Büyümek bazen dışlanmak anlamına gelir, özellikle de ortaokul ve gençlik yıllarında çocuklar yeni sosyal gruplara katıldıklarında bunun olması kaçınılmaz bir hal alabilir. Üstelik artık grup sohbetleri ve sosyal medya sayesinde çocuklar kalabalığın bir parçası olmadıklarını daha kolay görebiliyorlar.
Dijital dışlanma, yüz yüze yapılan zorbalıktan daha sinsi
Dışlanma, arkasında kötü niyet olmasa bile incinmiş duygulara neden olabilir. Ancak eğitimciler, çocuk doktorları ve araştırmacılar, özellikle gençlerin iletişim kurmak ve plan yapmak için kullandıkları iMessage, Snapchat, Instagram ve Zoom gibi platformlardaki grup sohbetlerinde çevrimiçi dışlamanın yaşandığına dikkat çekiyor. Üstelik pandemiden bu yana çocuklar internette daha fazla vakit geçirdiği için bu tür durumlarla daha sık karşılaşılıyor. En önemlisi ise dijital dışlamanın, sataşma ve tehdit içeren açık zorbalık biçimlerinden daha sinsi olabileceği gerçeği.
John Kalapos, "Gençler artık kötü bir mesaj göndermek yerine, bir kişi hakkında o kişi olmadan konuşmak için paralel bir grup sohbeti oluşturmak da dahil olmak üzere insanları dışlıyorlar" dedi. Kalapos, küçük bir Massachusetts yatılı okulu olan Buxton'da okul müdür yardımcısı. John Kalapos da kısa sure önce kendi okulunda akıllı telefona yasak getirdi ve bunun nedenlerinden birin de bu davranış şekillerinin olduğunu söyledi. Kalapos, "Bu durumun sonuçları çocuklarda fiziksel olarak görünmez ama psikolojik olarak kuvvetli güç dinamikleri yaratıyor" dedi.
Çevrimiçi dışlamayı fark etmek daha zor
Okullar zorbalık karşıtı öğretileri öncelikli hale getirdi, bu nedenle çoğu çocuk artık neyin zorbalık teşkil ettiğini biliyor. Ancak uzmanlara göre, çevrimiçi dışlamayı fark etmek, dile getirmek ve cezalandırmak daha zor. Bir grup sohbetinin dışında bırakılmak, çocukları sosyal bağları güçlendirmeye yardımcı olan çevrimiçi sohbetlerden uzaklaştırabilir. Yardım etmek isteyen ebeveynler, grup sohbetlerinden ilk etapta haberdar olmayabilir ve sohbetlerin kaçırılması yüz yüze dışlanmaya yol açabilir çünkü çocuklar artık planlarını çevrim içi olarak yapıyor.
"Yeterince iyi değil miyim?"
Los Angeles'ta yaşayan 16 yaşındaki Joseph Olkha, grup sohbetlerinden uzak tutulduğunu söylüyor. Arkadaşlarının hafta sonu paintball oynayarak eğlendiklerinden bahsettiklerini duyduğunu ve kendisinin davet edilmediğini fark ettiğini hatırlıyor. Joseph, arkadaşlarıyla video oyunları oynarken de dışlandığını söylüyor. Bir oyuna katılmak için onlara mesaj attığında görmezden geliniyormuş. Olkha "Sosyal olarak bende bir sorun mu var? Yeterince iyi değil miyim? Normal değil miyim?" diye kendine sorduğunu hatırlıyor.
Joseph dışlanmanın özgüvenine zarar verdiğini söylüyor. Sosyal açıdan beceriksiz, hatta inek olabileceğini ve yaşıtı diğer çocukların çevrimiçi iletişimde daha iyi olduğunu söylüyor. Joseph "İnsanlar bana mesajlaşırken sıkıcı olduğumu, mesaj attığımda ilgisiz göründüğümü söylerdi" diyor. Kendisinden yaşça büyük gençler ve yetişkinlerle konuşmanın kendi yaşıtlarıyla konuşmaktan her zaman daha kolay olduğunu belirten Joseph, liseden bıktığına ve yorulduğuna karar verdiğine değiniyor. Bu yüzden de liseyi erken bitirdi, bir devlet üniversitesine kaydoldu ve 2024 sonbaharında dört yıllık bir üniversiteye geçmeyi umuyor.
