Prof. Dr. Taner Timur: Aydınlanma diktatörlüğü

“Abdülhamid’in rejimi hiç kuşku yok ki elbette despotik bir yönetimdi. Ama bununla birlikte bu rejim bütün otoriter tutumlarına ve eğilimlerine karşın ‘aydınlanma diktatörlüğü’ yönünde ögeler de içeriyordu. Örneğin Abdülhamid döneminde ressam ve müzeci Osman Hamdi Bey, tarihçi Cevdet Paşa, düşünür Ahmet Vefik Paşa, Tunuslu Hayrettin Paşa gibi sanatçılar ve aydınlar da devletin yönetim mekanizmalarında rol aldı, hatta iyiden iyiye ön plana çıktılar.”