Elde edilen yeni belgeler, Beslenme ve Diyetetik Akademisi'nin (Academy of Nutriton and Dietetics) insanlara nasıl beslenmesi gerektiğini öğreten diyetisyenleri eğitirken bile gıda stoklarına yatırım yaptığını ve abur cubur, şeker, soda üreticilerinden bağış kabul ettiğini gösteriyor.
Ulusal gıda politikasının şekillenmesine yardımcı olan ve insanların ne yiyeceklerine karar vermelerine yardımcı olan binlerce diyetisyeni eğiten Beslenme ve Diyetetik Akademisi kadar halkın beslenme alışkanlıkları üzerinde etkili olan çok az kurum vardır. Ancak yeni yayınlanan belgeler akademinin obezite, Tip 2 diyabet ve diğer kronik hastalıklarla bağlantılı olan ultra işlenmiş gıdaları satan ve pazarlayanlar da dahil olmak üzere büyük gıda şirketleriyle uzun bir mali geçmişine sahip olduğunu gösteriyor.
Bağış almakla kalmayıp yatırım da yaptılar
Hakemli bir dergi olan Public Health Nutrition'da Pazartesi günü yayınlanan bir raporda açıklanan belgeler akademinin binlerce sayfalık mali kayıtlarını, vergi beyannamelerini ve e-postalarını içeriyor. Bu belgeler, kuruluşun 2011-2017 yılları arasında, Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé, Hershey, Kellogg's ve Conagra gibi dünyanın en büyük soda, şeker, şekerleme ve ultra işlenmiş gıda üreticilerinin de bulunduğu gıda şirketleri ve endüstri gruplarından 4 milyon dolardan fazla bağış aldığını gösteriyor. Akademi sadece büyük gıda şirketlerinden sponsorluk parası kabul etmekle kalmadı, aynı zamanda gıda endüstrisi hisselerine de yatırım yaptı. Örneğin, belgeler 2015 ve 2016 yıllarında akademinin PepsiCo, Nestlé ve J.M. Smucker'da bir milyon dolardan fazla hisse senedine sahip olduğunu gösteriyor.
Belgeler ilk defa gün yüzüne çıktı
Belgeler, büyük gıda şirketleriyle uzun süredir anlaşmazlık içinde olan bir araştırma grubu olan U.S. Right to Know tarafından elde edildi. U.S. Right to Know, web sitesinde aşı karşıtı hareketle bağlantılı olan Organik Tüketiciler Derneği'nden fon kabul ettiklerini açıkladı. Kuruluş ayrıca Covid-19'un kökenine ilişkin belirsizliği araştırdığını da söyledi.
Akademi uzun zamandır işlenmiş gıda şirketleriyle ortaklık yapmakla eleştiriliyordu ancak gıda endüstrisiyle olan mali bağlarının tam kapsamı kamu daha önce hiç açıklanmadı. Beslenme ve Diyetetik Akademisi yaptığı açıklamada, yeni raporu yanlış ve yanıltıcı olarak nitelendirdi. Kurumsal sponsorları ve destekçileri için dış etkiyi yasaklayan katı kurallar ve ilkeler olduğunu söyledi.
Akademi anlaşmalarında usulsüzlüğü kabul etmedi
Yapılan açıklamada Akademi'nin programları, liderliği, kararları, politikaları ve pozisyonları sponsorlar tarafından etkilenmez, Akademi'nin prosedürleri ve dış kuruluşlarla yapılan resmi anlaşmalar, herhangi bir usulsüzlüğü önlemek üzere tasarlandı ifadeleri yer aldı. Akademi, fonlarının yüzde 9'undan daha azının sponsorluklardan geldiğin, kendi bünyelerinin ve vakfın yatırımlarının yüzde 3'ünden daha azının gıda şirketlerinde olduğunu söyledi. S&P 500'ün tüm sektörlerinin hisse senedi portföylerinde temsil edildiğini söyledi.
Akademi sertifikalarıyla övünüyor
Akademi beslenme alanında güçlü bir etkiye sahip. On binlerce kayıtlı diyetisyen beslenme uzmanı ve diğer beslenme uzmanları da dahil olmak üzere 112 bin sertifikalı übesyeye sahip olmakla övünüyor. Akademinin üyeleri sağlık konularında Kongre'de lobi faaliyetlerinde bulunuyor ve federal hükümetin Amerikalılar için Beslenme Kılavuzunu şekillendiren danışma komitesinde rutin olarak görev yapıyor.
