Genç yaşlanalım

Yaşlanma iki şekilde gerçekleşir, yavaş yavaş ve sonra hepsi birden.Yavaş yol, tanıdık olan yoldur; on yıllar çok az içsel değişim duygusuyla geçer, orta yaş sadece hafif bir yaşlanma ile gelir, kayıp bir isim, bir bel ağrısı, bir tutam beyaz saç ve göz kenarlarında kırışma. Hızlı yol bir dizi sarsıntı olarak gerçekleşir; gözler bozulur, işitme azalır, bir el olmadık bir yerde titrer, bir kalça kırılır. Yaşlanma kaçınılmaz olsa da zamanın geçişinin üzerinizdeki etkisini azaltmak için çok şey yapabilirsiniz. İyi yaşlanma için birden fazla yol vardır. Başarılı yaşlanma ‘hastalık ve hastalığa bağlı sakatlıktan korunma, yüksek bilişsel ve fiziksel fonksiyon ve aktif olarak hayatın içinde olma’ olarak tanımlanır. Etkili yaşlanma; hastalıkların olabilmesi ama kişinin buna bağlı değişikliklere adapte olmasıdır. Optimum yaşlanma ise refahın çeşitli boyutlarını kapsar: Kendi başına hareket edebilme, çevresel etkenleri kontrol edebilme, kişisel gelişim, diğer insanlarla pozitif ilişkiler, hayat amacı ve kendini olduğu gibi kabul etme. İstisnai uzun ömür (en az 90 yaşına kadar yaşamak) üzerine yapılan araştırmalara göre, uzun ve iyi yaşamanın temel faktörleri, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek (düzenli egzersiz, kilo kontrolü, sigara içmemek) ve kronik hastalıkları engellemek ya da geciktirmektir. Genetik faktörler de sağlıklı yaşam ve istisnai uzun ömüre katkıda bulunur ama bununla ilgili araştırmaların özellikle işaret ettiği bir gen yoktur. Çok iyi bildiğimiz diğer birşey de, yaşlı bireyler kendilerini ne kadar hayatın içinde tutar ve kuvvetli bağlar kurarlarsa fiziksel ve zihinsel olarak o kadar sağlıklı olmalarıdır. Egzersizin yaşı yoktur. 20’lerde, 30’larda ya da daha ileri yaştaysanız bile bugün başlamaya karar vermeniz size sağlıklı, üretken, uzun yıllar sunacaktır. Fiziksel aktivite eksikliği gençler için tehlikeliyken, yaşlılar için ölümcül sonuçlar doğurabilir. Uzun süre oturmak dahi ‘tüm sebeplerden ölüm’ oranını artırabilir. Tüm yaşlarda ve hem kadın hem erkekte bahçeyle uğraşmak, dans etmek, etrafta dolaşmak egzersiz kadar kronik fiziksel bozuklukları ve bilişsel problemleri azaltır. Egzersiz yaşa bağlı birçok değişikliği yavaşlatır. Örneğin kas dokusundaki azalma, yağ dokusundaki artış, iş kapasitesindeki düşüş gibi. İstikrarlı yaşam boyu egzersiz, ileri yaş yetişkinlerde kalp kasını, sağlıklı hareketsiz genç bireylerinkiyle eşleyen veya hatta aşan seviyelerde korur. Fiziksel aktivitenin diğer faydaları şunlardır: