Yaz geldiği için arkadaşlarınız ve ailenizle mangal yapmaya sabırsızlanıyor olabilirsiniz. Ancak yeni bir araştırma her zamanki sosis ve hamburgerleriniz yerine sizi vegan burger, hellim ve ızgara karides tercih etmenize teşvik edebilir.
İngiltere'de Birkbeck Üniversitesi'nden araştırmacılar, pesketeryan, vejetaryen veya vegan beslenmenin hafızanızı güçlendirebileceğini ortaya çıkardı. Araştırmayı yürüten Pınar Şengül, "Et bazlı bir diyet yerine sebze temelli bir diyetin uygulanması, kısa süreli sözlü hafızanın gelişmesini sağlıyor" dedi.
Daha önce yapılan çalışmalar, diyet ile fiziksel ve zihinsel performans arasında çeşitli bağlantılar olduğunu ortaya koymuştu. Şengül bu bağlantılara ilişkin "Vegan beslenme, üstün kardiyovasküler ve serebrovasküler koşullarla ilişkilidir. Akdeniz diyetleri ise (yüksek meyve ve sebze içerir), nörodejeneratif hastalık riskinin azalması ve bilişsel performansın artmasıyla bağlantılıdır” bilgisini verdi.
62 yetişkin test edildi
Yeni çalışmada araştırmacılar, diyetin hafıza ve uyku kalitesi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için yola çıktı. Vegan, vejetaryen, pesketeryan, düşük et tüketimi olan omnivorlar (hepçil) ve yüksek et tüketimi olan omnivorlardan oluşan 40 yaş ve üstü 62 yetişkinden oluşan bir grup incelendi.
Araştırmacıların hafızalarını değerlendirmek için en yaygın nöropsikolojik testlerden biri olan California Verbal Learning testi kullanıldı. Uyku kaliteleri de kendi kendini değerlendiren bir anket olan Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi aracılığıyla değerlendirildi.
En yüksek puanı pesketeryanlar aldı
Araştırma sonuçları tercih edilen diyetlerin hafıza üzerinde etkili olduğunu ancak uyku kalitesinde bir fark yaratmadığını ortaya koydu. California Verbal Learning testinde, pesketeryanlar en iyi sonucu gösterirken, onu vejetaryenler ve veganlar takip etti. Omnivorlar ise en alt sırada yer aldı. Daha sonra yeniden yapılan bir hatırlatma testinde ise vejetaryenler, pesketeryanları geçti. Bu testte de en yüksek et tüketimine sahip olan omnivorlar en düşük puanı aldı.
Kadınların hafızası daha iyi
İlginç bir şekilde, kadınlar vejetaryen grubu hariç tüm diyet gruplarında erkeklerden daha iyi puanlara sahipti. Araştırmacılar bunun, kadınların erkeklerden daha fazla sebze temelli bir diyete yönelmesinden kaynaklandığını öne sürdü.
Ancak araştırmacılar, diyet ve uyku kalitesi arasında net bir bağlantı bulamadılar. Clinical Nutrition Open Science’ta yayınlanan çalışmada araştırmacılar, “Bu pilot çalışma genel bellekte diyetin kısa süreli bellek üzerinde önemli bir etkisinin olduğunu ve sebze temelli diyetlerin hayvan temelli diyetlere göre daha üstün performans gösterdiği bulgusuna ulaştı” ifadelerini kullandı.
Diyet ve hafıza ilişkisine dair çalışmalar
Bulguların nedeni belirsizliğini koruyor olsa da, önceki çalışmalar diyet ve hafıza arasında çeşitli bağlantılar bulmuştu. Örneğin 2013 yılında yapılan bir çalışma, kırmızı ette bol miktarda bulunan demir birikiminin beynin özellikle savunmasız olduğu oksidan hasarına neden olabileceği sonucuna ulaştı.
Bu arada, 2015 yılında yapılan bir araştırma, balıklarda bulunan omega-3 yağ asidi DHA'nın, sinir hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurmasına yardımcı olarak hafızayı iyileştirebileceğini buldu. Araştırmacılar bulgularının, bu mekanizmalara daha ayrıntılı bakmak için daha fazla araştırmayı teşvik edeceğini umuyorlar.