Belgeler eski akademi başkanın hatasıyla ortaya çıktı
Akademi yıllardır büyük gıda şirketleriyle olan bağları nedeniyle eleştirilere maruz kalsa da, özel bir kuruluş ve gizli mali kayıtları kamu denetiminden korunuyor. Elde edilen yeni belgeler, Georgia'da bir devlet okulu bölgesinde çalışan eski bir akademi başkanı olan Donna Martin'in akademi ile ilgili konularda okul e-postasını kullanması ve bu iletişimleri kamusal alana taşıması sayesinde ortaya çıktı.
U.S. Right to Know, büyük ölçüde Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası talepleri yoluyla 50 bin sayfadan fazla belge elde etmek için beş yıl harcadığını söyledi. Açıklamalar, gıda endüstrisinin tüketicilere sağlıklı beslenme konusunda tavsiyelerde bulunması gereken kurum ve kişilerle nasıl yakın ilişkiler kurduğuna dair nadir bir bakış açısı sunuyor. İşte raporun bulguları:
Akademinin 2011 ve 2017 yılları arasındaki en büyük katkılarının çoğu dünyanın en büyük soda, şeker, şekerleme ve ultra işlenmiş gıda üreticilerinden geldi. Slim Jim, Duncan Hines, Reddi-wip ve Chef Boyardee gibi markaların sahibi olan Conagra, akademiye en az 1,4 milyon dolar verdi. PepsiCo 486 bin dolardan fazla fon sağlarken, Coca-Cola akademiye en az 477 bin dolar verdi. Hershey bu dönemde akademiye yaklaşık 368 bin dolar, Nestlé ise 200 bin doların üzerinde bağışta bulundu.
Sponsorluk adı altında mali destek aldılar
Akademinin mali destekçileri arasında Şeker Derneği ve Mısır Rafinerileri Derneği gibi şeker endüstrisi ticaret gruplarının yanı sıra soda, sığır eti ve süt ürünleri endüstrileri için etkili lobi grupları da yer aldı. Ulusal Süt Konseyi, 2011 ve 2017 yılları arasında akademiye en az 1,5 milyon dolar vererek akademinin en büyük sponsorları arasında yer aldı. Kayıtlar, akademinin belirli seviyelerdeki mali desteğin katkıda bulunanlara daha fazla etki sağladığını kabul ettiğini gösteriyor. 'Sponsorluk' ücreti ödeyen şirketlere özel haklar ve avantajlar tanındığı açıkça belli oluyor. Bu arada, bağışçılar, hibe verenler ve destekçiler 'ticari bir getiri beklentisi olmadan hayırsever bir katkıda bulunanlar' olarak tanımlandı.
“Coca-Cola işbirliği ile ilgili sorunum yok”
E-postalar, 2014 yılında o dönemde grubun saymanı olan Martin'in PepsiCo'ya yatırım yapma konusundaki etik kaygıları göz ardı ettiğini ve bir başka akademi yöneticisine gönderdiği mesajda grubun Coca-Cola'ya da yatırım yapmasının sorun olmayacağını önerdiğini gösteriyor. Washington Post'un yorumlarını almak için iletişime geçtiği fakat ulaşılamadığı Martin, "Şahsen PepsiCo'yu seviyorum ve işbirliği içinde olmamaızla ilgili herhangi bir sorunum yok, ancak birilerinin bu konuda bir şey söyleyip söylemeyeceğini merak ediyorum. Umarım olması gerektiği gibi mutlu olurlar! Ben şahsen Coke hisselerine sahip olsaydık iyi olurdum!!!" ifadelerini kullandı.
“Şaşkına döndüm”
New York Üniversitesi'nde beslenme, gıda çalışmaları ve halk sağlığı alanında fahri profesör olan ayrıca gıda endüstrisinin beslenme bilimine müdahalesini konu alan Unsavory Truth adlı kitabın yazarı Marion Nestle, "Şaşkına döndüm. Bunlar sağlıklı beslenme hakkında konuşması gereken insanlar. Nasıl oluyor da ultra işlenmiş ve insanları hasta eden ürünler üreten şirketlere yatırım yapabiliyorlar?" Akademi, Coca-Cola ve Hershey ile olan sponsorluk anlaşmalarının 2015 yılında, PepsiCo'nun sponsorluğunun ise 2016 yılında sona erdiğini açıkladı.
Bugün Akademi, web sitesinde Hass Avokado Kurulu ve Mantar Konseyi'nden dünyanın en büyük yüksek fruktozlu mısır şurubu ve diğer tatlandırıcı üreticilerinden biri olan Tate & Lyle'a kadar iki düzineden fazla 'destekçi' olduğu görülüyor. Grubun destekçilerinden bir diğeri de, üyeleri arasında Hershey, Mondelez International, Mars ve Jelly Belly Candy Company'nin de bulunduğu şekerleme endüstrisi için bir ticaret ve lobi grubu olan National Confectioners Association'dır.
