Rebecca Robbins / New York Times
İlaç devi AstraZeneca, düşük talep nedeniyle Covid-19 aşısını küresel pazarlardan çekmeye başladığını açıkladı. Bu kararla, dünyanın pek çok yerinde aşılama çalışmalarının ilk aşamalarında yaygın olarak kullanılan bir aşının yerini, evrim geçirmekte olan bir virüsle mücadele etmek için daha uygun olan rakipleri aldı. Şirket, bu hamlenin aşının yan etkileriyle ilgili herhangi bir endişeyle ilgili olmadığını söyledi.
Aşının Aralık 2020'de İngiltere'de onaylanmasından bu yana dünya çapında 3 milyardan fazla doz tedarik edildi. Ancak son birkaç yılda, diğer üreticilerin daha yeni varyantlara göre uyarlanmış aşılar piyasaya sürmesi ve ülkelerin bunları kullanmayı tercih etmesi nedeniyle talep düştü. AstraZeneca'nın Oxford Üniversitesi ile birlikte geliştirdiği aşı artık üretilmiyor veya tedarik edilmiyor.
Gönüllü olarak geri çekiyor
Şirket, Covid aşısını pazarlamak için tüm lisansları gönüllü olarak geri çekmeye karar verdiğini söyledi. Şirket, bu sürecin aylar önce başladığını ve çok az sayıda aktif lisansın kaldığını söyledi. İngiltere'de yayınlanan The Telegraph gazetesi kararı ilk olarak salı günü duyurdu.
"Sürpriz değil"
Mart ayında AstraZeneca aşının çoğu Avrupa ülkesinden geri çekilmesini talep etti. Avrupa Komisyonu bu hafta yürürlüğe giren kararı onayladı. Manchester Üniversitesi'nde immünolog olan Sheena Cruickshank, şirketin aşıyı geri çekme kararının “sürpriz olmadığını” söyledi. Diğer üreticilerin aksine AstraZeneca, viral vektör olarak bilinen ve bu tür değişikliklere daha az elverişli bir aşı teknolojisi kullandığı için aşısını yeni ortaya çıkan virüs varyantlarını hedefleyecek şekilde güncellemedi.
Pfizer ve Moderna kadar iyi performans gösteremedi
Cruickshank, “Bunun şu anda ihtiyacımız olan şey için gelişmeye devam edebilecek bir aşı olmayacağı ve SARS-CoV-2 virüsü çok fazla değiştiği için şu anda gerçekten yararlı olmadığı kabul edildi” dedi. Klinik çalışmalarda, AstraZeneca'nın aşısı Covid'i önlemede Pfizer ve Moderna'nın aşıları kadar iyi performans göstermedi, ancak AstraZeneca'nın aşısının virüsten kaynaklanan ciddi hastalıkları ve ölümleri önlemede hala oldukça etkili olduğu kanıtlandı.
Pıhtı endişesi talebin azalmasına katkıda bulundu
AstraZeneca'nın aşısı ile son derece nadir görülen ancak ciddi bir kan pıhtılaşma bozukluğu arasındaki bağlantıya ilişkin endişeler, aşıya olan talebin azalmasına katkıda bulundu. Ürün bilgileri Nisan 2021'de potansiyel yan etkiyle ilgili riskleri içerecek şekilde güncellendi. AstraZeneca'nın aşısı rakiplerine göre daha ucuzdu ve taşınması ve saklanması daha kolaydı. Pfizer ve Moderna'nın aşıları çoğunlukla zengin ülkelere giderken, 2021'in büyük bir bölümünde gelişmekte olan ülkelerde kullanılan baskın aşı haline geldi.
AstraZeneca sözcüsü Kim Blomley, şirketin aşının koronavirüs pandemisini sona erdirmedeki rolünden “inanılmaz derecede gurur duyduğunu” söyledi. Aşı 170'ten fazla ülkede dağıtıldı ve dozlarının çoğu 2021'de uygulandı. Amerika Birleşik Devletleri'nde klinik deneyler dışında hiç uygulanmadı.
©️ 2024 The New York Times Company
