Biyolog ve sinir bilimci Sean O’Donnell, eklimin sinir sistemleri üzerindeki etkisi üzerine çalışan bir bilim adamı. Araştırmasının bulgularını The Conversation adlı dergide yayınladı. O’Donnell, “Değişen sıcaklıklar, güneş ışığından enerji üreten bitkilerden diğer hayvanları tüketen hayvanlara kadar ekosistemlerin enerji dengesini ve ardından hayvanların duyusal dünyalarını değiştiriyor. İklim değişikliği görme ve tat alma duyularından koku ve dokunmaya kadar tüm duyularını zorluyor” diyor.
Memeli hayvanlar, sıcaklığı kısmen, sinir sistemlerinde sıcağa ve soğuğa tepki veren, orta ve aşırı sıcaklıklar arasında ayrım yapan özel reseptör proteinleri ile algılıyor. Bu reseptör proteinleri, hayvanların uygun yaşam alanlarını bulmasına yardımcı oluyor ve hayvanların değişen sıcaklıklara nasıl tepki vereceği konusunda kritik rol oynuyor.
İklim değişikliği, hayvanların yaşam alanı seçme, yiyecek bulma ve eş seçme gibi sorunları çözmek için kullandığı çevresel ipuçlarını bozuyor. İklim değişikliğinin hayvanların birbirleriyle iletişim kurmak veya rakiplerine zarar vermek için kullandıkları kimyasal sinyalleri de etkiliyor çünkü kimyasal bileşikler sıcaklığa karşı oldukça hassas.
Gün ışığındaki mevsimsel değişiklikler gibi eskiden güvenilir olan bilgi kaynakları, giderek kullanışlılığını kaybediyor. Bu, gün uzunluğu ile bitkinin çiçeklenmesi ve meyve vermesi arasındaki bağlantıda bir bozulmaya ve kış uykusu ve göç gibi hayvan davranışlarında kesintilere neden oluyor.
Beyin ve bilişin değiştirilmesi
Artan sıcaklıklar, hayvan beyinlerinin gelişimini ve işleyişini bozuyor, yeni ortamlara etkili bir şekilde uyum sağlama yetenekleri üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Örneğin deniz araştırmacıları, okyanus asitlenmesi gibi su kimyasında iklim kaynaklı değişikliklerin resif balıkları ve köpek balıklarında koku takibi gibi hayvanların genel bilişsel performansını ve duyusal yeteneklerini etkilediğini buldu. Hayvanlar, iklim olumsuzluklarına, kullandıkları mikrohabitatları değiştirmekten coğrafi dağılım alanlarını değiştirmeye kadar yer değiştirerek tepki veriyor.
O’Donnell, “Isınan denizlerdeki balıklar görsel sistemlerinin alışık olduğundan önemli ölçüde farklı ışık yoğunluğuna ve renk aralığına sahip, daha serin, daha derin sulara yöneldi. Dahası, tüm türler davranışlarını aynı şekilde değiştirmeyeceğinden, yeni bir yaşam ortamına, günün saatine veya mevsime taşınan türler, besin bitkileri ve av hayvanları, rakipler ve yırtıcılar ve patojenler de dahil olmak üzere“ diye anlatıyor.
Türler iklim değişikliğinden nasıl etkileniyor?
O’Donnell iklim değişikliğinin yol açtığı davranış değişiklikleri, dünya çapındaki ekosistemleri karmaşık ve öngörülemeyen sonuçlarla yeniden yapılandıracak şeklinde konuşarak "Türleri karşılaştıran çalışmalar, beyin evrimi üzerinde güçlü çevresel etkiler olduğunu ortaya çıkardı. Hayvanların sinir sistemleri, her türün faaliyet alanındaki duyusal ortamlara uyacak şekilde gelişiyor. Bu modeller, yeni iklim rejimlerinin eninde sonunda sinir sistemlerini evrimleşmeye zorlayarak şekillendireceğini gösteriyor" Çevreye hassas bir şekilde uyum sağlayan sinir sistemleri, iklim değişikliğiyle uyum sağlama özelliklerini kaybedebilir. İklim değiştikçe, doğal seçilim yeni duyusal veya bilişsel yeteneklere sahip olanları tercih edecektir. Hayvanların sinir sistemlerinin hızla değişen ortamlara nasıl uyum sağladığı, tüm türlerin iklim değişikliğinden nasıl etkileneceğini tahmin etmemize yardımcı olacak” diyor.
