Alice Callahan / New York Times
Aynaya baktığınızda yeni bir sivilce veya solgun bir cilt fark ettiyseniz, yediğiniz yemeğin bir şekilde bundan sorumlu olup olmadığını merak etmeniz doğal.
ABD’nin Güney Carolina eyaletinin Aiken şehrinde dermatolog olan Dr. Lauren Ploch, "Beslenme düzeni kesinlikle cildi etkiliyor" dedi. Ploch, cildin tıpkı kalp veya karaciğer gibi bir organ olduğunu ve yiyeceklerden alınan besinlerle oluşturulduğunu ve korunduğunu söyledi. Dermatolog Ploch, örneğin protein, cildi dolgunlaştıran, koruyan ve yaraların iyileşmesine yardımcı olan kolajenin yapımında kullanılırken, C ve E vitaminleri gibi antioksidanların da cildi hava kirliliğinden ve güneşten koruduğunu açıkladı.
Peki meyve veya sebze gibi belirli yiyecekleri yemek parlak ve temiz bir cilde yol açabilir mi? Soda veya beyaz ekmek gibi diğer yiyecekler sivilceleri daha da kötüleştirebilir mi veya TikTok'taki kişilerin söylediği gibi cildinizin berbat görünmesine neden olabilir mi? Kesin olarak bilinenler şunlar:
Besin eksikliği cilt sorunlarını körükleyebilir
Connecticut Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde dermatoloji ve pediatri doçenti olan Dr. Mary Wu Chang, bazı besin eksikliklerinin bariz cilt sorunlarına neden olabileceğini söyledi. Örneğin C vitamini eksikliği iskorbüt hastalığına neden olabilir; bu da kolay morarma, yara iyileşmesinin zayıf olması ve cildin sert, kalınlaşması gibi semptomlara yol açar. Ayrıca protein eksikliği pul pul, rengi solmuş cilde neden olabilir. Ancak Chang, bu koşulların Amerika Birleşik Devletleri'nde nadir görüldüğünü ekledi.
Baylor Tıp Fakültesi'nde dermatolog ve klinik profesörü olan Dr. Rajani Katta, beslenme düzeninin cildi etkileyebileceği hemen göze çarpmayan detayları incelemek zor, ancak bazı araştırmalar ipuçları sunuyor, dedi.
Et tüketenlerin cildi daha çok kırışıyor
Örneğin Hollanda'da 2019'da yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, çoğu 60'lı ve 70'li yaşlarında olan yaklaşık 2 bin 800 yaşlı yetişkinin beslenme kayıtlarını ve fotoğraflarını analiz etti. Araştırmacılar daha fazla meyve, sebze, balık ve lif açısından zengin yiyecekler yiyen kadınların, daha fazla et ve atıştırmalık yiyecekler yiyenlere göre daha az kırışıklık yaşadığını buldular.
2019'da yayınlanan bir başka araştırma, Fransa'da Akdeniz diyetini uygulayan kadınların cilt kanserine yakalanma riskinin, uygulamayanlara göre önemli ölçüde daha düşük olduğunu ortaya çıkardı. Yazarlar diyetin antioksidan ve iltihap sökücü etkilerinin rol oynayabileceğini öne sürdüler. Doktor Rajani Katta, bazı küçük araştırmaların bireysel gıdaların cildi doğrudan etkileyebileceğini de bulduğunu belirtti.
Örneğin, iki çalışma, günde yaklaşık 3 yemek kaşığı likopen adı verilen bir antioksidan açısından zengin olan domates salçası tüketmenin cildi güneşin zararlarından koruduğunu; ve renkli meyve ve sebzelerde, çayda, bitter çikolatada ve karanfil, tarçın ve nane gibi bazı bitki ve baharatlarda bulunanlar gibi diğer bitki bazlı bileşiklerin de benzer bir savunma sunabileceğine dair bazı kanıtlar olduğunu gösteriyor. Ancak Rajana Katta, bunları kullanmanın güneş koruyucu kullanma ihtiyacının yerini almadığını söyledi.
