San Francisco'da yağmurlu bir Salı günü Apple yöneticileri beşinci nesil iPhone'u tanıtmak üzere kalabalık bir salonda sahneye çıktı. Bir önceki versiyonla aynı görünen telefonun yeni bir özelliği vardı ve kısa sürede izleyicilerin diline dolandı: Sanal asistan Siri.
O zamanlar Apple'ın yazılım müdürü olan Scott Forstall, Siri'yi çağırmak için bir iPhone düğmesine bastı ve onu sorular yöneltti. Forstall'ın isteği üzerine Siri Paris'te saati kontrol etti, mitoz kelimesini tanımladı ve beşi California'da olmak üzere 14 yüksek puanlı Yunan restoranının bir listesini çıkardı. Forstall, "Uzun zamandır yapay zeka alanındayım ve bu beni hala şaşırtıyor" dedi. Bu 12 yıl önceydi. O zaman insanlar Siri, Amazon'un Alexa'sı ve Google Asistan gibi yapay zeka ile çalışan rakip asistanlar tarafından şaşkına çevrilmekten çok uzaktı. Teknoloji büyük ölçüde durgun kaldı ve konuşan asistanlar, yaşlılar için akıllı bir hoparlör içeren 2018 Saturday Night Live skeci de dahil olmak üzere şakaların hedefi haline geldi.
Teknoloji dünyası şimdi farklı bir sanal asistan türüne hayranlık duyuyor: sohbet robotları. San Francisco şirketi OpenAI'nin ChatGPT ve yeni ChatGPT Plus gibi yapay zeka destekli bu robotları, bir sohbet kutusuna yazılan sorulara doğaçlama cevaplar verebiliyor. İnsanlar ChatGPT'yi yazılım kodlama, iş teklifleri hazırlama ve kurgu yazma gibi karmaşık görevleri yerine getirmek için kullanmaya başladılar.
Bir sonraki kelimenin ne olduğunu tahmin etmek için yapay zeka kullanan ChatGPT hızla gelişiyor. Birkaç ay önce düzgün bir haiku (Japon şiir türü) yazamıyordu, şimdi ise bunu zevkle yapabiliyor. Salı günü OpenAI, ChatGPT'ye güç veren yeni nesil yapay zeka motoru GPT-4'ü tanıttı. Sohbet robotları etrafındaki heyecan, bir zamanlar benzer bir coşku uyandıran Siri, Alexa ve diğer sesli asistanların yapay zeka yarışındaki liderliklerini nasıl kaybettiklerini gösteriyor.
Teknolojiye olan heves azaldı
Geçtiğimiz on yıl boyunca, ürünler barikatlara çarptı. Asistan üzerinde çalışan eski bir Apple mühendisi olan John Burkey, Siri'nin temel özelliklerinin güncellenmesi haftalar süren hantal kod da dahil olmak üzere teknolojik engellerle karşılaştığını söyledi. Eski çalışanlar, Amazon ve Google'ın sesli asistanların nasıl kullanılacağını yanlış hesapladıklarını ve bu nedenle teknolojinin nadiren işe yaradığı alanlara yatırım yaptıklarını söyledi. Bu deneyler başarısız olduğunda, şirketlerde teknolojiye olan hevesin azaldığını söylediler.
Microsoft yatırımlarını genişletti
Microsoft'un CEO'su Satya Nadella, bu ay Financial Times'a verdiği bir röportajda sesli asistanların "Bir kaya kadar aptal" olduğunu söyledi ve daha yeni yapay zekanın sektöre öncülük edeceğini ilan etti. Microsoft OpenAI ile yakın çalışarak bu girişime 13 milyar dolar yatırım yaptı ve teknolojisini Bing arama motorunun yanı sıra diğer ürünlerine de dahil etti.
Google hala iyimser
Apple Siri hakkında yorum yapmayı reddetti. Google, insanlara telefonlarında, evlerinde ve arabalarında yardımcı olacak harika bir sanal asistan sağlamaya kararlı olduğunu söyledi; şirket ayrıca Bard adlı bir sohbet robotunu test ediyor. Amazon, geçen yıl Alexa ile küresel olarak müşteri etkileşiminde yüzde 30'luk bir artış gördüğünü ve dünya standartlarında yapay zeka oluşturma misyonu konusunda iyimser olduğunu söyledi.
Asistanlar ve sohbet botları farklı yapay zeka türlerine dayanıyor. Sohbet robotları, büyük dil modelleri olarak bilinen ve web'den elde edilen büyük veri setlerine dayalı olarak metin tanımak ve üretmek için eğitilmiş sistemler tarafından desteklenmektedir. Buna karşılık, Siri, Alexa ve Google Asistan esasen komut ve kontrol sistemleri olarak bilinen sistemlerdir. Bunlar "New York'ta hava durumu nasıl?" veya "Yatak odasının ışıklarını aç" gibi sınırlı bir soru ve istek listesini anlayabilir. Bir kullanıcı sanal asistandan kodunda olmayan bir şey yapmasını isterse, bot basitçe yardımcı olamayacağını söyler.
