Emirlere itaat etmek istemiyorum, ne okuyayım?

Sevgili Kitap Terapisti, görevim gereği hiç inanmadığım halde pek çok emre ve fikre itaat etmek zorunda kalıyorum. Bana ne önerirsiniz? Onur Y. Sevgili Onur Y., içinde kaldığınız durumun ne kadar korkunç olduğunu sadece hayal edebilirim. Hatta oturup biraz düşündüm, benim başıma böyle bir şey gelmiş olsaydı... Örneğin Amerikan askeri olsaydım, Irak’a gönderilmiş olsaydım ne yapardım? Ne büyük bir ikilem! Eminim kendime bizim burada ne işimiz var diye kırk kere sorardım. Belki Çanakkale Savaşı’nda bulunan Anzaklarla ilgili birkaç roman okumuş, sergi gezmişsinizdir. Öyle yürek burkan bir insanlık hikâyesi ki... Çanakkale’yi geçemeyen Anzak askerleri yorgun düşerler. Türkler de haliyle. Karşılıklı kendi cephelerinde otururlarken birbirlerine ellerinde bulunan erzakları atarlar. O zamandan kalan pek çok mektupta bir askerin “Biz burada, bu iyi insanlarla niye savaşıyoruz?” diye sorduğunu görürsünüz. Beni en derinden etkileyen tarihi olaylardandır bu. Eğer okumadıysanız Buket Uzuner’in Uzun Beyaz Bulut Gelibolu adlı eserini tavsiye ederim. Romanın arkasında ne kadar büyük bir araştırmanın olduğunu ancak okurken anlayacaksınız. Bu özellikle tarihi romanlarda beni her zaman çok memnun ve tatmin eden bir özelliktir, bu yüzden vurgulamak istedim. Biliyor musunuz sizin bana sorduğunuz soruyu kendine sormuş olanlardan biri de Ernest Hemingway olmalı. Ben bunu Silahlara Veda romanının sonunu tam otuz dokuz kez yazmasından anlıyorum. İkinci Dünya Savaşı’nda İtalya’da savaşan Hemingway bu savaştan çok deneyim alıp koymuştur cebine ve bunlardan en önemlisi de “Emirlere itaat mi vicdan mı?” sorusuna cevap olmuştur. Hemingway okumak her zaman kolay olmayabilir ama Silahlara Veda bu ahlaki ikilemi ele alması bakımından çok özel, çok önemli. Bunun gibi bir başka önemli Amerikan edebiyatı eseri Catch-22. Hem sonra bu kadar büyük bir sorunun cevabını ararken gülmekten ne zarar gelebilir? Ben zamanında çok da anlamadan okurken katıla katıla güldüğümü hatırlıyorum. “Catch-22” lafı romandan sonra Amerikan kültüründe bir deyime dönüşmüştür. Yaman çelişki anlamı vardır. Görevini yapmak istemediği için her gün kaçan askere akli sorunu var derler. Akli sorunum yok sadece bu görevi yerine getirmek istemiyorum dediğinde de mantıklı konuşmaktadır demek ki akli sorunu yoktur, demek ki görevine devam edebilir derler. Joseph Heller yaşadığınız ikileme çok mizahi bir yerden yaklaşmaktadır. Farklı türlü bir deva. Biliyorum hep asker, savaş temalı kitaplardan gittim ama doğrusu sizin derdiniz bana bunları hatırlattı. Muhakkak ki başka işlerde de yapılmak zorunda olunanlar ama yapılmak istenmeyenler vardır, fakat izin verirseniz bir kitap daha önereceğim bitirmeden. Mezbaha 5. Kurt Vonnegut’un en önemli eseri diyebiliriz. İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara esir düşen Amerikalı asker Billy bu ikilemi yaşatan ve sorgulatan gelmiş geçmiş en iyi roman kahramanı olabilir. Bakın ne diyeceğim. Buket Uzuner hariç diğer üç romanın yazarı bunları kendi deneyimlerine, yani öz sorgulamalarına dayanarak yazmışlar. Beki de ileride bir gün sizin bu sorgulamanız da bir hikâyeye dönüşür. Ama o zamana kadar bir bakalım bu büyük ustalar kahramanlarını ve kendilerini nasıl çıkartmışlar işin içinden. Reçete Uzun Beyaz Bulut Gelibolu / Buket Uzuner / Everest Yayınları / Roman / 323 Sayfa Silahlara Veda / Ernest Hemingway / Çeviren: Belkıs Dişbudak / Bilgi Yayınevi / Roman / 288 Sayfa Madde 22 / Joseph Heller / Çeviren: Niran Elçi / İthaki Yayınları / Roman / 608 Sayfa Mezbaha 5 / Kurt Vonnegut / Çeviren: Hamdi Koç / Can Yayınları / Roman / 208 Sayfa

Aslı Perker

Diğer Yazarlar

Bulaşıcı HPV virüsü nasıl kansere dönüşür?

Restorasyon mu, yeniden kuruluş mu?

Gençliğimiz için bir limit var, onu nasıl aşarız?

Yoz sisteme kahkaha tokadı

Halki... O heybenin altındakiler

Emirlere itaat etmek istemiyorum, ne okuyayım?