Roger Cohen, Aurelien Breeden / New York Times
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, güçlü bir sağa yönelimi işaret eden şekilde yeni bir kabine atadı. Böylesine bölünmüş bir ülkede, uzun vadeli istikrar beklentileri net olmaktan uzak bu hükümetin kurulması iki aydan fazla sürdü. Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklama, Macron'un bu yaz sonuçsuz kalan parlamento seçimlerinden bu yana Fransa'yı felç eden siyasi çıkmazı aşma umuduyla merkez sağın deneyimli siyasetçilerinden Michel Barnier'i başbakan olarak atamasından iki hafta sonra geldi. Yeni kabinede Macron'un partisi ve müttefiklerinden merkez sağcıların yanı sıra Barnier'in Cumhuriyetçi partisinden sağcı siyasetçiler de yer alıyor ve bunların bazıları kritik pozisyonlarda bulunuyor. Barnier, açıklamanın ardından sosyal platform X'te "Bir takım! Şimdi çalışmaya!" dedi.
Müzakereler gerginlik yarattı
Barnier'nin parçalanmış bir parlamentoda uygulanabilir bir koalisyon bulmak için uzun süren müzakereleri, başbakanın bakanları seçerken uygun gördüğü şekilde ilerlemekte özgür olduğunu söyleyen Macron ile gerginliğe neden oldu. Müzakereler aynı zamanda yeni hükümeti her an kırılgan hale getirecek siyasi bölünmelerin boyutunu da ortaya koydu. Bu gecikme, bir cumhurbaşkanının başbakanı belirlemek için harcadığı en uzun sürenin ardından Beşinci Cumhuriyet tarihindeki en uzun müzakere süreci oldu. Ülkenin borcu ve bütçe açığı uluslararası endişelerin arttığı bir ortamda balon gibi büyürken, hükümetin ilk önceliği bir bütçe üzerinde anlaşmak olacak.
Barnier hükümeti her an düşebilir
Fransa Anayasası'na göre cumhurbaşkanı başbakanı seçer ve başbakanın önerisi üzerine kabine üyelerini atar. Bu yaz yapılan seçimlerde sol ittifak 577 üyeli parlamentonun alt kanadında 193 sandalye ile birinci oldu. Macron'un merkezci partisi ve müttefikleri 165 sandalyeye gerilerken, Marine Le Pen'in aşırı sağcı Ulusal Birlik partisi ve müttefikleri 142 sandalyeye yükseldi. Barnier'in muhafazakar Cumhuriyetçileri 47 sandalye ile dördüncü sırada kalarak başbakanın işini daha da zorlaştırdı. Yeni koalisyona amansız bir şekilde karşı çıkan ve Macron'un zaferle çıktığı seçim sonuçlarını hiçe saydığını düşünerek öfkelenen sol ile Barnier'nin hükümeti, Ulusal Birlik'in güvensizlik oylamasına katılmaya karar vermesi halinde her an düşebilir. Aslında Barnier, Le Pen'in ve cumartesi günü Barnier'e yardım etmeye niyetli olmadıklarını söyleyen çırağı Jordan Bardella'nın acısına katlanara yönetecek. Ulusal Birlik'in başkanı Bardella, X'te yaptığı açıklamada kabinenin “acınası siyasi oyunların ve hesapların” sonucu olduğunu ve “geleceği olmadığını” söyledi.
Muhafazakar senatör kilit görevde
Barnier'in aşırı sağı susturma kaygısı, kendi partisinden koyu muhafazakâr bir senatör olan Bruno Retailleau'yu kilit görev olan içişleri bakanlığına seçmesinde açıkça görülüyordu. Retailleau geçmişte, yabancı düşmanı Ulusal Birlik'in bazı üyelerinin sevdiği bir tema olan, atalarından gelen vatandaşların aksine yakın zamanda göç etmiş vatandaşları ima etmek için 'kağıt üzerindeki Fransızlar' demişti. Retailleau aynı zamanda Fransızların aşina olmadığı pek çok yüzün yer aldığı yeni kabinenin ulusal düzeyde öne çıkan birkaç üyesinden biri.