Güncellemek bile altı hafta sürüyor
2014'te Siri'yi geliştirme görevi verilen Burkey, Siri'nin ayrıca yeni özellikler eklemeyi zaman alıcı hale getiren hantal bir tasarıma sahip olduğunu söyledi. Siri'nin veritabanı, müzik sanatçılarının ve restoran gibi yerlerin isimleri de dahil olmak üzere yaklaşık iki düzine dilde devasa bir kelime listesi içeriyor. Burkey'nin söylediğine göre eğer biri Siri'nin veri tabanına yeni bir kelime eklemek isterse büyük bir yığının içine girmesi gerekiyor. Burkey, bu nedenle veri setine yeni ifadeler eklemek gibi basit görünen güncellemelerin tüm veri tabanını yeniden oluşturmayı gerektirdiğini ve bunun da altı haftaya kadar sürebileceğini söyledi. Yeni arama araçları gibi daha karmaşık özelliklerin eklenmesi ise neredeyse bir yıl sürebiliyordu. Burkey, bunun Siri'nin ChatGPT gibi yaratıcı bir asistan olamayacağı anlamına geldiğini ekledi.
Gelir elde etmekte zorlanıyorlar
Amazon ve Google'daki eski yöneticiler, Alexa ve Google Asistan'ın, Siri'ninkine benzer bir teknolojiye dayandığını, ancak şirketlerin bu asistanlarla anlamlı bir gelir elde etmekte zorlandığını söyledi. Buna karşın Apple, iPhone'larına alıcı çekmek için Siri'yi başarıyla kullandı. Alexa ile ilgilenen eski bir Amazon yöneticisi, Amazon'un 2014 yılında Alexa tarafından desteklenen akıllı hoparlör Echo'yu piyasaya sürdükten sonra, ürünün tüketicilerin sipariş vermek için Alexa ile konuşmasını sağlayarak çevrimiçi mağazasındaki satışları artırmasına yardımcı olacağını umduğunu söyledi. Ancak insanlar Alexa'nın hava durumu komutlarını yanıtlama ve alarm kurma becerisiyle eğlenirken, çok az kişi Alexa'dan ürün sipariş etmesini istedi. Eski yönetici, Amazon'un Alexa ile çalışan ve maliyetine ya da maliyetinin altında satılan, artık üretilmeyen çalar saatler ve mikrodalgalar gibi yeni donanım türleri üretmeye aşırı yatırım yapmış olabileceğini söyledi.
Şirket ayrıca, Apple'ın iPhone'a olan ilgiyi artırmaya yardımcı olan App Store ile yaptığı gibi, insanların Alexa'nın yeteneklerini kolayca genişletmeleri için bir ekosistem yaratmaya da yeterince yatırım yapmadı. Amazon, Alexa'nın ışık anahtarları gibi üçüncü taraf aksesuarları kontrol etmesini sağlamak için bir beceri mağazası sunarken, uygulama mağazalarından mobil uygulamaları indirmenin sorunsuz deneyiminin aksine, insanların hoparlörler için beceriler bulması ve ayarlaması zordu.
Google Asistan üzerinde çalışan eski bir yönetici, Amazon'un Alexa'da yaptığı hataların Google'ı yoldan çıkarmış olabileceğini söyledi. Google mühendisleri, Alexa'nın yapabildiklerini taklit etmek için asistanıyla yıllarca deneyler yaptı; termostatlar ve ışık anahtarları gibi ev aksesuarlarını kontrol etmek için akıllı hoparlörler ve ses kontrollü tablet ekranlar tasarladı. Şirket daha sonra bu ev ürünlerine reklamları entegre etti, ancak bu önemli bir gelir kaynağı haline gelmedi.
Şirketler ChatGPT'ye karşı yarışıyor
Büyük teknoloji şirketlerinin çoğu şimdi ChatGPT'ye yanıt bulmak için yarışıyor. Program hakkında bilgi sahibi iki kişi, Apple'ın genel merkezinde geçen ay şirketin yıllık yapay zeka zirvesini düzenlediğini, çalışanların büyük dil modeli ve diğer yapay zeka araçları hakkında bilgi edinmeleri için bir iç etkinlik olduğunu söyledi. Bu kişiler, Siri ekibinin üyeleri de dahil olmak üzere birçok mühendisin her hafta dil üreten konseptleri test ettiğini söyledi.
Salı günü Google ayrıca, işletmelerin, hükümetlerin ve yazılım geliştiricilerin sohbet robotları içeren uygulamalar oluşturmalarına ve temel teknolojiyi sistemlerine dahil etmelerine yardımcı olmak için yakında üretken yapay zeka araçları yayınlayacağını söyledi.
Gelecekte birleşecekler
Yapay zeka uzmanları, gelecekte sohbet robotları ve sesli asistanların teknolojilerinin birleşeceğini söyledi. Bu, insanların sohbet robotlarını konuşarak kontrol edebilecekleri ve Apple, Amazon ve Google ürünlerini kullananların sanal asistanlardan sadece hava durumunu kontrol etmek gibi görevlerde değil, işlerinde de kendilerine yardımcı olmalarını isteyebilecekleri anlamına geliyor. Chatbot destekli bir arama motoru sunan yapay zeka girişimi Perplexity'nin kurucularından Aravind Srinivas, "Bu ürünler geçmişte hiç işe yaramadı çünkü insan düzeyinde diyalog yeteneklerimiz hiç olmadı. Artık var" dedi.
