Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, TİM Başkan Vekili ve Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu, TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın ile Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Kayseri'de gazetecilerin sorularını yanıtladı. TİM Başkanı Gültepe, vergilerin fiyatları çok artırmayacak, rekabet şansı verecek bir seviyede olması gerektiğini belirterek, şu anda en kötü olan sektörlerin başında gerek ciro gerekse kar anlamında hazır giyimin geldiğini söyledi. Gültepe, şöyle devam etti:
"Türkiye uzak rakiplerinden yüzde 40-50 daha pahalı"
- Tekstilde de öyle. Sektörde biraz talebin düşmesi, Türkiye’deki rekabetçiliğin aşağı doğru düşmesi, Türkiye’nin pahalı değil, çok çok pahalı olmasından kaynaklı, siparişler Türkiye’de tutulmuyor. Yani aynı fiyatları vermek zorunda kalıyorsun.
- Şu anda Türkiye, uzak rakiplerinden yüzde 40-50 daha pahalı. Türkiye’de bu kur politikası değişmediği sürece sanayiciliğin ayakta kalma şansı yok.
- İnsanlar Mısır’a gittiler. Müşterileri de oraya yönlendiriyor. Herkes küçülüyor. Yazık değil mi bu sanayiye? Bu sanayi 30 milyar dolar yapıyor. Ülkeye 30 milyar dolar kazandırıyoruz. Bunun 20 milyar doları net döviz girdisi.
- Dünyada sektörel bazda ihracat yapan ülkelerin senden ucuzluğu yüzde 40-50. Bir yılda kurdaki artış yüzde 25. Benim maliyetimdeki artış yüzde 110.
- Sanki bu şekilde yaparak düşen düşsün, kalan kalır, giden gider... Yapacaksa bir anda olsun. Bu şekilde devam etmemeli. Ülkemizde olan makas seviyesi çok farklı.
- Ülkemizde ihracatçı kazanayım derdinde değil, yaşamanın derdinde. Bütün sektörler küçülüyor, sanayi küçülüyor. O aşağı doğru inmeyi çok görmeden sanayicinin işi zor."
"Pahalıya alınan kredilerin süresi başlıyor"
Mustafa Gültepe, "Mehmet Şimşek'in politikalarından şikayetçi misiniz?" sorusu üzerine, "enflasyon" diye bir sıkıntı olduğunu, ihracatta ilk 6 ayda 3 ay eksi, 3 ay artı yazdıklarını, 2023'te ihracatın yerinde saydığını, işletmelerin alınan siparişlerde zarar ettiğini, fiyat tutturamadığını söyledi. Gültepe, "Enflasyonla mücadele etmemiz lazım. Bence sanayi tarafı biraz unutuldu. Yani tabii biz zarar edebiliriz. Etmeliyiz de böyle durumlarda ama boyutu önemli. Bir boyuttan sonra artık sürdürülebilir olmaktan çıkıyor. Şu anda sanayici, ihracatçı buzdağının altında. O buzdağının üstüne çıkmak lazım. Türkiye pahalı değil, çok çok pahalı. Türkiye'de şu anda en ucuz şey döviz. Karpuzdan da ucuz" şeklinde konuştu.
Kurun son 3 ayda hiç artmadığını ancak enflasyonun yükseldiğini belirten Gültepe, "(Dolar) 33 (lira) ila 37 (lira) arasında bir fark yok. Yap 37 (lira)" dedi. Mısır'ın hazır giyim ihracat şampiyonunun bir Türk şirketi olduğunu vurgulayan Gültepe, şu anda sanayiciyi çok destekleyici spesifik bir şey olmadığını, sanayide üretimi destekleyen bir şey bulunmadığını söyledi.
"Firmaların nefes problemi var, nefes alamıyor"
Konkordato ilan edenlerin sayısının artacağını savunan Gültepe, ucuza alınan kredilerin süresinin dolduğunu, pahalıya alınan kredilerin süresinin başladığını ifade etti. Türk Ticaret Bankası'nın ne zaman faaliyete başlayacağına ilişkin soru üzerine Gültepe, ekim ayı gibi faaliyete başlayacak yapının oluşmaya başladığını, kadronun tamamlanmak üzere olduğunu, bankanın yatırım ve projeleri destekleyeceğini anlattı.
