Nina Agrawal / New York Times
Pandeminin neredeyse başlangıcından bu yana bilim insanları Covid-19 enfeksiyonunun kalp hastalığı riskini artırdığını biliyor. Giderek artan sayıda araştırma, bu riskin enfeksiyon temizlendikten çok sonrasına kadar sürebileceğini gösteriyor. Güney California Üniversitesi ve Cleveland Clinic'teki araştırmacılar tarafından yürütülen yeni bir çalışma, bir Covid enfeksiyonundan sonra üç yıla kadar ciddi bir kardiyovasküler olay riskini iki katına çıkardığını buldu. Dahası, çalışma, hastaneye yatmayı gerektirecek kadar şiddetli enfeksiyonların kardiyak olay olasılığını daha önce kalp krizi geçirmiş olmak kadar veya daha fazla artırdığını ortaya koydu. Araştırmaya finansman sağlayan Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü'nün kardiyovasküler bilimler bölümü direktörü Dr. David Goff, “Pek çok insan eskisinden daha fazla kalp krizi riski altında. Ve kalp hastalığı pandemiden önce de gezegenimizde önde gelen ölüm nedeniydi. Dolayısıyla bu gerçekten endişe verici” dedi.
‘Risk altında oldukları düşünülmeli’
Uzmanlar, Covid'i kalp iltihabı, kalp yetmezliği, aritmi ve diğer kardiyovasküler sorunlarla ilişkilendiren kanıtların hacmi göz önüne alındığında, doktorların hastaların Covid geçmişine daha yakından bakmaları gerektiğini söyledi. Cleveland Clinic'te kardiyovasküler ve metabolik bilimler bölüm başkanı ve yeni çalışmanın yazarlarından biri olan Dr. Stanley Hazen, “Şiddetli enfeksiyon geçiren kişilerin gelecekteki kardiyovasküler olaylar açısından yüksek risk altında olduğu düşünülmelidir” dedi. Louis Sağlık Sistemi araştırma ve geliştirme şefi Dr. Ziyad Al-Aly, enfeksiyon geçiren herkesin yüksek kalp sorunları riskiyle karşı karşıya olduğunu ve araştırmaların bu riskin ilk enfeksiyon zamanında ve en şiddetli hastalığı geçirenler için en yüksek olduğunu gösterdiğini söyledi.
Al-Aly, ulusal bir VA veri tabanından elde edilen verileri analiz etti ve Covid enfeksiyonu geçiren ve geçirmeyen hastaların bir yıl sonraki sonuçlarını karşılaştırdı. Her 1.000 hasta için, Covid grubunda kontrol grubuna kıyasla 23 daha fazla “majör advers kardiyak olay”, neredeyse 20 daha fazla düzensiz kalp atışı vakası ve kan pıhtılaşma bozukluklarıyla ilgili 10 daha fazla olay meydana geldi. Üç yıl sonunda, kalp sorunları riski hastaneye yatırılmayan hastalar için başlangıç seviyelerine düşmüş, ancak hastaneye yatırılanlar için bir miktar yüksek kaldı. Al-Aly'nin araştırması ayrıca, virüsün mutasyona uğrayarak daha hafif türlere dönüşmesi ve daha fazla insanın aşılanması nedeniyle, Covid ile ilişkili uzun vadeli kalp sorunlarının görülme sıklığının pandeminin başlangıcından bu yana düştüğünü gösterdi. Al-Aly, insanlar hala Covid nedeniyle hastalanıyor ve uzun vadeli sağlık sorunları geliştiriyor olsa da, inkar edilemez bir şekilde eskisinden çok çok daha az olduğunu söyledi.
İngiltere’deki araştırma destekledi
İngiltere'den 50 yaş ve üzeri hastalara ait geniş bir veri setini analiz eden yeni çalışma, Covid nedeniyle hastaneye yatırılanların kalp krizi veya felç geçirme ya da takip eden üç yıl içinde ölme olasılığının enfeksiyon geçirmeyenlere göre neredeyse dört kat daha fazla olduğunu göstererek daha önceki bulguların bazılarını teyit etti. Ancak diğer araştırmalardan farklı olarak bu çalışma, Covid enfeksiyonu geçiren tüm hastalar için yüksek riskin, takip verileri mevcut olduğu sürece (yaklaşık üç yıl) nispeten aynı seviyede devam ettiğini ortaya koydu. Hazen, “Bu aslında en şaşırtıcı bulgulardan biri. Bu riskin zayıfladığına dair hiçbir işaret yok” dedi.
Covid nasıl kalp hastalığına neden oluyor?
Bilim insanları, Covid enfeksiyonunun kardiyovasküler hastalığa tam olarak nasıl neden olduğundan tam olarak emin değiller, ancak birkaç yolun oyunda olduğundan şüpheleniyorlar. Goff, virüsün kan damarlarını kaplayan endotel hücrelerine zarar vererek iltihaplanmaya yol açabileceğini söyledi. Bu da kolesterol ve diğer maddelerden oluşmuş bir plağın parçalanmasına, pıhtı oluşturmasına ve bir kan damarını tıkayarak kalp krizi veya felce yol açmasına neden olabilir. Goff, bu tür bir tıkanmanın ani ölüme veya kalp kaslarında ve diğer dokularda ileriye dönük hasara neden olabileceğini ve sonuçta kalp yetmezliğine veya aritmiye yol açabileceğini açıkladı. Al-Aly, önceden plak birikimi olmasa bile, bir enfeksiyonun trombositlerin kümelenmesine ve kan damarlarını tıkayabilecek pıhtılar oluşturmasına neden olan enflamatuar bir yolu aktive edebileceğine dair kanıtların arttığını söyledi. Ayrıca, bazı durumlarda vücudun virüsten tamamen kurtulamayabileceğini, bunun da kalp dokularına zarar verebilecek ve daha sonra kalp hastalığına yol açabilecek düşük dereceli kronik iltihaplanma yaratabileceğini söyledi.
Kalbinizi nasıl koryabilirsiniz?
Doktorlar, yapmanız gereken ilk şeyin aşınızı veya güçlendiricinizi yaptırmak olduğunu söyledi. Aşılar ilk enfeksiyonun şiddetini azaltarak hastaneye yatma olasılığınızı düşürür. Al-Aly, aşıların ayrıca bağışıklık sisteminin virüsü temizleme yeteneğini artırdığını ve kronik iltihaplanmaya neden olan kalıcı bir enfeksiyon olasılığını azalttığını söyledi. Aşılamanın ötesinde, doktorlar (özellikle de ciddi bir enfeksiyon geçirdiyseniz veya zaten yüksek kolesterol, yüksek tansiyon veya diyabet gibi bir risk faktörünüz varsa) Covid ve kalp hastalığı arasındaki bağlantıyı ciddiye almanızı tavsiye ediyor. Goff, Covid’den kurtulduktan sonra doktora görünerek değerlerinizi bilebileceğinizi söyledi.
Goff, şiddetli bir Covid enfeksiyonu geçirdiyseniz, DASH diyeti gibi sağlıklı bir diyet uygulayarak, bol miktarda fiziksel aktivite yaparak, normal vücut ağırlığınızı koruyarak, sigara içmekten ve pasif içicilikten kaçınarak ve her gece iyi dinlenerek kalp hastalığı riskinizi azaltabileceğinizi söyledi. Şiddetli bir Covid enfeksiyonu geçirmemiş olsanız bile, bu önlemler kalbinizi korumaya da yardımcı olacaktır.
© 2024 The New York Times Company
