İsrail ordusu Gazze'deki savaşını yürütmek için büyük ölçüde ithal savaş uçaklarına, güdümlü bombalara ve füzelere bel bağlamış durumda. İngiltere, İsrail hükümetinin Gazze'de uluslararası hukuka aykırı saldırılarda kullanabileceği endişesiyle 350 silah ihracat lisansından 30'unu iptal etti. Ancak bu kararın sahada gerçek bir etki yaratması pek mümkün görünmüyor. İngiltere'nin İsrail cephaneliğine katkısı sadece yüzde 0.02. Geçen yıl ise 18.2 milyon sterlin değerinde lisans onayladı.
İngiltere'nin bu kararını açıklayan Dışişleri Bakanı David Lammy, F-35 parçalarının yasak kapsamı dışında tutulması gerektiğini, zira “uluslararası barış ve güvenlik üzerinde ciddi etkileri olan” küresel F-35 filosu üzerinde önemli bir etki yaratmadan herhangi bir askıya alma işleminin mümkün olmadığını söyledi.
2 ülke İsrail'e en büyük yardımı yapıyor
Yasak, kampanyacıların Gazze'nin bombalanmasında kilit rol oynadığını iddia ettikleri F-35 savaş uçağı parçalarını kapsamıyor. Ancak bu karar İngiltere'yi, İsrail'in en büyük silah tedarikçileri olan başlıca müttefikleri ABD ve Almanya'dan ayırıyor. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü tarafından kullanılan rakamlar, 2019'dan 2023'e kadar ABD ve Almanya'nın İsrail'in silah ithalatının yüzde 99'unu karşıladığını gösteriyor. Rakamlar daha büyük ve daha gelişmiş silahlara daha fazla ağırlık veriyor.
ABD'den 3.8 milyar dolar
Mayıs ayında ABD İsrail'e bomba sevkiyatını durdurdu ve Gazze'nin güneyindeki Refah kentini işgal etmesi halinde sevkiyatı tamamen durdurmakla tehdit etti. Buna rağmen ağustos ayında Joe Biden yönetimi, 50 adet F-15 savaş uçağı ve 33.000 tank fişeği de dahil olmak üzere ülkeye 20 milyar dolardan fazla yeni silah satışını onayladı. ABD ayrıca 7 Ekim'de savaşın başlamasından bu yana yapılan diğer iki askeri satışın bir parçası olarak 106 milyon dolar değerinde 14.000 adet tank mühimmatı ve 155 mm top mermisi üretimi için 147 milyon dolarlık bileşen teslim etti. Amerikalılar İsrail'e, ülkenin komşularına karşı savunma üstünlüğünü korumayı amaçlayan on yıllık bir anlaşmanın parçası olarak yıllık 3.8 milyar dolar askeri yardım sağlıyor.
İhracatı azalttılar
2023'te 326,5 milyon dolarlık satışla İsrail'in en büyük ikinci silah tedarikçisi olan Almanya, İsrail'in taktiklerine yönelik eleştiriler arttıkça yılın başından bu yana önemli ölçüde daha az silah ihracatına onay verdi. 2019-23 döneminde İsrail'in ithal ettiği silahların yüzde 0,9'unu sağlayan İtalya'nın, helikopterler ve deniz topları da dahil olmak üzere, Gazze savaşının başlamasından sonra yeni ihracat onaylarını durdurduğu, ancak daha önce imzalanan siparişlerin yerine getirildiği bildirildi. İtalyan yasalarına göre, savaş yürüten ve uluslararası insan haklarını ihlal ettiği düşünülen ülkelere silah ihracatı yasak.
Kanada geçen yıl İsrail'e 22.2 milyon dolar değerinde askeri mal ve teknoloji ihraç etti ancak 8 Ocak'tan bu yana yeni ihracat lisansı vermedi. Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly bunun sebebinin “ani gelişen durum” olduğunu söyledi. İspanya, geçen yıl savaşın başlamasından bu yana İsrail'e hiçbir silah satışının onaylanmadığını duyurmanın yanı sıra, İsrail'e silah taşıyan herhangi bir geminin İspanyol limanlarına yanaşmasının yasaklanacağını söyledi. Şubat ayında bir Hollanda mahkemesi F-35 parçalarının İsrail'e satışını, insani ihlallere ilişkin “açık bir risk” olduğuna hükmederek engelledi.
