ABD’nin en büyük kenti New York’ta yapılan belediye başkanlığı seçimlerini, ilk sonuçlara göre oyların yüzde 50,4’ünü alan sosyalist, Müslüman Zohran Mamdani kazandı. Trump ve milyarder çevrelerin desteklediği Andrew Cuomo ise yüzde 41,6’da kaldı. Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa yüzde 7,1, bağımsız aday Eric Adams ise yüzde 0,3 oy aldı.
Kesin sonuçlar henüz açıklanmamış olsa da CBS News’in tahminlerine göre, yaşam maliyetlerini düşürmeye odaklı kampanyasıyla seçmenleri harekete geçiren eyalet meclisi üyesi Zohran Mamdani, New York’un 111. belediye başkanı olacak. Mamdani aynı zamanda ilk Müslüman ve Asyalı belediye başkanı olacak.
Mamdani, oyların yüzde 50’nin üzerinde destekle ipi göğüsledi. 67 yaşındaki Cuomo yüzde 40’ın biraz üzerinde, Sliwa ise yüzde 7’nin biraz üzerinde oy aldı.
Kentteki kampanyasını “yaşamı daha erişilebilir kılma” vaadi üzerine kuran Mamdani; ücretsiz ve daha hızlı otobüsler, evrensel çocuk bakımı, asgari ücretin 30 dolara çıkarılması, kiraların dondurulması ve daha fazla sosyal konut gibi başlıklara odaklandı. Bu programın finansmanında yüksek gelir grupları ve şirketlere yeni vergiler öngörülüyor.
Siyasette yıldızı yeni parlayan Mamdani, birkaç ay öncesine kadar New York Eyalet Meclisi’nde görev yapan ve nispeten az tanınan bir isimdi. Dijital tabanlı ve küçük bağışlarla güçlenen kampanyası, yaz aylarında Demokrat Parti ön seçimlerinde elde ettiği zaferle ivme kazandı; gençler ve ilk kez oy verenlerden oluşan geniş bir koalisyon kurdu. Seçimden bir gün önce ABD Başkanı Donald Trump, Cuomo’ya desteğini açıklamış ve Mamdani’nin seçilmesi durumunda New York’a yönelik federal fonları kesme tehdidinde bulunmuştu.
Mamdani'den teşekkür konuşması
New York’un seçilmiş Demokrat Belediye Başkanı Zohran Mamdani, seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından yaptığı konuşmada destekçilerine teşekkür etti ve kampanyasını “büyük paraya ve küçük fikirlere karşı kazanılmış bir zafer” olarak tanımladı.
Mamdani “Bu gece siz, değişim için bir yetki verdiniz; yeni bir siyaset anlayışı için, yaşayabileceğimiz bir şehir için bir yetki verdiniz” diyerek coşkulu kalabalığa seslendi.
Konuşmasına sosyalist başkan adayı Eugene Debs’ten bir alıntıyla başlayan Mamdani, yaşam maliyetiyle mücadeleye yönelik önerilerini öne çıkardı ve polisle iş birliği yapma sözü verdi. Ayrıca Demokrat Parti içinde bazı çevrelerin kendisinin parti imajına zarar verebileceği yönündeki endişelerine de doğrudan yanıt verdi. “Alışıldık siyasi akıl, benim mükemmel bir aday olmaktan uzak olduğumu söylerdi” ifadelerini kullanarak yaşını, Müslüman inancını ve demokratik sosyalist kimliğini sıraladı. Mamdani sözlerine şöyle devam etti:
“Ama bu gece bize bir şey öğrettiyse, o da alışılmışın bizi geride tuttuğudur. Uzun süre ihtiyatın sunağında eğildik ve bunun ağır bir bedelini ödedik.”
Mamdani, Demokrat Parti ön seçimlerinde kaybettikten sonra bağımsız aday olarak yarışan eski vali Andrew Cuomo’yu da “Dostlarım, bir siyasi hanedanı yıktık” sözleriyle hedef aldı.