Ilımlı sosyalistleri çekmekte zorlandı
Macron istikrarı sağlamak için mümkün olduğunca geniş bir koalisyon istemişti ancak Barnier ılımlı sosyalistleri kabineye çekmekte zorlandı. Kabinede sadece bir sol görüşlü isim, eski bir Sosyalist milletvekili ve Fransa'nın resmi denetim kurumunun eski başkanı olan Didier Migaud, Adalet Bakanı olarak atandı. Önceki hükümetlerin bazı sağcı ağır topları görevlerini korudu: Kültür bakanı Rachida Dati ve savunma bakanı Sébastien Lecornu. Ancak diğerleri kabineden çıkarıldı.
Eski içişleri bakanı Gérald Darmanin, Macron'un görev süresinin dolacağı 2027'de cumhurbaşkanlığına adaylığını koyabilmek için dışişleri bakanlığı görevine talip olmuş ancak hiçbir vergi artışının kabul edilemeyeceğini söyleyerek Barnier'i kızdırmıştı. Eski ekonomi ve maliye bakanı Bruno Le Maire de bir başka potansiyel cumhurbaşkanı adayı ancak Macron'un haziran ayında parlamentoyu feshetme yönündeki ani kararı pek çokları gibi onu da şaşırtmış ve hayal kırıklığına uğratmıştı. Avrupa işlerinden sorumlu bakan olarak görev yapan merkezci Jean-Noël Barrot ise dışişleri bakanlığına terfi etti. Yeni ekonomi ve maliye bakanı ise Macron'un partisinden 33 yaşında bir milletvekili olan ve alt meclisin ekonomik işler komitesini yöneten ancak pek tanınmayan Antoine Armand oldu.
Yeni hükümeti 2 sınav bekliyor
Macron'la arasına mesafe koymaya çalışan eski Avrupa Komisyonu üyesi ve dışişleri bakanı 73 yaşındaki Barnier liderliğindeki yeni hükümet önümüzdeki haftalarda iki önemli sınavla karşı karşıya kalacak. Barnier'in genel politika konuşmasında Fransa için vizyonunu ortaya koyması gerekiyor ki bu da muhaliflerinin başlatacağı güvensizlik oylamasını takip edebilir. Ilımlı Sosyalist Parti'den sertlik yanlısı Boyun Eğmeyen Fransa (France Unbowed)'ya uzanan huzursuz bir sol ittifak olan Yeni Halk Cephesi, Macron'un kendi saflarından birini yönetime seçmeyi reddetmesine hala öfkeli. Cumartesi günü Paris ve diğer şehirlerde sokaklara dökülen sol görüşlü göstericiler yeni hükümeti protesto ederek “Oy vermenin ne anlamı var?” sloganları attı.
France Unbowed'un kurucusu ve solcu lider Jean-Luc Mélenchon Marsilya'daki bir protestoda gazetecilere yaptığı açıklamada “Bu hükümet meşru değil” dedi. Ancak solun kendi dogmatizmi ve bölünmüşlüğü, seçimlerdeki güçlü performansının üzerine bir şey koyamamasında büyük rol oynadı. Tarihsel olarak, sadece ılımlı sol (Cumhurbaşkanları François Mitterrand ve François Hollande yönetiminde) hükümet edebilmek için yeterli uzlaşmayı sağladı. Yeni hükümet herhangi bir güvensizlik oylamasından sağ çıkarsa, yıl sonuna kadar bir bütçe geçirmek için acele etmelidir. Ancak yaygın toplumsal protestolardan kaçınırken harcamaları kısmanın ve muhtemelen vergileri artırmanın yolları üzerinde anlaşmak hassas bir konu. Macron'un merkezindeki isimlerin yeni hükümetin sağa kaydığını düşünmesi de sürtüşmelere yol açıyor. Hatta Macron'a yakın bir milletvekili, Sophie Errante, cuma günü protesto amacıyla parlamentodaki merkezci koalisyondan istifa etti. Kabinenin 39 üyesinden 19'u Cumhuriyetçilerden ya da sağ partilerden; 19'u Macron'unki de dahil olmak üzere merkez partilerden ya da Macron'a bağlı partilerden; Migaud hariç geri kalanlar ise ya daha küçük partilerden ya da partiye bağlı olmayanlardan oluşuyor.
© 2024 The New York Times Company
