Amanda Hess / The New Yortk Times
Johnny Depp ve Amber Heard arasındaki iftira duruşmasını takip etmedim, o beni takip etti.
Mahkeme fotoğrafları birkaç hafta önce sosyal medyamı işgal etmeye başladı. Pasta yapma tekniklerinin derslerini veren ve Sopranos temalı internet şakaları yapan hesaplar, Depp’i yüceltip Heard’le dalga geçen paylaşımlar yapmaya başladı.
Heard mahkemede burnunu sümkürdü ve bir TikTok videosu onu kokain çekmekle suçladı. Depp, avukatı Camille Vasquez’in yakınındaki bir telefon kablosunu düzeltti ve jest yavaş çekimde defalarca oynatılarak centilmenlik olarak sunuldu. Heard’ün avukatları çift arasında şiddet içeren telefon mesajları paylaştı ve bir TikTok’çu Depp’in sözlerini nefes nefese, şehvetli bir halde özümsediği videosunu çekti.
Dava nasıl başladı?
Depp, kendisini “aile içi istismarı temsil eden bir halk figürü” olarak adlandırdığı 2018 Washington Post makalesinde ona iftira attığını savunarak Heard’e dava açtı. Depp’in avukatı ise kendisini bir “istismar yalancısı” olmakla suçladığında, Heard kendisinin karalamaya maruz kaldığını söyleyerek karşı dava açtı. Duruşmanın ana olaylarının çoğu daha önce 2020'de yayınlanıştı.
Depp, İngiliz tabloid gazetesi The Sun manşetinde kendisine "kadın döven" dediği için daha önce de dava açmıştı. Yargıç, Heard'in suistimal iddialarının "büyük ölçüde doğru" olduğuna karar verdiğinde aktör bu davayı kaybetmişti. Ancak bunların hiçbiri bilinmiyordu çünkü bu duruşma naklen yayınlanmadı ve internette saplantılı bir şekilde paylaşılmadı.
1990’larda başlayan fenomen
O.J. Simpson’ın cinayet davası, 1990’larda ünlülere tapınmayı ve aile içi şiddeti bitmeyen bir ulusal gösteride kaynaştırarak 24 saatlik magazin haberlerinin yeni çağını başlattı. Yargıç Lance Ito daha sonra bu davanın televizyonda yayınlanmasına izin verme kararını savundu.
Ito "Kameraları mahkeme salonundan çıkarırsanız, sanıyorum ki halktan bir miktar gerçeği saklarsınız" dedi. Duruşma hakkında haber yapan bir gazetecinin, kendi önyargılarının filtre etkisiyle olayları bilinçsizce çarpıtabileceğini de sözlerine ekledi.
Yaklaşık otuz yıl sonra Depp-Heard davası durumu açıkça ortaya koydu: Mahkeme salonundaki kameranın varlığı yargılamanın kasıtlı olarak, hatta neşeyle izleyicinin kaprisine göre düzenlenmesine bir davettir. TikTok ve YouTube gibi platformlar bir kişilik kültlerin, taciz kampanyası veya markalaşma fırsatlarının hizmetinde ham görsel materyalleri manipüle etmek için oldukça elverişli.
Sosyal medyanın rolü
İki film yıldızının karşılaştığı iftira davasının çift yönlü şakalar üretmesini bekleyebilirsiniz ancak yaşananlar böyle değil. Duruşmada sunulan deliller internette kısa bir süre konuşulduktan sonra, işler Heard’ü bütün platformlarda karalama kampanyasına döndü.
Hollywood'un efsanevi yıldızlarından Depp, geniş ve büyülenmiş bir hayran kitlesine sahip. Ancak kampanyası o zamandan beri erkek hakları aktivistlerinin, sağcı medya figürlerinin, Depp'in kaybettiği Disney yıldızı statüsünden yararlanmaya hevesli #BoycottDisney kampanyacılarının, cinsel istismar komplocularının ve çok sayıda oportünistin desteğini aldı.
Görünüşte zararsız YouTube kanalları ile yasal yorumlara veya beden dili analizine adanmış TikTok hesapları topyekun Depp yanlısı içeriklere yöneldi. Kişisel yaralanma avukatlarından oluşan bir karı-koca ekibi, günlerini duruşma temalı dans molaları yayınlayıp Depp hayranlarını güldürerek geçiriyor. Daha önce neredeyse yalnızca anime hakkında atıp tutan bir TikTok’çu, Disney logosuna sahte Heard mesajları fırlattığı videolarıyla milyonlarca kez izlendi.
