Nicholas Kristof / The New York Times
Orta Doğu'daki kriz insanlığımızı sınayan çetrefilli bir sınav; iyi bir çaresi olmayan grotesk bir provokasyona nasıl karşılık vereceğimizi soruyor. Ve bu sınavda, Batı'da bizler iyi durumda değiliz. Gazze Şeridi'ne yönelik geniş çaplı bombardımanın ve yakında başlaması muhtemel bir kara harekâtının kabul edilmesi, Filistinli çocukların Hamas ve terörizm geçmişiyle ilişkilendirilerek değersizleştirilen daha küçük kurbanlar olduğunu düşündürüyor. Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre Gazze'de bin 500'den fazla çocuğun öldürüldüğünü ve sadece iki hafta içinde Gazze'deki evlerin yaklaşık üçte birinin yıkıldığını ya da hasar gördüğünü düşünün ve bu sadece çok daha kanlı olması beklenen kara işgali öncesi.
Duvar yazılarında "Hamas'ı yok edin" yazan güneşli İsrail, Tel Aviv'e uçtum. İsrailliler Hamas terörü ve adam kaçırma eylemleri nedeniyle paramparça olmuş durumdalar. Bu saldırılar varoluşsal bir nitelik taşıyor ve ne pahasına olursa olsun Hamas'ı ortadan kaldırma kararlılığını açıklıyor. Gazze cehennemin iç halkası gibi ve muhtemelen çok daha kötü şeylere doğru yol alırken, Tel Aviv'deki endişe, huzurlu görünmesine rağmen hissedilebiliyor.
İsrail'in mi yanında Netanyahu'nun mu?
Amerika Birleşik Devletleri ilkeler hakkında çok konuşur ama korkarım ki Başkan Joe Biden Hamas'ın Yahudilere yönelik katliamlarına karşı olması gerektiği gibi öfkesini dile getirdi ancak Filistinlilerin yaşamlarına değer verme konusunda aynı derecede net olmakta zorlandı. Ayrıca bir ülke olarak İsrail'in mi yoksa uzun süredir barışın önünde engel teşkil eden başarısız başbakanı Binyamin Netanyahu'nun mu yanında durduğu da her zaman belli olmuyor.
Biden yönetiminin İsrail için 14 milyar dolarlık ek yardım çağrısı ve eş zamanlı olarak Filistinliler için insani yardım çağrısı yapmasına ne anlam vermeliyiz? İsrail'in Demir Kubbe sistemi için savunma silahları mantıklı olabilir ancak pratikte, kısmen silahlarımızın neden olduğu kanı temizlemek için insani yardım görevlilerine para ödemeye yardımcı olacağımız fikri doğru mu?
Gazze'de bir bombardımanda eşini ve oğlunu kaybeden ve ardından yaralı 2 yaşındaki kızını tedavi etmek zorunda kalan Dr. Iyad Abu Karsh'a ne diyeceğiz? Sevdiklerinin cesetleriyle uğraşmak zorunda kaldığı için yeğenine ya da kız kardeşine bakacak zamanı bile olmadı. New York Times'tan bir meslektaşıma telefonda sesi titreyerek "Şu anda konuşacak vaktim yok. Onları gömmek istiyorum" dedi.
Aynısını Ukrayna yapsaydı ne diyecektik?
Perşembe günü yaptığı konuşmada Biden, ABD'yi, kendilerini yok etmeyi amaçlayan güçler tarafından saldırıya uğrayan iki ulus olan Ukrayna ve İsrail'in arkasında sağlam bir şekilde durmaya çağırdı. Yeterince makul. Ancak Ukrayna'nın Rusya'nın savaş suçlarına bir Rus şehrini kuşatarak, bombalayarak, su ve elektriği keserek, binlerce kişiyi öldürerek ve doktorları anestezi olmadan hastaları ameliyat etmek zorunda bırakarak karşılık verdiğini varsayalım. Biz Amerikalılar omuz silkip "Eh, Putin başlattı. O Rus çocuklar için çok kötü oldu ama doğmak için başka bir yer seçmeliydiler" mi diyecektik?
İsrail'de Hamas saldırıları çok acımasız olduğu için büyük bir insan kaybı anlamına gelse bile Hamas'ı yok etme kararlılığına yol açtı. İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi'nin eski başkanlarından Giora Eiland "Gazze hiçbir insanın var olamayacağı bir yer haline gelecek. İsrail devletinin güvenliğini sağlamak için başka bir seçenek yok" dedi. Bence bu görüş pratik ve ahlaki bir yanlış hesaplamayı yansıtıyor. Hamas'ın sonunu görmeyi çok istesem de Gazze'deki radikalizmi ortadan kaldırmak mümkün değil ve bir kara harekatının aşırıcılığı bastırmaktan ziyade beslemesi daha muhtemel, üstelik sivil hayatlar açısından dayanılmaz bir maliyetle.
İğrenç görüşlere sahip oldukları için haklarını kaybetmezler
Özellikle, Filistinlilerin çoğunun Hamas'a sempati duyması nedeniyle Filistinlilerin hayatlarının daha az önemli olduğu yönündeki, açıktan ziyade üstü kapalı öneriye karşı çıkmak istiyorum. İnsanlar iğrenç görüşlere sahip oldukları için yaşam haklarını kaybetmezler ve her halükarda Filistinlilerin neredeyse yarısı çocuk. Gazze'deki çocuklar, bebekler de dahil olmak üzere, kuşatma ve toplu cezalandırmaya maruz kalan 2 milyondan fazla insan arasında.
İsrail korkunç bir terör saldırısına maruz kaldı ve dünyanın sempati ve desteğini hak ediyor ancak sivilleri katletmek ya da onları yiyecek, su ve ilaçtan mahrum bırakmak için açık çek almamalı. Biden'a Gazze'ye insani yardım girişini müzakere etmeye çalıştığı için bravo ancak asıl zorluk sadece Gazze'ye yardım sokmak değil, aynı zamanda bu yardımı ihtiyaç duyulan yerlere dağıtmak olacaktır.
Biz bundan daha iyiyiz
Uzun süreli bir kara harekâtı bana çok sayıda İsrail askerinin, rehinenin ve özellikle de Filistinli sivillerin ölümüne yol açabilecek riskli bir yol olarak görünüyor. Biz bundan daha iyiyiz ve İsrail de bundan daha iyi. Şehirleri yerle bir etmek Suriye hükümetinin Halep'te ya da Rusya'nın Grozni'de yaptığı şey; İsrail'in Gazze'de ABD destekli bir girişimi olmamalı.
Bu ahlaki miyopluktur
Bu sınava verilecek en iyi cevap, provokasyon karşısında bile değerlerimize bağlı kalmaya çalışmak. Bu, önyargılarımıza rağmen tüm yaşamları eşit değerde tutmaya çalıştığımız anlamına gelir. Eğer etik anlayışınız bazı çocukları paha biçilmez, diğerlerini ise elden çıkarılabilir olarak görüyorsa, bu ahlaki netlik değil ahlaki miyopluktur. İsrailli çocukları korumak için Filistinli çocukları öldürmemeliyiz.
© 2023 The New York Times Company