“Andrew Cuomo’ya özel yaşamında en iyisini diliyorum. Ama bu gece, adını son kez anacağım gece olsun. Çünkü artık çoğunluğu yüzüstü bırakıp azınlığa hizmet eden bir siyaset dönemini kapatıyoruz.”
Konuşmasının sonunda dikkatini Başkan Donald Trump’a yöneltti:
“Bir despotu gerçekten korkutmanın yolu varsa, o da gücünü toplamasına izin veren koşulları ortadan kaldırmaktır,” dedi ve ekledi:
“Donald Trump, izlediğini biliyorum. Sana üç kelimem var: Sesi biraz aç.”
Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump da Truth Social üzerinden dikkat çeken bir mesaj paylaştı. Trump Cumhuriyetçilerin ağır bir yenilgi aldığı ABD seçimlerine dair "So it begins" (Ve böylece başlıyor) ifadelerini kullandı.
— Zohran Kwame Mamdani (@ZohranKMamdani) November 5, 2025
Mamdani’nin kampanyası, kentin yoksul çoğunluğunu en çok etkileyen yaşam maliyeti krizine odaklandı. Rakipleri onun gençliğini ve deneyimsizliğini sorgularken; İsrail’in politikalarına yönelik eleştirileri nedeniyle Yahudi karşıtlığıyla suçladı. Buna karşın Mamdani, genç ve ilerici seçmenlerden oluşan geniş bir koalisyonu seferber etmeyi başardı. Kampanya vaatleri arasında kiraları dondurmak, toplu taşımayı ücretsiz hale getirmek ve belediye destekli uygun fiyatlı marketleri finanse etmek için yüksek gelirli kesimlerden daha fazla vergi alınacak yeni bir vergi düzeni oluşturmak yer aldı.
Sonuçların kesinleşmesiyle birlikte Mamdani, New York’un ilk Müslüman belediye başkanı olarak tarihe geçecek. 34 yaşında olması onu kentin en genç belediye başkanlarından biri yapacak olsa da, bu unvan hâlâ 1889’da 31 yaşında seçilen Hugh J. Grant’e ait olmaya devam edecek.
Mamdani kimdir?
Kendini demokratik sosyalist olarak tanımlayan Zohran Mamdani, belediye başkanlığı adaylığı sürecinde geniş kapsamlı sosyal programları finanse etmek amacıyla milyonerlerden daha yüksek vergi alınacağını vaat etti.
Mamdani’nin politik çizgisi, sık sık aynı sahneyi paylaştığı Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez gibi ilerici isimlerle örtüşüyor. Onun yükselişi, New York’taki yenilikçi hareketler için bir dönüm noktası ve kentin siyasi ağırlık merkezinde bir kaymanın işareti olarak görülüyor.
Destek tabanı tabandan gelen hareketler ve cesur bir sol platform üzerine kurulu olan Mamdani, Uganda’nın başkenti Kampala’da doğdu, yedi yaşındayken ailesiyle birlikte New York’a taşındı. Bronx Bilim Lisesi’nde okudu, ardından Bowdoin Üniversitesi’nde Afrika Çalışmaları alanında lisans derecesi aldı. Üniversitedeyken “Filistin’de Adalet İçin Öğrenciler” grubunun kampüs örgütlenmesini başlattı.
New York’un ilk Müslüman ve Güney Asyalı belediye başkanı adayı olan Mamdani, Y kuşağının yenilikçi temsilcilerinden biri. Çok kültürlü bir şehirde yürüttüğü ön seçim kampanyasında köklerine ve kimliğine yaslandı. Urduca yayınladığı videolarda Bollywood film sahneleri kullandı, diğer videolarında ise İspanyolca konuşarak çok dilli seçmenlere seslendi.
