. İsrailli ve Amerikalı yetkililer, Filistinlilere ait bir roketin gökyüzünde arızalandığını, yere düştüğünü ve Gazze'deki El Ehli hastanesinde ölümcül bir patlamaya neden olduğunu iddia ederken, bu görüntü yaygın olarak atıfta bulunulan bir kanıt haline geldi.

Patlamaya neden olan füze değil

Ancak The New York Times tarafından yapılan detaylı bir görsel analiz, 17 Ekim gecesi canlı yayın yapan bir Al-Jazeera televizyon kamerasından alınan video klibin başka bir şeyi gösterdiği sonucuna varıyor. Videoda görülen füze büyük olasılıkla hastanedeki patlamaya neden olan şey değil. Times'ın bulgularına göre bu füze aslında yaklaşık 3 buçuk kilometre ötede gökyüzünde patladı ve o gece İsrail-Gazze sınırında yaşanan çatışmaların olaydan ayrı bir yönünü gösteriyor. 

Times'ın bulguları hastanedeki patlamaya gerçekte neyin neden olduğu ya da kimin sorumlu olduğu sorularına yanıt vermiyor. İsrail ve ABD istihbarat kurumlarının, başarısız bir Filistin roketi fırlatılmasının sorumlu olduğu yönündeki iddiaları hala akla yatkın. Ancak Times'ın analizi, İsrailli yetkililerin davalarını savunmak için kullandıkları en çok duyurulan kanıtlardan birine şüphe düşürüyor ve ortaya koydukları açık anlatıyı karmaşıklaştırıyor. 

Gazze'deki hükümet: İkinci hastane katliamı yaşanmasın

Hastane patlaması, Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e girip bin 400 sivili öldürüo 200'den fazla kişiyi rehin almasıyla başlayan savaşta, yakıcı ve tartışmalı bir bölüm haline geldi. İsrail ordusu kara harekatına hazırlanırken, İsrail Hamas'ın saldırısına, Hamas tarafından yönetilen Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre 5 bin 700 Filistinlinin ölümüne neden olan amansız bir topçu ve bombardıman harekatıyla karşılık verdi.

Birbirlerini sorumlu tutuyorlar

İsrailli yetkililer ve Hamas savaşçıları hastanedeki patlamadan birbirlerini sorumlu tutuyor. Times tarafından bir araya getirilen ve analiz edilen çok sayıda video, savaşçıların patlamadan dakikalar önce hastanenin güneybatısından düzinelerce roket ateşlediğini gösteriyor ve hastanedeki ateşli patlama, hedefinin çok uzağına düşen başarısız bir roketle uyumlu. 

Pek çok soru işareti var

Görüntüler ayrıca İsrail bombardımanının gerçekleştiğini ve vurulduktan sonraki iki dakika içinde hastane yakınında iki patlamanın görülebildiğini gösteriyor. İsrail askeri sözcüsü Binbaşı Nir Dinar Times'a yaptığı açıklamada askeri güçlerin hastaneyi tehlikeye atacak bir menzilde saldırmadığını söyledi ancak en yakın saldırının ne kadar uzakta olduğunu söylemeyi reddetti. Hastane trajedisinin üzerinden bir hafta geçmesine rağmen hala pek çok soru işareti var.

New York Times yazdı: Gazze'deki hastane katliamına dair bilinmesi gerekenler

Hamas tarafından önce 500 olarak açıklanan ve daha sonra 471'e düşürülen ölü sayısının, Batılı istihbarat kurumları tarafından çok daha düşük olduğuna inanılıyor ancak hiçbir sayı doğrulanmadı. Hastanenin kendisi doğrudan vurulmadı. Patlamaya neden olan şey aslında insanların güvenlik için toplandığı hastane avlusuna ve park halindeki birkaç araca isabet etti. Dahası, çarpışmadan geriye kalan krater nispeten küçüktü. İsrail'in patlamaya kendi mühimmatlarından hiçbirinin neden olmadığını savunurken bahsettiği bu gerçek, bir dizi farklı mühimmatla tutarlı olabilir. Hamas, İsrail'e ait bir mühimmat kalıntısı ya da İsrail'in sorumlu olduğu iddiasını destekleyecek herhangi bir fiziksel kanıt ortaya koymadı.

"Videolar arızayı gösteriyor"

ABD istihbarat yetkilileri salı günü yaptıkları açıklamada, ajansların videonun Gazze'den fırlatılan bir Filistin roketinin, roketin bir kısmı hastane arazisine düşmeden önce feci bir motor arızası geçirdiğini gösterdiğini değerlendirdiklerini söyledi. Üst düzey bir istihbarat yetkilisi, yetkililerin değerlendirmelerini değiştirecek yeni bilgilerin ortaya çıkma ihtimalini göz ardı edemeyeceklerini ancak vardıkları sonuçlara yüksek güven duyduklarını söyledi.

