Melissa Eddy/ The New York Times
Almanya’da yaşayan Suriyeli sığınmacı İman Muhammed, Suriye’deki Esad rejiminin yıkıldığını öğrendiğinde, memleketine dönebilme fikriyle büyük bir sevinç yaşadı. Ancak bu mutluluk, başka bir düşünceyle hızla gölgelendi: Suriye’ye dönmek, Almanya’da ailesiyle birlikte neredeyse on yıldır inşa ettikleri hayatı geride bırakmak anlamına gelebilirdi.
41 yaşındaki Muhammed, Suriye’ye tamamen geri dönme fikriyle ilgili “Her şeyin ışığında geriye dönüp baktığımızda, henüz değil diye düşündük” dedi. Ancak karar sadece ona ait olmayabilir.
8 Aralık’ta muhalif grupların Devlet Başkanı Beşar Esad yönetimini devirmesiyle, iç savaş sırasında ülkeyi terk eden birçok Suriyeli için eve dönüş ihtimali ilk kez gündeme geldi. Bu kişiler arasında Almanya’da yaşayan 1,3 milyon Suriyeli de bulunuyor.
Birçoğu, bulundukları ülkelerdeki hayatlarını iyileştirmek için zorlu mücadelelerden geçti. Ancak bazıları, tıpkı Muhammed gibi, yeni hayatlarından vazgeçmek istemiyor. Avrupa hükümetleri ise mültecilerin kalıp kalamayacağına dair son kararı verecek olan taraf.
Avrupa ülkeleri ne noktada?
Muhalefet gruplarının zaferinden bir gün sonra, Almanya’da aşırı sağ ve bazı ana akım siyasetçiler, Suriye’ye charter uçuşları düzenlenmesi ve kalıcı olarak dönmeyi kabul eden her Suriyeliye 1.000 euro verilmesi fikrini dile getirmeye başladı.
Diğer Avrupa ülkeleri de benzer öneriler sundu. Danimarka, Suriye’ye dönmeyi kabul eden mültecilere yaklaşık 20.000 euro geri dönüş paketi sunuyor ve daha fazla ilgiyi çekmek için bu miktarı ikiye katlamayı düşünüyor. Avusturya ise son beş yıldan kısa bir süredir ülkede bulunan Suriyelilere, Suriye’deki durum değiştiği için hâlâ neden iltica talebinde bulunduklarını açıklamalarını isteyen mektuplar gönderiyor.
Şu ana kadar Almanya, Suriyeli mültecilerin sığınma statüsünü gözden geçirmek için bir adım atmadı. Avrupa Birliği ise üye ülkelere insanları sınır dışı etme konusunda acele edilmemesi gerektiğini, Suriye’de barışın kırılgan olduğunu ve geleceğin belirsizliğini koruduğunu vurguluyor.
Suriyeliler ne düşünüyor?
Suriyeli sığınmacılar, iç savaşın hemen ardından başlayan bu tartışmalardan rahatsız.
10 yıl önce Suriye’den kaçan gazeteci Süleyman Abdullah “Bu çok rahatsız edici. Biz buraya yeni gelmiş insanlar değiliz. Almanya’da 10-12 yıldır yaşıyoruz. Toplumun bir parçasıyız” dedi.
Suriyeliler, Almanya’daki en büyük mülteci gruplarından birini oluşturuyor ve ülkenin iş gücünde önemli bir yer tutuyorlar. Birçoğu kendi işini kurmuş durumda. Bazıları hizmet sektöründe, şoförlükte, teslimat işlerinde ya da depolarda çalışıyor. Diğerleri ise Almanya’daki doktorlar ve diğer tıp uzmanlarının önemli bir kısmını oluşturuyor. Yetkililer, bu insanların Almanya’dan ayrılmasının, zorlanan sağlık sistemi üzerinde ciddi sonuçları olacağı konusunda uyarıda bulunuyor.
Esad rejimi çökmeden önce bile, Muhammed, en büyük iki çocuğunun vizeleri konusunda günlerce gözyaşı dökmüştü. Yetkililer, çocuklarının yeni basılan Suriye pasaportlarını tanımayı reddettiği için oturma izinlerini yenileyememişti. Ailenin yıllar boyunca karşılaştığı birçok sorundan biri olan bu durum hâlâ çözülebilmiş değil.
Muhammed, eşi Baha Mefleh’in yakında bir Alman pasaportu alacağına dair umutlu. Mefleh’in önümüzdeki yıl başvurusunu sunmak için randevusu var. Bu pasaport, tüm ailenin ülkede kalmasını sağlayabilir.
Mefleh, Almanya’nın Suriyeli sığınmacılarla ilgili belirsiz tutumu karşısında eşiyle aynı endişeleri paylaşsa da, bir gün memleketine dönme umudunu koruyor. Berlin’in yaklaşık bir saat dışındaki 1.400 kişilik Gross Schönebeck köyünde yaşadıkları evi, Suriye’deki eski yaşamına geri dönebilmek için memnuniyetle takas edeceğini söylüyor.
Ancak çocuklarının geleceği, bu kararın önündeki en büyük engel. Muhammed, ailesini Suriye’den çıkarmaya karar verdikten sonra, sokaklarda bombalar nedeniyle sakat kalan ya da ölen çocukları görmek istemediği için bu yola başvurmuştu.
Şimdi, aile Almanya’daki iki katlı müstakil evlerini kalıcı bir yuva haline getirmeyi umuyor. Evin arka bahçesinde, Suriye’den getirdikleri tohumlarla salatalık ve kabak yetiştiriyorlar.
Berlin’in batısında bir kasabada yardımcı pediatrist olarak çalışan Dr. Hiba Alnayef de, Almanya’da doğan çocuklarını Suriye’ye götürmek konusunda isteksiz. Almanya’da yaşadığı nefret ve ayrımcılığa rağmen, çocuklarının geleceği için ülkede kalmayı tercih ediyor.
Alnayef, memleketinde çekilen acıları görüp, ülkesinin çaresizce ihtiyaç duyduğu yeteneklere sahip olduğunu bilmenin suçluluğunu hissettiğini söylüyor. Ancak, uzaktan da olsa yardım etmeye kararlı. Alnayef, Arapça sosyal medya hesapları üzerinden 92.000 takipçisine beslenme, basit hastalıkların tedavisi ve Almanca tıbbi belgelerin doldurulması konularında bilgi veriyor.
Alnayef, “Şu anda köprüler inşa etmeliyiz. Suriye’deki insanları desteklemek için birlikte çalışmalıyız” diyor.
© 2024 The New York Times Company