Beslenme, cilt rahatsızlıklarının tedavisine yardımcı olabilir mi?
Chang, çoğunlukla ergenlik çağındaki, genç erkeklerde yürütülen birkaç küçük araştırmada, gazlı içecekler, tatlılar, beyaz ekmek ve makarna gibi şekerli ve nişastalı gıdaları azaltmanın sivilceye yardımcı olduğunu buldu. Ayrıca Chang, “Bazı raporlar, süt ürünleri veya peynir altı suyu protein tozu tüketmenin daha şiddetli akne ile ilişkili olduğunu öne sürüyor” diye ekledi. Ploch ise, Akdeniz diyetinin kalın, kuru ve kaşıntılı cilt lekelerine sahip sedef hastaları için de fayda sağlayabileceğini ekledi.
Toronto Üniversitesi'nde dermatolog ve tıp doçenti olan Dr. Aaron Drucker, genel olarak diyet değişikliklerinin cilt hastalıklarını tedavi edebileceğine dair kanıtların sınırlı olduğunu söyledi. Drucker, diyet değişiklikleri yardımcı olsa bile yine de ilaçlara ihtiyacınız olabileceğini ekledi.
İyi bir cilt için beslenme önerileri
Ploch, spesifik bir değer eksikliği teşhisi konmadığı sürece besinlerinizi, iyi düzenlenmeyen ve bazen yarardan çok zarara yol açabilen takviyelerden ziyade yiyeceklerden almanın en iyisi olduğunu söyledi. Örneğin Fransa'da yürütülen büyük bir klinik araştırmada, 7,5 yıl boyunca C ve E vitaminleri, beta-karoten, selenyum ve çinko içeren günlük bir antioksidan takviyesi alan yetişkin kadınların cilt kanserine yakalanma şansı, takviye almayanlara göre yüzde 68 daha fazlaydı. Saçı, cildi ve tırnakları desteklediği iddia eden biyotin takviyeleri ise önerilen dozun 650 katını kadar içerebiliyor ve bu da hatalı laboratuvar test sonuçlarına yol açabiliyor.
En sağlıklısı Akdeniz diyeti
Ploch sağlıklı bir cilt için ilk tavsiyesinin, antioksidanlar ve koruyucu bitki bazlı bileşikler gibi faydalı besinler sağlayan Akdeniz diyeti olduğunu belirtti. Chang ayrıca sivilceye yatkın hastalarının en az dört ila altı hafta boyunca süt ürünlerini, şeker ve rafine karbonhidrat oranı yüksek gıdaları azaltmayı denediklerini de sık sık öne getiriyor. Bunun herkes için faydalı olamayabileceği gözükse de ancak bazıları bu yolla önemli gelişmeler fark etti.
Besinlerin etkileri her zaman açıkça belli olmayabilir
Drucker, egzama ve diğer cilt rahatsızlıklarının doğal olarak zaman zaman büyüyüp küçüldüğünü, bu nedenle diyet değişikliğinin işe yarayıp yaramadığının her zaman açık olmayabileceğini söyledi. Ancak belirli bir yiyeceğin sürekli olarak cildinizde kötü belirtiler bıraktığını fark ederseniz, bundan kaçınmanın mantıklı olduğunu söyledi.
Bununla birlikte Drucker, genel olarak çok fazla gıdanın veya gıda grubunun ortadan kaldırılmasının istenmeyen sonuçlara yol açabileceğinin farkında olunması konusunda uyarıyor. Örneğin süt ürünleri kesildiğinde kalsiyum ve D vitamini kaybı yaşanabilir, bu nedenle beslenme ihtiyaçlarını karşılayacak çeşitli yiyeceklerle dengeli bir beslenme düzenine sahip olunduğundan emin olunmalı.
© 2023 The New York Times Company