TikTok, yükselen trendlere düşünmeden atlayan kullanıcıları ödüllendirildiği, üstüne çoğunluk oldukları bir platform. Bu nedenle Lance Bass ve Duolingo’nun baykuş maskotu gibi zararsız kişiler Heard’le alay etmenin kendilerine fayda sağlayacağını düşündü. Duruşmayı sosyal medyadan takip ediyorsanız Heard’ün savunmasıyla karşılaşmanız pek olası değil.
Daha da önemlisi, Virginia mahkeme salonunda yalnızca tek bir kamera olmaması. Court TV’nin işlettiği havuz kamera sistemi duruşmaları birden çok açıdan filme alıyor ve bu sürekli olarak eş zamanlı çekimler sağlıyor.
İnternet Depp yanlısı
Her gün kaydedilen büyük miktardaki malzemeler, boş jestleri şüpheli dava ipuçlarına dönüştürdü. Heard’ü küçük düşüren GIF’ler veya Depp’i mahkemede havalı bir kötü çocuk gibi gösteren içerikler türedi: Depp mahkemede karalamalar yapıyor! Kendi filmlerinin adlarını hatırlayamıyor!
Depp'in bir sabah kendisine devasa kadehte şarap doldurup mutfakta bardakları şiddetle kırdığını gösteren video gibi Heard’ün iddialarını destekleyen delillerin kanıt değeri soyutlandı ve internet şakalarına dönüştü. Depp hayranları duruşmanın her günü çevrimiçi bir araya geldi ve kahvaltılarını “dev kadehdeki” şarap ile yaptıklarını söyledi.
Mahkemeye çıkan herhangi biri, internet halk kahramanına yükseltilme veya yalancı olarak lekelenme riskiyle karşı karşıyaydı. Heard'ın avukatı Elaine Charlson Bredehoft bir zamanlar ırkçı beyaz kadınlar için dile getirilen, şimdilerde ise kadınları karalama amacıyla kullanılan Karen olarak damgalandı. Komplocu şekilde gizli bir Depp hayranı olduğu söylendi.
Vasquez ise Depp’in yeni aşkı olarak sunuldu ve müvekkiliyle samimi etkileşimleri için selamlandı. Davaya dahil olan her kadın görünüşe göre hayali bir Depp şehvetiyle dolu. Depp'in ekibi tarafından çağrılan uzman tanık Dr. Shannon Curry, Depp ile kürsüde görüş alışverişi yaptığı için kutlandı.
Curry'nin bir keresinde ofisine kekler getirdiğinden bahsettiği kocası bile, çörek adam olarak adlandırılarak kurgu kahramanı haline geldi. Depp destekçileri bu sırada Heard’ün iki uzman tanığını tıp sitesi WebMD'den taciz ederek profillerini tek yıldızlı incelemelerle doldurdu.
Sosyal medyada olan internette kalmıyor
İzleyiciler duruşmanın kendisini etkileyemeseler de kamuoyunu şekillendirebilir. Hayran kurgu senaryoları yeterince ivme kazanınca ana akım tabloid gazetelerde Depp'in mahkeme salonundaki flörtleri ve destansı tanık kürsüsüne dair haberler yapıldı. Bir zamanlar dedikodu gazetecileri ünlülerin hikayelerini kendileri oluşturmak zorundaydı. Ancak şimdi anlatılar doğrudan sosyal medyadan alınıyor ve Hollywood kanonları olarak kutsallaştırılıyor.
Dedikodu siteleri, ünlülerin bayağı internet etkinliklerini Depp’e yorarak kendinden geçiyor: Jennifer Aniston, Johnny Depp'i Instagram'da “desteğin ince bir işareti” olarak takip etti, Depp de Aniston'ı "tatlı bir jest" olarak geri takip etti.
Ancak Julia Fox Instagram'da Heard’ü destekleyince kısa sürede ikiyüzlü ve düpedüz aptal olmakla suçlandı. Ünlüler materyal sağlamayınca da ham madde basitçe icat edilebilir. Son zamanlarda bir YouTuber, Aquaman'in başrol oyuncusu Jason Momoa’nın tanık kürsüsünde Depp'in avukatına yaltaklandığı bir video kurguladı ve dublajını yaptı.
Tüm bunları görmezden gelmek, sisteme daha da dikkat ederek onu beslemek cazip gelebilir. Ancak Gamergate’in belirsiz oyun topluluğu tartışmasının internet çapında bir anti-feminist taciz kampanyasına ve daha geniş bir sağcı harekete dönüştüğünü anımsayın. Bu nihilist sirk potansiyel olarak radikalleştirici bir olay. Duruşma bu hafta sona erdi ancak fenomen devam edecek. Tek ihtiyacı olan şey yeni bir hedef.
© 2022 The New York Times Company