İsrail ordusunun hastane saldırısıyla ilgili sunduğu kanıtlar tartışılıyor

Times'ın bulguları sorulduğunda Ulusal İstihbarat Direktörlüğü sözcüsü Times'ın ve ABD istihbarat kurumlarının videoyu farklı yorumladıklarını söyledi. Hastane patlamasından sonraki bir saat içinde bir enformasyon savaşı başladı. Hamas hemen bir İsrail hava saldırısını suçlarken, İsrail Savunma Kuvvetleri kısa süre içinde herhangi bir sorumluluğu reddetti ve suçu arızalı bir Filistin roketine yükledi.

İsrailli yetkililer 18 Ekim'de patlamayla ilgili bir rapor yayınladı ve ayrıca Hamas savaşçıları arasında geçtiğini söyledikleri ve patlamadan İslami Cihat'ı sorumlu tutan bir konuşmayı kamuoyuna duyurdu. İsrail ayrıca askeri faaliyet kayıtları, radar sistemlerinden elde edilen bilgiler, diğer ses kayıtları ve diğer videolar da dahil olmak üzere kamuoyuna açıklanmamış başka kanıtlara da atıfta bulundu.

"İsrail'e yönelik bir roket"

Bu arada İsrailli yetkililer medya röportajlarında ve sosyal medyada Al-Jazeera videosuna işaret ettiler. Al-Jazeera'nin video görüntüleri İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından eski adı Twitter olan X'te üç kez paylaşıldı. Paylaşımlarda İsrail ordusu, hareket eden hava cismini, hastanedeki patlamayla neredeyse aynı anda yanlış ateşlenen ve patlayan, İsrail'e yönelik bir roket olarak tanımladı. İsrail ordusu sözcüleri de 18 Ekim'de CNN ve BBC'ye verdikleri röportajlarda ve 19 Ekim'de India Today'e verdikleri mülakatta bu mühimmatı patlamaya neden olan yanlış ateşlenmiş roket olarak açıkça tanımladılar.

Hastane katliamından kurtulanlar anlattı: Yanan ağaçlar insanların üzerine düşüyordu

Çok sayıda medya kuruluşu video görüntülerini kullandı ve birçoğu bunu Filistinlilere ait bir roketin hastaneye isabet ettiğinin kanıtı olarak gösterdi. Ancak Times, videodaki füzenin hiçbir zaman hastaneye yakın olmadığı sonucuna vardı. Füze Gazze'den değil İsrail'den fırlatılmış ve İsrail-Gazze sınırının üzerinde, hastaneden en az 3 km uzakta patlamış görünüyor.

Beş video ile senkronize edildi

Times, gökyüzündeki cismin izini İsrail topraklarına kadar sürebilmek için Al-Jazeera görüntülerini, aynı anda çekilen ve aralarında bir İsrail televizyon kanalı olan Kanal 12 ve Tel Aviv'deki bir CCTV kamerasından alınan görüntülerin de bulunduğu diğer beş video ile senkronize etti. Bu farklı videolar füzenin kuzeyden, güneyden, doğudan ve batıdan görünümünü sağlandı. Times, bu videolardaki fırlatma noktasını belirlemek için uydu görüntülerini kullanarak, merminin ölümcül hastane patlamasından kısa bir süre önce İsrail'in Nahal Oz kasabası yakınlarından Gazze'ye doğru ateşlendiğini belirledi. Bulgular bazı internet araştırmacılarının ulaştığı sonuçlarla örtüşüyor.

The Guardian uzmanlarla konuştu: El-Ehli Baptist Hastanesi'ndeki katliamdan kim sorumlu?

Ayrıca videolar  Al-Jazeera görüntülerindeki roketin, İsrailli yetkililerin hastane patlamasından sorumlu olduğunu değerlendirdiği Filistin roketlerinin yaylım ateşinden sonra fırlatıldığını gösteriyor. Videolara göre 17 Ekim günü saat 18:59'dan itibaren El Ehli hastanesinin güneybatısı ve kuzeybatısındaki iki mevziden Filistin roketleri ateşleniyor. Filistin roketlerinden çıkan alevler, motorları onları İsrail'in kuzeydoğusuna doğru iterken gece vakti gökyüzünde görülebiliyor. Son Filistin roketi ile hastane patlaması arasında 25 saniyeden fazla zaman geçiyor. 

Times, İsrail'den ateşlenen merminin türünü tespit edemedi ancak Demir Kubbe savunma sistemine sahip olduğu bilinen bir bölgeden fırlatıldı. İsrail ordusu Gazze'ye Demir Kubbe önleyicileri ateşlemediğini söylüyor ve gerçekten de videoda görülen füze Gazze topraklarına geçmemiş olabilir. İsrail ordusu Demir Kubbe'nin söz konusu zaman ve bölgede herhangi bir önleme füzesi ateşlemediğini belirtmişti.

© 2023 The New York Times Company