Mamdani, 27 yaşındaki Suriyeli sanatçı Rama Duwaji ile Hinge adlı flört uygulamasında tanıştı. Annesi Mira Nair dünyaca ünlü bir film yönetmeni, babası Prof. Mahmood Mamdani ise Columbia Üniversitesi'nde ders veriyor. Her iki ebeveyni de Harvard mezunu.
Siyasete girmeden önce Mamdani, Queens’te düşük gelirli kiracıların tahliye edilmesine karşı mücadele eden bir konut danışmanı olarak çalıştı. Kampanyasında kendini “halkın adayı ve örgütleyicisi” olarak tanıttı.
Eyalet meclisi sayfasında yer alan özgeçmişinde şöyle yazıyor:
“Hayat; film, rap müzik ve yazarlık gibi sapmalarla dolu kaçınılmaz dönüşler yaparken, dünyamızın umutsuzluğa değil, eyleme sürüklenmesini sağlayan şey hep örgütlenme oldu.”
Müslüman kimliğini kampanyasının görünür bir parçası haline getirdi. Camileri düzenli olarak ziyaret etti, kentin geçim krizine dikkat çeken bir Urduca kampanya videosu yayımladı. Bu baharda düzenlediği bir mitingde şöyle dedi:
“Müslüman olarak toplum önünde durmanın, bazen gölgelerde bulabildiğimiz güvenliği feda etmek anlamına geldiğini biliyoruz.”
Ne vaat etti?
Mamdani’ye göre ABD’nin en pahalı şehri New York’ta seçmenlerin Demokratlardan temel beklentisi, uygun fiyatlı konut ve asgari yaşam koşulları. BBC’ye verdiği demeçte şöyle dedi:
“Bu, halkının dörtte birinin yoksulluk içinde yaşadığı, her gece yarım milyon çocuğun aç yattığı bir şehir. Ve sonunda, onu özel kılan her şeyi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyayız.”
Bu tabloya karşı önerilerini şöyle sıraladı:
- Kent genelinde ücretsiz otobüs hizmeti,
- Kira dondurma ve ihmalkâr ev sahipleri için daha sıkı denetim,
- Belediyeye ait uygun fiyatlı market zinciri,
- Altı hafta ila beş yaş arası çocuklar için evrensel çocuk bakımı,
- Kirası sabit, sendika eliyle inşa edilen konut üretiminin üç katına çıkarılması.
- Ayrıca belediye başkanlığı ofisinin mülk sahiplerini sorumlu tutacak şekilde yeniden yapılandırılmasını ve kalıcı olarak uygun fiyatlı konutların yaygınlaştırılmasını öneriyor.
Mamdani, bu politikaları görsel ve yaratıcı kampanya eylemleriyle duyurdu:
Kira dondurma fikrini dramatize etmek için Atlantik Okyanusu’na daldı, gıda güvensizliğini vurgulamak için Ramazan orucunu metroda burrito dürümle açtı. Ön seçimlerden günler önce Manhattan’ı baştan sona yürüyerek seçmenlerle selfie çektirdi.
Ancak BBC'de yer alan habere göre, birçok siyasi analist, Mamdani’nin vaatlerinin uygulanabilirliğini sorguluyor. New York Times editör kurulu, adayları genel olarak eleştirerek Mamdani’nin gündeminin “şehrin karmaşık sorunlarına tam olarak uyum sağlamadığını” ve “yönetimin kaçınılmaz tavizlerini göz ardı ettiğini” savundu. Kurul ayrıca kira dondurma planının konut arzını azaltabileceğini yazdı.
“Deneyimsiz ama çağın ruhunu yakalayan”
Kendi partisinden bazı isimler, Mamdani’yi 116 milyar dolarlık bütçeye ve 300 binden fazla çalışana sahip bir şehri yönetmek için deneyimsiz ve fazla radikal buluyor. Ancak siyasi stratejist Trip Yang, “deneyimin” artık belirleyici olmadığını düşünüyor:
“Zohran, on binlerce gönüllü ve yüz binlerce küçük bağışçı tarafından destekleniyor. Bu kadar taban gücüyle yürüyen bir Demokrat kampanyası New York’ta çok nadir görülür.”
