Emma Bubola / New York Times
Fransa'da bu ay yapılan parlamento seçimlerinde sol koalisyonun birinci gelmesi ve aşırı sağın kazanacağı tahmin edilen zaferi altüst etmesi üzerine destekçiler sokaklara akın etti. Bazıları ağladı, bazıları dans etti. Bir destekçi “Sol uyandı. Başka bir şeyin mümkün olduğunu gösterdik” dedi. Ancak seçimin üzerinden geçen iki haftada bu daha az kesin görünüyor.
Zaferlerinin hemen ardından koalisyondaki partiler kendi aralarında tartışmaya başladılar. Ardından sol adayları, hiçbir parti ya da bloğun tam çoğunluğa sahip olmadığı parçalanmış bir siyasi ortamda büyük önem kazanan Ulusal Meclis Başkanlığı seçimini kaybetti. Şimdi pek çok kişi bundan sonra ne olacağını merak ediyor. Ateşli lider Jean-Luc Mélenchon'un aşırı sol partisi France Unbowed'dan Zahia Hamdane “Zor olacak. Meclis seçimi bunu çok kötü gösterdi” dedi.
Acele ittifak
Dört sol partinin (Komünistler, Sosyalistler, Yeşiller ve France Unbowed) oluşturduğu ittifak, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un geçen ay Ulusal Meclisi feshetmesi ve erken seçim çağrısında bulunmasının ardından alelacele bir araya geldi. Kendisine Yeni Halk Cephesi adını veren bu oluşum, başlangıçta aşırı sağın iktidara gelmesini önleme kararlılığıyla partilerin aralarındaki farklılıkları bir kenara bırakmalarına yardımcı oldu. Sabahın erken saatlerine kadar süren birkaç günlük müzakerelerin ardından liderler, Fransa'nın aylık asgari ücretinin yükseltilmesi, yasal emeklilik yaşının düşürülmesi ve iltica sürecinin daha cömert ve sorunsuz hale getirilmesini içeren bir platform üzerinde anlaştı. Bu işbirliği seçimin ikinci turunda da devam etti. Soldan ve Macron'un partisinden bazı adaylar, seçmenlerin tek bir rakibe, Marine Le Pen'in göçmen karşıtı partisi Ulusal Birlik’e odaklanabilmesi için üçlü yarıştan çekildi.
Zaferin ardından sorunlar başladı
Plan işe yaradı. Yeni Halk Cephesi mecliste yaklaşık 190 sandalye kazanırken onu 150 sandalye ile Macron'un partisi takip etti. Aşırı sağı üçüncü sıraya göndererek beklenmedik bir başarıya imza attılar ve bu da pek çok kişiye çığır açan bir zafer gibi geldi. Hamdane, “Nihayet diye düşündük,” dedi. Ancak hemen ardından sorunlar başladı.
Resmi olarak başbakanı seçmek Macron'un elinde olsa da sol, bu zaferin ardından kendi başkanını çıkarma hakkı olduğunu iddia etti. Ancak kim olacağı konusunda anlaşamadılar. Sol koalisyonun en büyüğü olan France Unbowed, Hint Okyanusu'ndaki bir Fransız adası olan La Réunion'un bölgesel konsey başkanı ve eski bir Komünist Parti üyesi olan Huguette Bello'nun adaylığını destekledi. Gruptaki ikinci büyük parti olan Sosyalist Parti ise deneyimli bir iklim müzakerecisi olan Laurence Tubiana'yı destekledi. Ancak partiler, aralarındaki derin farklılıkları yansıtacak şekilde birbirlerinin adaylarını reddetti. Sosyalist Parti France Unbowed'u “radikal” ve uzlaşmaz olmakla suçladı. France Unbowed ise Sosyalist Parti'nin hegemonik hırsları olduğunu ve Macron'dan kesin olarak ayrılmak istemediğini söyledi.
Ulusal Meclis için ortak aday
Sıra Ulusal Meclis başkanlığı için yapılacak oylamaya geldiğinde, partiler nihayet ortak bir aday, Komünist Parti milletvekili André Chassaigne'i sunmayı başardılar. Chassaigne, Fransız Mediapart'a verdiği demeçte “Halkın inancı vardı, bunu Papa'nın ölümü gibi takip ettiler. Umudumuz yeniden canlanmıştı” dedi. Ancak gergin geçen üç tur oylamanın ardından, Macron'un adayı ve parlamentodaki sağcı güçlerin de desteğini alan görevdeki meclis başkanı tarafından yenilgiye uğratıldı. Bu mağlubiyet, her ne kadar temsilciler hala ortak bir aday çıkaracaklarını söylese de, solun Macron'un başbakan seçimini etkileme şansını daha da azalttı.
Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'nde tarihçi olan Patrick Weil, “Bu sol için bir yenilgi. Ve seçmenleri için büyük bir aldatmaca” dedi. Weil, solun Ulusal Meclis'teki merkezcilerle müzakere etmek yerine başbakan adayı bulmak için it dalaşına girdiğini söyledi. Ancak Macron'un merkez partileri, koalisyon içindeki aşırı sol partilerle ilişki kurmayacaklarını açıkça belirtmişlerdi.
Merkez partilere soldan ayrılma çağrısı
Macron'un Rönesans Partisi’nden bir milletvekili olan Pieyre-Alexandre Anglade, Ulusal Meclis'te yaptığı açıklamada, merkez partilerin France Unbowed ile olan çılgın ittifaklarını terk etmeyi seçmeleri halinde sol ile birlikte hükümet kurmaya hazır olduklarını söyledi. Diğerleri de aynı fikirdeydi. Bağımsız senatör Claude Malhuret Senato'da yaptığı konuşmada “Yeni Halk Cephesi'nin dönüştüğü Stockholm sendromundan kurtulun. Tahtakuruları gibi muamele görmekten daha iyisini hak ediyorsunuz” dedi. Ancak müttefiklerini eleştirmekten çekinmeyen Sosyalist milletvekilleri bile ittifaktan ayrılmanın seçmenler tarafından bir ihanet olarak görüleceğinden korkuyor.
Paris'in eski belediye başkan yardımcısı ve Sosyalist Parti'nin yeni seçilen milletvekili Emmanuel Grégoire, “Seçim sonuçlarını yok sayamayız” dedi. O ve diğerleri, Fransız halkının seçmediği Macron ve sağın el altından manevra yapmasını suçladı. France Unbowed milletvekili Sarah Legrain bunu ‘kaybedenler arasında bir anlaşma’ olarak nitelendirdi.
© 2024 The New York Times Company
