Melinda Wenner Moyer / The New York Times
Sosyal medya birçok kişi saç dökülmesinin üstesinden gelmelerine yardımcı olan takviyelere güveniyor. TikTok'ta Nutrafol ve Viviscal gibi markaların saçlarını daha kalın, daha sağlıklı ve daha parlak yaptığını söyleyen insanların videoları bol miktarda bulunuyor. Peki bu saç uzatma takviyeleri gerçekten işe yarıyor mu? Bu tür takviyeler genellikle vitaminler (biyotin ve A, C ve D vitaminleri gibi), mineraller (çinko ve selenyum gibi) ve zerdeçal vb. bitkilerden elde edilen özler içerir. Ayrıca bazıları kolajen ve hatta köpekbalığı kıkırdağı ve istiridye özü tozu da içeriyor.
Bazı durumlarda, dökülen veya seyrelen saçların yeniden çıkmasına yardımcı olabilirler. Ancak Maryland, Chevy Chase'deki MedStar Health'te dermatolog olan Dr. Melanie Tawfik, bu ilaçların iyi çalışılmadığını ve uzmanlar tarafından reçeteli ya da reçetesiz olarak verilebilen tedaviler kadar etkili olmayabileceklerini aktardı. Bir dermatolog ve teledermatoloji şirketi VidDerm'in kurucusu olan Dr. Ajay Kailas, bunların bazı dezavantajları da olabileceğini söyledi. Nutrafol alan kişilere günde dört kapsül almaları söyleniyor ve bir aylık tedarik yaklaşık 90 dolara mal oluyor.
Bilimsel çalışmalar
Bu takviyeler üzerinde çok az hakemli araştırma yapıldı. Akademik araştırmacılar bazı bireysel içerikleri incelediler ancak popüler saç dökülmesi takviyelerinin etkinliğini analiz eden temel çalışmalar, bunları pazarlayan şirketler tarafından finanse edildi. Bazı durumlarda, ilgili araştırmacılar da bu şirketler için çalışıyordu. Tawfik, “Bu her zaman görmekten hoşlanmadığımız bir önyargı” dedi.
Örneğin 2021'de yayınlanan bir klinik çalışmada, Nutrafol'ü üreten şirket için çalışan bir araştırmacı da dahil olmak üzere araştırmacılar, takviyenin etkilerini 40 ila 65 yaşları arasında saç incelmesi yaşadığını söyleyen 40 kadın üzerinde test etti. Altı ay boyunca Nutrafol alanların saçlarında plasebo alanlara kıyasla önemli ölçüde daha fazla uzama olduğu tespit edildi. 2022'de yayınlanan bir takip çalışmasında, benzer bir araştırma ekibi aynı kadınları altı ay daha takip etti ve saç uzaması, kalitesi ve dökülmesinde iyileşmelerin devam ettiğini tespit etti.
Viviscal'ın o zamanki ana şirketi tarafından finanse edilen 36 kadın üzerinde 2015 yılında yapılan bir klinik çalışmada, araştırmacılar Viviscal alan ve kendi saç incelmesi olduğunu belirten kadınların üç ve altı ay sonra herhangi bir saç uzatma ürünü kullanmayan kadınlara kıyasla daha fazla saç uzattıklarını bildirdiler. Ancak New York'taki Mount Sinai Dermatoloji'de dermatolog olan Dr. Angela Lamb, basit bir multivitamin takviyesi almanın da aynı derecede etkili olup olmayacağının belirsiz olduğunu söyledi.
Erkek veya kadın hastalar saç dökülmesinden şikayet ettiğinde, dermatologlar genellikle saç dökülmesine neden olabilecek D vitamini, demir ve çinko eksikliği olup olmadığını kontrol eder. Lamb, saç büyümesini etkileyebilen tiroid fonksiyonlarını da kontrol ettiklerini söyledi. Eksiklikler bazen vitamin veya mineral takviyeleri ile giderilebilirken, tiroid sorunları genellikle reçeteli ilaçlarla tedavi edilir. Lamb, Nutrafol ve Viviscal'in çinko, Nutrafol'ün ise D vitamini içerdiğini, dolayısıyla bu denemelerdeki kadınların bir kısmında ya da tamamında eksiklik olabileceğini ve çok daha ucuz bir vitamin ve mineral takviyesi alarak da aynı faydaları elde edebileceklerini ifade etti.
Vitaminlerden fazlası mı?
Kailas, Nutrafol gibi saç dökülmesi takviyeleri alan hastalarında, vitamin eksikliği olmasa bile saçların yeniden çıktığını gördüğünü söyledi. Kendisi de Nutrafol kullanıyor. Tawfik, yine de saç uzatma takviyelerindeki bileşenlerin çoğunun “iyi çalışılmadığını” ve ne yaptıklarının iyi anlaşılmadığını dile getirdi. Nutrafol, sınırlı kanıtlara göre saçların yeniden uzamasına yardımcı olabilecek bir bitki özü olan saw palmetto içerir. Dokuz çalışmanın 2020'deki bir incelemesinde araştırmacılar, saw palmetto'nun topikal veya oral versiyonlarının, saç dökülmesinin iki yaygın şekli olan androgenetik alopesi ve telogen effluvium hastaları için etkili bir tedavi seçeneği olabileceğini bildirdi. Kailas, bu maddenin testosteron hormonunun saç dökülmesine neden olabilecek bir süreç olan DHT'ye dönüşmesini engelleyerek işe yaradığının düşünüldüğünü söyledi.
Saç büyümesini desteklediğine inanılan bir protein olan kolajen de genellikle saç üzerindeki etkileri hakkında çok az araştırma yapılmış olmasına rağmen dahil edilir. Kailas, birçok saç takviyesinin ek olarak biotin içerdiğini ancak bunun saç büyümesine yardımcı olmadığını söyledi ve “Bu büyük bir efsane” diye ekledi.
Bilinmesi gerekenler
Tawfik, Nutrafol, Viviscal ve diğer saç uzatma takviyelerinin Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından sıkı bir şekilde incelenmediğini söyledi. Herhangi bir tıbbi durumu tedavi etmek için FDA onayı almadıklarını ve ilaçlarla aynı güvenlik ve etkinlik testlerinden geçmediklerini vurguladı. Ancak bu, onlardan tamamen kaçınmanız gerektiği anlamına gelmez. Pahalı saç dökülmesi takviyeleri Tawfik'in “başvurduğu” tedavi seçeneği olmasa da, reçeteli ilaçlara alternatif olarak hastalarına sık sık bunlardan bahsettiğini söyledi. Tehlikeli bulunmadıklarını ve en azından “işe yarayabileceklerine dair bazı kanıtlar” olduğunu ekledi. Yani bazı insanlar için denemeye değer olabilirler.
© 2024 The New York Times Company