Destekçilerinden Lokmani Rai ise onu şöyle tanımlıyor:
“Bizi anlıyor. O bizden biri. Bizim topluluğumuzdan, göçmen kökenli biri.”
İsrail–Filistin tutumu ve tartışmalar
Mamdani’nin kampanyası, New York’un en çeşitli bölgelerinden biri olan Jackson Heights’ta düzenlenen etkinliklerde hayat buldu. Latin sokak satıcılarının yiyecekler sattığı, çocukların parkta oynadığı bu mitingler, şehrin çok kültürlü yapısını yansıtıyordu. Ancak New York, ırksal ve politik gerginliklerden de uzak değil.
Mamdani, sık sık İslamofobik tehditler aldığını, bazı mesajların ailesini hedef aldığını belirtti. Polis, tehditlerle ilgili bir nefret suçu soruşturması yürütüyor.
Adayların İsrail-Gazze savaşı konusundaki tutumları da kampanya sürecinde belirleyici oldu. Mamdani’nin Filistin’e güçlü desteği ve İsrail’e yönelik sert eleştirileri, Demokrat Parti’nin ana akım çizgisinin ötesine geçiyor.
Eyalet meclisinde, İsrail’in uluslararası insan hakları yasalarını ihlal eden yerleşimleriyle bağlantılı hayır kurumlarının vergi muafiyetini kaldırmayı öngören bir yasa tasarısı sundu. Ayrıca, İsrail’in Gazze’de soykırım işlediğini, bir apartheid devleti olduğunu ve Başbakan Netanyahu’nun yargılanması gerektiğini savundu.
İsrail bu suçlamaları şiddetle reddediyor.
Haziran ayında kendisine yöneltilen, “İsrail’in bir Yahudi devleti olarak var olma hakkını destekliyor musunuz?” sorusuna Mamdani şu yanıtı verdi:
“Din veya başka bir şeye dayalı bir vatandaşlık hiyerarşisini desteklemek konusunda rahat değilim. Bu ülkede sahip olduğumuz eşitlik ilkesi, dünyadaki her yerde kutsal olmalı. İnancım bu.”
Daha sonra bir televizyon programında açıklamasını şöyle netleştirdi:
“Tüm uluslar gibi, ben de İsrail’in var olma hakkına ve uluslararası hukuku koruma sorumluluğuna inanıyorum.”
Ayrıca New York’ta antisemitizme asla yer olmadığını vurguladı ve seçilmesi halinde nefret suçlarıyla mücadele fonlarını artıracağını söyledi.
New York seçimlerine giden yol: Trump-Mamdani ilişkisi
ABD Başkanı Donald Trump, seçim öncesi Mamdani’yi “komünist” olmakla suçlayarak, seçilmesi halinde New York’un federal fonlarının kesilebileceğini öne sürdü.
Trump seçime saatler kala Cuomo’ya destek açıklarken, iş insanı Elon Musk da seçmenleri Cuomo’ya oy vermeye çağırdı. Yarış süresince Mamdani’nin İsrail hükümetine yönelik eleştirileri ve Filistin haklarına desteği, bazı çevrelerle gerilim yarattı; kampanya döneminde İslamofobik saldırı iddiaları gündeme geldi.
Öte yandan Mamdani, ulusal ölçekte ilerici kanattan Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez gibi isimlerin desteğini aldı. New York Eyalet Valisi Kathy Hochul ile Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Hakeem Jeffries de seçim tarihine yakın dönemde Mamdani’ye arka çıktı. Buna karşın Chuck Schumer ve Kirsten Gillibrand gibi bazı Demokrat senatörler yarışta destek açıklaması yapmadı.
Kaynak: Gazete Oksijen
