Sopan Deb / New York Times
Bayramların en kutsalını kutlarken (4 Mayıs Star Wars Günü) hepimiz kabul edelim ki, uzun zaman önce, şimdi çok uzaklarda kalan bir galakside, Greedo'yu ilk Han vurdu. Hiçbir özel baskı ya da George Lucas açıklaması bunu değiştirmeyecektir. Hatta Lucas o sahneyi gerçekten değiştirmiş olsa bile. Eğer orijinal versiyonlarını arıyorsanız, baktığınız filmler bunlar değil.
Lucasfilm'in 1997'de ilk üçlemenin değiştirilmiş “özel baskılarını” yayınlayarak yeni ya da restore edilmiş sahneler, bilgisayarda yaratılmış efektler ve genişletilmiş dünyalar eklemesiyle bir isyan başladı. O zamandan beri hayranlar filmlerin değiştirilmemiş hallerinin yüksek çözünürlüklü versiyonlarını talep ediyorlardı. Lucas buna direndi ve filmleri değiştirmeye devam ederek, ilk yapıldıklarında teknolojik ve finansal olarak imkansız olan vizyonunu gerçekleştirdiğinde ısrar etti. Öte yandan bir keresinde sanatı değiştirmeyi “barbarlık” olarak nitelendirmişti.
Dolayısıyla orijinal “Star Wars” üçlemesini - sinemalarda gösterildiği gibi, biraz daha yumuşak ve grenli (ve Han Solo'nun ödül avcısı Greedo'yu şimdi yaptığı gibi kendini savunmak için değil, kesinlikle önce vurduğu) görmek istiyorsanız Robert Williams gibi bazı asi hayranlara güvenmeniz gerekecek.
Orijinal filmleri restore ediyor
Philadelphia'da yaşayan bir bilgisayar programcısı olan Williams, on yıldan uzun bir süredir ilk “Star Wars” filmlerinin 35 mm'lik baskılarını toplayan ve bunları zahmetli bir şekilde 4K olarak restore eden birkaç “Star Wars” hayran grubundan biri olan Team Negative One adlı beş kişilik bir grubun parçası. Project 4K olarak bilinen filmler gösterime girdikleri yıllara göre adlandırılıyor: 4K77, 4K80 ve 4K83. Williams, “Amacımız, resmi sürümler kadar iyi görünmesini sağlamanın bir yolunu bulmaktı” dedi.
"Bunlar benim filmlerim sizin değil"
Restorasyonlara izin verilmiyor ve sinemaların kullandıktan sonra iade edilmesi ya da imha edilmesi gereken film makaralarından yapılıyor. Yasallığı tartışmalı olsa da, hayranlar ve korumacılar halkın film de dahil olmak üzere sanatı orijinal haliyle görme hakkı olduğunu savunuyor. Ancak Lucas'ın hayranlarına şöyle dediği bildirildi: “Büyüyün artık. Bunlar benim filmlerim, sizin değil.”
Şubat ayında Team Negative One, "The Empire Strikes Back"4K versiyonuyla üçleme projesinin tamamlandığını duyurdu. Lucas'ın orijinal filmler üzerinde yaptığı düzenlemelerin çoğu kozmetik değişikliklerden ibaretti. Bazısında uzatılmış çekimler bazılarında bip sesi, kuklaların veya modellerin yerini alan daha fazla bilgisayar üretimi arka plan figürü, renk değişiklikleri gibi.
Ancak bazı değişiklikler, orijinal Star Wars'ta Harrison Ford'un canlandırdığı Han Solo ve Greedo'nun Mos Eisley Cantina'daki ünlü sahnesi gibi karakterlerin yönünü değiştirdi. Daha sonra “A New Hope” olarak yeniden adlandırılan 1977 tarihli bu filmde, kanun kaçağı Han, fazla uğraşmadan ödül avcısını vurup öldürüyor ve kurtarıcı bir ark oluşturuyor.
"Önce Han vurdu"
1997 versiyonunda Han kendini savunmak için ateş ediyor; bu düzenleme bazı hayranların tepkisini çekti ve “Önce Han vurdu” sloganını bir savaş çığlığı olarak benimseyip (resmi olmayan ürünlerde yer aldı) DVD baskılarını boykot ettiler. South Park bile bu düzenlemeler yüzünden Lucas'ı yerden yere vurdu.
Lucas 1997'de yeni özel baskıların son versiyonlar olacağını söyleyerek “Diğer versiyonlar yok olacak. Star Wars'un 35 mm'lik kasetleri bile 30 ya da 40 yıldan fazla dayanmayacak. Bundan yüz yıl sonra, filmin herkesin hatırlayacağı tek versiyonu DVD versiyonu olacak" dedi.
49 yaşındaki Williams, restoratör arkadaşlarıyla Original Trilogy adlı bir sitenin mesaj panolarında tanıştı. İngiltere'de büyüyen Williams, Star Wars ‘u ilk kez 1977’de sinemada görmüş ve 1980'lerde her Noel'de televizyonda izleyerek filmlere aşık olmuş.
Başka gruplar da var
Negative One Ekibi böylesine iddialı bir projeye girişen ilk ekip değildi. Petr Harmy liderliğindeki “Star Wars Despecialized Edition” olarak bilinen bir grup, filmleri DVD'lerden, VHS kasetlerden ve lazer disklerden yeniden bir araya getirdi. Harmy'nin ve Williams'ın grupları işbirliği yaptı. Restorasyon orijinal film makaralarının bulunması ve dijital ortama aktarılmasıyla başlıyor. Williams, yıllar içinde grubunun makaralar için kaynaklarının eBay ve bunları depolarında bulunduran koleksiyoncular olduğunu söyledi. Filmler daha sonra eski tip bir projektörden geçiriliyor. Film tarandıktan sonra ekip filmi kare kare inceleyerek temizliyor ve iyileştiriyor.
Restorasyonu 7 yıl sürdü
İlk restorasyon 2016 yılında A New Hope ile yapıldı. Bir sonraki yıl, grup üçlemenin üçüncü filmi olan “Return of the Jedi”ın neredeyse bozulmamış bir makarasına rastladı. Darth Vader'ın imparatoru öldürürken “Nooooo!” diye bağırmadığı film 2017'de tamamlandı. The Empire Strikes Back ise yedi yıl sürdü çünkü grubun filmin hasarlı bir baskısını restore etmesi gerekiyordu.
Lucas, 2004 yılında Associated Press'e verdiği bir röportajda, kendisi için önemli olanın filmlerin değiştirilmiş versiyonları olduğunu söyledi. Lucas o zaman şöyle demişti: ”Bu benim olmasını istediğim film ve tamamlanmış bir filmin yarısını görüp ona aşık olduğunuz için üzgünüm. Ama olmasını istediğim gibi olmasını istiyorum.
©️ 2024 The New York Times Company
