Hayattaki en eğlenceli keyiflerden biri seyahat etmektir. Stresin sizi bunalttığını hissettiğinizde kısa bir süreliğine bile uzaklaşmak sizi yeniden canlandırabilir. Elbette bunun tam tersi de olabilir. Her şeyin yolunda gittiği ve her şeyin ters gittiği tatillerin ortak özelliği sadece şans mı? Muhtemelen değil. Carnegie Mellon Üniversitesi Tepper İşletme Fakültesi'nde pazarlama alanında doçent olan Jeff Galak'ın araştırması mükemmel tatilin püf noktalarını ortaya koyuyor.
Daha az şey yapın
Aslında, tatillerin ya da herhangi bir keyifli aktivitenin başarısız olmasının başlıca nedenlerinden biri, hedonik tüketimle ilgili vazgeçilemez bir gerçektir: Zevk zamanla azalır. Bir şeyi ne kadar çok tüketirsek ondan o kadar az keyif alırız. Her şey, ilk başta ne kadar keyifli olursa olsun, zamanla kesinlikle daha az keyifli hale gelir. Peki bu kaçınılmaz keyif düşüşüyle nasıl mücadele edebiliriz? Araştırmalar genel bir tavsiyeye işaret ediyor: Daha az şey yapın!
Daha az şey yapmanın 3 yolu ise miktar, çeşitlilik ve zamanlama. Miktar, örneğin sahilde daha uzun süre kalmamaktır. Çeşitlilik için, tatilinizi planlarken, tek bir gün içinde bile mümkün olduğunca çok şeyi karıştırmaya çalışın. Bir plaj gününün ardından bir yürüyüş günü yapmak yerine, bunları tek bir gün içinde yapın. Plajda geçirdiğiniz zamanı kısaltıyor olsanız bile, ne kadar çok çeşitlilik sunarsanız, herhangi bir deneyimden aldığınız keyifte o kadar az düşüş yaşarsınız. Zamanlama için en keyigli deneyimlere bile ara berin. Örneğin planladığınız bir masaj varsa, masözden masajın ortasında bir yerde beş dakikalık bir mola vermesini isteyin. Evet, toplam masaj süreniz azalacak ama masajınızın ikinci yarısından çok daha fazla keyif alacaksınız. Bunun nedeni, molanın keyifteki düşüşü sıfırlaması ve masajın ikinci yarısının neredeyse ilk birkaç dakika kadar keyifli başlamasıdır.
Seçeneklerinizi sınırlayın
Bir seyahat planlarken, mümkün olan en iyi seçimleri yapmak için otelleri, turları ve restoranları karşılaştırmak çok önemli değil mi? Yine, o kadar hızlı davranmayın. Bir seyahat planlarken, olası tüm seçenekleri araştırmak cazip gelebilir. Ancak seyahatin her anını optimize etmek için günler harcarken yaptığınız seçimlerden dolayı hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Bunun nedeni, tüm bu ön çalışmaları yaparken ve seyahatin her anı için her seçeneği tararken, karşı olgular olarak adlandırılan zihinsel bir katalog oluşturmamızdır. Tatmin ediciyi bir restoran menüsünü okuyan ve lezzetli görünen ilk yemeği sipariş eden biri olarak düşünün. Maksimize ediciyi ise önce menüdeki her bir yemeği dikkatlice okuyan ve sonunda bir seçim yapan kişi olarak düşünün. Maksimize eden kişi daha iyi bir seçim yapabilir, ancak kötü bir seçim yaparsa, seçmediği için pişman olacağı pek çok yemek vardır. Ancak tatmin edici kişi daha iyisini bilmez ve yemeğin tadını çıkarır. Burada bilmemek gerçekten de mutluluktur.
Benzer şekilde, her otel seçeneğini araştırırsanız ve seçtiğiniz otel beklentilerinizi karşılamazsa, atladığınız için pişman olacağınız birçok oteliniz olacaktır. Genel olarak araştırmalar, tatmin olanların hayatta daha mutlu olduklarını çünkü aşırı seçenek yüklemesi sorunundan kaçındıklarını gösteriyor.
Rahatsız edici bir şey yapın
Tatiller genellikle bizi rahatlatmak ve dinlendirmek içindir. Dinlenmek amacın bir parçasıdır, bu nedenle olumsuz şeylerden kaçınmak mantıklıdır. Bu tür bir düşüncenin neden geri tepebileceğini görmek için, insanların doğası gereği karşılaştırma yapan yaratıklar olduğunu düşünün. Maaşlarımızı akranlarımızın maaşlarıyla kıyaslarız. Arabalarımızı komşularımızla karşılaştırırız. Bu karşılaştırmalar bizi mutlu eder. Şimdi bir tatil düşünün. Eğer tatillerimize dahil ettiğimiz tek şey olumlu deneyimlerse, muhtemelen karşılaştıracağımız tek şey bu olacaktır ve bu da her karşılaştırmayı o kadar da olumlu yapmayacaktır.
Peki ya tamamen farklı bir şey yapsaydınız ve kasıtlı olarak daha az keyif veren deneyimler sunsaydınız? Taksi yerine yerel toplu taşıma araçlarını kullanmayı düşünün. Biraz daha az konforlu olacaktır ama amaç da bu zaten. En güzel otelde kalmak yerine biraz daha ucuza gidin. Kıyaslandığında, yaptığınız diğer her şey daha iyi görünecektir. Telefonunuzu otelde bırakın ve şehirde dolaşırken biraz kaybolun. Biraz endişe hissedebilirsiniz, ancak o zaman keşfetmenin heyecanı çok daha keyifli olacaktır. Buradaki fikir, yaptığınız diğer her şeyin kıyaslandığında öne çıkmasını sağlamak için biraz olumsuzluk ortaya koymaktır. Yarattığınız bu karşıtlık, tatilinizin tüm olumlu yönlerinden aldığınız keyfi, başka türlü deneyimleyebileceğinizin ötesine taşıyacaktır.
Hepsini bir araya getirin
Tüm bunlar ne anlama geliyor? Mantığa aykırı ve daha keyifli bir tatil. Çok fazla plan yapmazsınız, sevdiğiniz şeyleri daha az yaparsınız, eğlenmeye ara verirsiniz ve kendinize aslında rahatsız edici olan şeyleri yaptırırsınız. Bu kulağa berbat bir seyahatin tarifi gibi gelebilir ancak bilim aksini söylüyor. Bu yüzden yapılacak en akıllıca şey gibi gelen fikirleri unutup tam tersini benimseyin. Sonuç, döndükten uzun süre sonra değer verdiğiniz ve paylaştığınız bir hikaye haline gelebilir.