Gültepe, "İhracatçılar olarak 2025'ten umutlu musunuz?" sorusuna, "Umuyorum ki daha iyi olur. Geleceğe umutla bakmak istiyorum ama para politikası bu şekilde gittiği sürece çok daha zorlanacağımızı ve zorlu olacağını söyleyebilirim. Bir yerde bir şey olması lazım. İnsanlar ve firmalar nefes alamıyor. Nefes problemi var. Firmaların nefes problemi var, nefes alamıyor. Krediyle ilgili değil. İşletme çalışamıyor." karşılığını verdi.
"Bizden vergi almak istiyorlarsa Altın Esaslı Muhasebe Sistemi çıkmalı"
TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın da şu anda kuyumculara, mücevhercilere denetim olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti:
- Tabii denetim yapsınlar. Biz kayıt altına girmek istiyoruz. Biz Altın Esaslı Muhasebe Sistemi'nin çıkmasını istiyoruz. Bunu zaten ilgili bakanlarımıza iletmiştik. Bu denetim bizim açımızdan bir yerde iyi oldu.
- Bizim sektörün de biraz kendini düzeltmesi gerekiyordu. Sektörde kayıt dışı olanlara gidilse veya bakılan, incelemeye giren insanların veya şirketlerin ödediği verginin gündeme alınması lazım.
- Çalıştırdığı işçinin gündeme alınması lazım. Yani denetleme sıra dışı… Kafalarına göre her dükkanı bastılar.
- Bunun için de mesela İstinyepark'ta Cartier ve Bvlgari'yi de bastılar. Çok enteresan yani. Sektörün başkanlarına sorarak daha iyi bir denetim yapılabileceğini düşünüyorum. Altın Esaslı Muhasebe Sistemi’ne geçildiği zaman biz yüzde 90 kayıt altına gireriz zaten.
- Denetim için benim dükkanıma da geldiler. Kasa ambarına girdiler, sayım yaptılar. 2 kişi maliyeden, 2 kişi Hazine'den geldi. Her dükkana 4 kişi… Kendileri saydılar. Genel bir şikayet yok. ‘Ciroya göre’ demişler. Ciro yapmayanın dükkanına gideceksin.
- Şu anda iş yapana gidiyorlar. Hazine'ye bir rapor hazırlayacaklar. O raporun sonucunda tekrardan bir hareket uygulayacaklar diye bekliyoruz. Biz bundan rahatsız değiliz. Altın üzerinden muhasebe olsun. Bizden vergi almak istiyorlarsa altın muhasebesi çıkmalı.
"Çoğu vatandaş sanayide çalışmak istemiyor"
Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç ise tekstil sektöründe kayıt dışılığın çok olmadığını ifade ederek, konfeksiyonda işlerin farklı olduğunu söyledi. Sektörde işçi kaybı olduğunu, ara elemana ihtiyaç bulunduğunu belirten Kıvanç, "Bizde kadın kaynakçı CNC operatörü yetiştirdik. İyi bir iş yerinde çalışıyordu. ‘Ben burada kaynakçılığı öğrendim, iş yerini bıraktım’ dedi. Almanya’ya gitti kaynakçı olarak. Çoğu vatandaş, AVM'de güvenlikçi olarak ya da hizmet sektöründe çalışmak istiyor ama sanayide, makinenin yanında çalışmak istemiyor" diye konuştu. Tekstil ve konfeksiyonda 1 milyon kişinin çalıştığını bildiren Kıvanç, sektörün kazanamadığını, iplik fabrikalarının kapasite kullanımının epey düştüğünü söyledi.
TİM Başkan Vekili ve Makina ve Aksamları İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu, kayıt dışılığın makine sektörünün de önemli konularından biri olduğunu, mesleğini hakkıyla yapanlar ve yapmayanların bulunduğunu ifade ederek, "Avrupa'da yüzde 15-16 gibi bir kayıt dışılık var. Bulgaristan'da yüzde 32, Türkiye'de yüzde 31" dedi. Karavelioğlu, sektörlerinde kayıt dışılığın yüzde 24-25 olduğunu, bununla mücadele etmeye çalıştıklarını anlattı.
