Konuş konuş

İnsanlar konuşa konuşa anlaşır” sözü hala ve ne kadar geçerli? İnsanların ne kadar anlaşmak istediği bile şüpheli. Gelinen yeni aşamada insanlardan önce “makineler, nesneler konuşa konuşa anlaşıyor”.
Konuşma, anlaşma işini nesneler daha etkin ve verimli yapabiliyor. İnsanlar kendi yapamadıklarını nesneler yani makineler ve uç aletleri sayesinde önemli ölçüde yapabiliyor.

Fiziki nesneler, bulut üzerinden başka nesnelerle bağlantı kurup anlaşabiliyor. İnsan müdahalesi olmadan. Kendi kendilerine. Birbirlerine veri aktarıyorlar, bunları işliyorlar, her seferinde bildiklerine yenisini katarak öğrenip konu hakkındaki hakimiyetlerini geliştiriyor, ona göre daha etkin, verimli uygulamalara yöneliyorlar. Yani bilgi ve tecrübe değiş tokuşu yapıyorlar. Sensörleri yoluyla görüyor, duyuyor, öğreniyorlar. Paylaşıyorlar. Yargılamadan. Filtrelemeden. İşine gelmeyeni maskelemeden konuşabiliyorlar. Nasıl konuşacaklarına birileri karar verse de. Yıllardır insanlar farkında olarak olmayarak makinelerle, yazılımlarla, sensörlerle ilişki içinde. Makineler onları anlayıp gerekeni yapıyor, yönlendiriyor, ilişkilendiriyor. Bunlara altmışlı yıllarda kalmış alışkanlıklarla robot ya da yeni havalı dille bot dense de pekala insanın yerine geçiverdiler. Telefona cevap verenler, mesaj platformlarında yazılı cevap verenlerin üzerine “akıllı kişisel asistanlar” da hayata giriverdi. Söylüyorsun yapıyor. İstediğin dilde. Başta zor anlasa da birbirinize alışıyorsunuz bir süre sonra. İlkin telefon sonrasında bilgisayarlarda onu ara, bunu bul, şu kim, bu ne zaman, öbürü kaç yaşında, bugün ne randevum var gibi tek kişiye sorarak çözülemeyecek soruların hepsinin üstesinden geldiler. Hem de konuşarak. Sonra evi kontrol altına aldılar. Işıkları yak, fırını bulaşık makinesini çalıştır, perdeyi aç, müzik aç ama günün saatine göre çeşitlendir… Kısacası ne diyorsam onu yap! Yapıyor.
Bu emirleri verirken insan kendini her şeye hakim, hükümdar görüyor! Hayatın hiçbir anında ve kimseyle olmadığı kadar. Arada bir ortamda adı geçenleri arayıverip o kişi hakkında açık yürek ve korkusuzlukla söylenen bütün eleştiri hatta hakaretleri kendisine iletince, teknoloji tabanlı kazaların hasar büyüklüğü ortaya çıkıveriyor. Geri dönülmez olarak. Yine de Siri, Alexa ve diğer akıllı asistanların hayattaki yerinin her gün daha da artacağı kesin. Şimdiki kadın sesli itaatkar tavırlarının değişeceği de kesin sanki.