Türkiye'deki muhalefet partilerinden oluşan ittifak, kamuoyunda günlerce süren çekişmelerin ardından Pazartesi günü, Mayıs ayında yapılması planlanan önemli seçimde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın karşısına çıkacak deneyimli bir siyasi lideri seçtiklerini açıkladı. Eski bir devlet memuru olan 74 yaşındaki Kemal Kılıçdaroğlu, 2010 yılından bu yana Türkiye'nin en büyük muhalefet partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) genel başkanlığını yürütüyor.
Analistler bu seçimin, ülkesinin bölgesel ve uluslararası profilini yükseltmeye çalışırken yirmi yıldır Türk siyasetine hakim olan Erdoğan'ın iktidardan ayrılması için ender bir fırsat olduğunu söylüyor. Ülke içinde ise Erdoğan'ın oy oranları, son yıllarda para biriminin değerini düşüren ve enflasyonu yükselten ekonomik kriz nedeniyle düştü. Son zamanlarda ise Erdoğan hükümeti, 6 Şubat'ta ülkenin güneyini vuran, Türkiye ve komşu Suriye'de şehirleri harap eden ve 50 binden fazla insanın ölümüne neden olan iki yıkıcı depremin ardından verdiği yavaş tepki nedeniyle kamuoyunda artan eleştirilerle karşı karşıya kaldı.
Yaşanan trajedinin ardından Erdoğan kurtarma çalışmalarındaki gecikmeleri kabul etti ve halktan af diledi. Geçtiğimiz hafta, yıkılan Adıyaman'da halka hayır duaları için çağrıda bulundu. Erdoğan, "Sarsıntıların yıkıcı etkisi, olumsuz hava koşulları ve hasar gören altyapının getirdiği zorluklar nedeniyle maalesef Adıyaman'da ilk birkaç gün istediğimiz faaliyeti gerçekleştiremedik. Her şeyin farkındayız" dedi.
Erdoğan'ın muhalifleri onun yıllar içinde hızla güç kazanmasını ve siyasi muhalefete yönelik baskılarını eleştiriyor ve Türkiye'ye demokrasiyi geri getirme sözü veriyorlar. Analistler, seçimler yaklaşırken muhalefetin, Erdoğan'ın önemli ve sadık destekçi kitlesinin yanı sıra medya ve devlet kurumları üzerindeki baskısı ve muhalefetin ideoloji ve taktikler konusunda kendi içinde yaşadığı bariz bölünmelerle mücadele etmesi gerektiğini söylüyor. Erdoğan son aylarda seçmenleri etkilemek için ucuz krediler, enerji sübvansiyonları, vergi indirimi ve 2 milyondan fazla kişinin erken emekli olup emekli maaşı almasını sağlayan bir kamu harcaması dalgası başlattı.
Millet İttifakı olarak adlandırılan muhalefet ittifakının adayını geçen ay açıklaması gerekiyordu ancak deprem nedeniyle açıklama ertelendi. Cuma günü, bloğun ikinci büyük partisi olan sağcı İYİ Parti'nin Genel Başkanı Meral Akşener, Kılıçdaroğlu'nun seçimine katılmayarak ittifaktan çekildi ve uzun süredir devam eden gerginlikler kamuoyunun gözleri önüne serildi. Cuma günü yaptığı bir konuşmada, Kılıçdaroğlu'nun partisinden daha popüler figürlerin seçilmesinin muhalefete daha iyi hizmet edeceğini söyledi. Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş ya da İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Akşener'in partisinin üç yılı aşkın süredir sokaklarda, dükkanlarda ve meydanlarda sık sık duyduğunu söylediği isimler.
İttifaka yeniden katıldı
Belediye başkanları, 2019'da muhalefetin zafer dalgasına sahne olan ve Erdoğan'ın sandıktaki yenilmezlik aurasını kıran bir seçimin ardından göreve geldi. Kamuoyu yoklamaları her iki ismin de Erdoğan'a karşı yapılacak bir seçimde Kılıçdaroğlu'ndan daha başarılı olacağını gösteriyor. Akşener, CHP liderini kastederek "Kişisel hırsların tercih edildiğini anladık" dedi. Ancak Pazartesi günü, iki belediye başkanıyla görüştükten sonra muhalefet bloğuna yeniden katıldı. İttifak, Erdoğan'ın 2017'deki referandumdan sonra üstlendiği geniş yetkileri tersine çevirmek amacıyla güçlendirilmiş bir parlamenter sisteme dönüşü içeren bir iktidar geçişini ortaya koyan ve yol haritası olarak adlandırdığı bir metin yayınladı.
Yol haritasında ayrıca aralarında Yavaş ve İmamoğlu'nun da bulunduğu cumhurbaşkanı yardımcılarının atanması çağrısında bulunuldu ki bunun Akşener'i geri getirmeyi amaçladığı anlaşılıyor. Başkent Ankara'da kısa bir açıklama yapan Kılıçdaroğlu, "Türkiye'yi istişare ve uzlaşmayla yöneteceğiz. Ahlakın ve adaletin iktidarını birlikte kuracağız" ifadelerini kullandı. Millet İttifakı, Türkiye'deki seçimlerde desteği çok önemli görülen Kürtlerin liderliğindeki güçlü bir muhalefet partisini içermiyor.
Erdoğan son birkaç gündür muhalefetin çekişmesini, depreme yardıma odaklanırken bir yan gösteri olarak tasvir etmişti. Pazartesi günü, Türkiye'deki ölü sayısının 46 bini aştığını açıkladı. Ülkede yüz binlerce insan hala geçici konutlarda yaşıyor ve Birleşmiş Milletler gün yaptığı açıklamada depremzedelere yardım için yapılan 1 milyar dolarlık çağrının yalnızca yüzde 10'unun finanse edildiğini söyledi. BM'nin Türkiye'deki yerleşik koordinatörü Alvaro Rodrigue, Associated Press'e daha fazla fon sağlanmadığı takdirde "BM ve ortaklarının insani ihtiyaçları karşılayamayacağı" uyarısında bulundu.