Siber zorbalık intihara sürüklüyor
İncinmiş olsa da sınıf arkadaşlarına karşı kin tutmadığını söylüyor. Her zaman uyum sağlayamamak anlamına gelse bile, onu benzersiz kılan şeyleri benimsemeye başlamış. Joseph "Ben bir ineğim ve bunu seviyorum" diyor. Herkes bu kadar dirençli değil. Philadelphia Çocuk Hastanesi'nden araştırmacılar Haziran ayında siber zorbalığın hedef olan ergenler arasında intihar düşünceleriyle ilişkili olduğunu gösteren bir çalışma yayınladı. Çalışmanın yazarları, doktorların çocukları depresyon için yaptıkları gibi siber zorbalık için de taramadan geçirmelerini öneriyor.
Pasif-Agresif zorbalık
Westchester County, NY'de yaşayan 15 yaşındaki lise ikinci sınıf öğrencisi Laurel Aronian, grup sohbetlerinden dışlanmanın Covid-19 sırasında daha belirgin hale geldiğini söylüyor. Bazen okuldan sonra arkadaşlarıyla Zoom görüşmeleri yapan Aronian çoğu zaman arkadaşlarının Zoom görüşmelerini onsuz yaptıklarını fark etti.
"Dışlanmış hissetmek çok kolay"
Bir yetişkin bir grup sohbetinden haberdar olur ve çocuklara birinin neden dahil edilmediğini sorarsa, bunun bir dikkatsizlik olduğunu söyleyebilirler. Yani bu konuda yalan söylemek ve bunun aslında bir zorbalık olduğunu anlamak yetişkinler için kolay olmayacaktır. Committee for Children'ın CEO'su Andrea Lovanhill, başkalarını kasıtlı olarak dışarıda bırakan çocukların genellikle zalim olarak görünmediklerini ve öğretmenler tarafından sevildiklerini söylüyor.
Çoğu kişi zorbalığa göz yumuyor
Laurel'in sekizinci sınıfının sonunda, öğrenciler tutkulu hissettikleri bir konuda konuşma yapmak zorundaydı ve o da pasif-agresif zorbalık dediği şey hakkında konuşmayı seçti. Sekizinci sınıf arkadaşlarıyla yaptığı ankette, katılımcıların çoğu üstü kapalı bir şekilde zorbalığa maruz kaldıklarını söylerken, bazıları da bu tür bir muameleye tanık olduklarını ancak bunu durdurmadıklarını söyledi.
Zorbalığı tanıma ve zorbalıkla başa çıkma
Dışlanma, normal çocukluk gelişiminin ve sosyalleşmenin bir parçası olsa bile incitebilir. Ancak Lovanhill, çocuklar kasıtlı olarak ve tekrar tekrar birisini çevrimiçi gruplardan dışladığında, o çocuğun kendini kötü hissetmesini sağlamak amacıyla, bunun zorbalık olarak kabul edilebileceğini söylüyor. Lovanhill, ebeveynlerin çocuklarının değişen arkadaşlık dinamikleri nedeniyle mi dışlandıklarını yoksa gerçekten zorbalığa mı maruz kaldıklarını anlamalarına yardımcı olmak için onlarla birlikte farklı senaryoları gözden geçirmelerini öneriyor. Ebeveynler ayrıca çocuklarına gerçek bir arkadaşın onlara nasıl davranacağını sorabilir ve başka insanlarla arkadaş olmaya çalışmalarını önerebilirler.
ABD Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı tarafından yönetilen Stopbullying.gov da dahil olmak üzere çeşitli zorbalık karşıtı kuruluşlar, çocuklara zorbalığı gördüklerinde durdurarak veya rapor ederek nasıl destekleyici olacaklarını öğretmeyi öneriyor. Örneğin, gençler bir arkadaşlarının bir grup sohbetinin dışında kaldığını fark ettiklerinde, o kişinin neden eksik olduğunu sorabilir ve onu eklemeyi önerebilirler.
Laurel Aronian dışlanmakla baş etmekte zorlandığında satranç ve müzik sevdiği hobilere odaklandığını söylüyor. Aronian,"Bu sayede kontrolümde olan bir konuda kendimi geliştirmek için enerji harcayabiliyorum" dedi. Kendisi de kapsayıcı olmayı bir öncelik haline getirmiş. Örneğin satranç kulübünde yeni insanlarla tanıştığında onları kulübün her üyesinin bir parçası olduğu grup sohbetine davet etmeyi ihmal etmiyor. Laurel "Zorbalıkla mücadele etmenin tek yolu nazik olmaktır" diyerek konuyla ilgili fikirlerini dile getiriyor.
