Türkiye'deki Batılı büyükelçilikler, 6 Şubat'ta meydana gelen yıkıcı depremden kısa bir süre önce büyükelçilerini ülkeden uzaklaştırdıkları iddialarını yalanladı. Ancak sosyal medyada felaketin planlı olduğuna dair asılsız komplo teorileri paylaşıldı. Medyada yer alan haberler ve sosyal medya faaliyetleri, büyükelçilerin deprem sırasında ülkede bulunduklarını gösteriyor.
ABD'li ünlü komplo teorisyeni David Wolfe, Kanada, ABD, İngiltere, Almanya, Belçika, İtalya, Hollanda ve Fransa'nın depremden 24 saat önce büyükelçilerini Türkiye'den çektiğini söylediği bir tweet paylaştı. Benzer paylaşımlar Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada ve İngiltere de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından da yapıldı.
List of countries that pulled their ambassadors out of Turkey 24 hours before the earthquake.
— David Wolfe (@DavidWolfe) February 14, 2023
✓Canada
✓USA
✓Britain
✓Germany
✓Belgium
✓Italy
✓Holland
✓France
Nothing suspicious here
-Black Conspiracy Reality
"Katliam için sokaklara dökülmeliyiz"
Bazı Facebook kullanıcıları bu iddiayı, Türkiye ve Suriye'de 50 binden fazla insanın ölümüne neden olan 7.8 büyüklüğündeki sarsıntının insan yapımı olduğuna dair komplo teorileriyle ilişkilendirdi. Gönderilere yapılan bir yorumda "Bu toplu katliam için sokaklara dökülmeliyiz" denildi. Bir başkası ise "Hmmm ben de böyle düşünmüştüm, bu konuda çok şüpheli bir şeyler var" dedi.
Türkiye dünyanın en aktif deprem bölgelerinden biri. Uzmanlara göre, Şubat ayındaki sarsıntıyı özellikle ölümcül kılan faktörler arasında zamanlaması, konumu ve yıkılan binaların zayıf yapısı yer alıyor. Bazı paylaşımlarda, trajediden yanlış bir şekilde sorumlu tutulan bir ABD araştırma istasyonu Yüksek Frekanslı Aktif Auroral Araştırma Programı'ndan (HAARP) bahsedildi. Bir Facebook kullanıcısı, "ABD de Türkiye için terör uyarısında bulundu. Ellerinde depreme neden olabilecek ekipmanlar var. Buna HAARP deniyor" diye bir paylaşım yaptı.
Elçiliklerden ret açıklaması
Fransa, Kanada, Almanya, Belçika, İtalya ve Hollanda'nın Türk büyükelçiliklerinin temsilcileri AFP'ye deprem sırasında büyükelçilerinin ülkede olduğunu söyledi. Ayrıca, Fransız ve Hollanda büyükelçileri deprem sırasında Türkiye'de görüntülendi. İzmir'deki Küçük Kulüp Derneği Fransız-Türk ittifakı, Fransız Büyükelçi Hervé Magro'nun 3 Şubat'ta Türkiye'yi ziyaret ederken çekilmiş bir fotoğrafını tweetledi.
Hollanda Büyükelçisi Joep Wijnands da aynı gün Ankara'da partisinin genel merkezinde Türk siyasetçi Ahmet Davutoğlu ile görüşürken fotoğraflandı. ABD ve İngiltere büyükelçilikleri AFP'nin yorum talebine yanıt vermezken, sosyal medya paylaşımları büyükelçilerinin deprem sırasında Türkiye'de olduğunu gösteriyor.
ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Jeffry Flake, 6 Şubat'ta yerel saatle 9:49 civarında Ankara'yı etiketlediği bir Instagram paylaşımında yarıya indirilmiş bir ABD bayrağının fotoğrafını paylaştı. Flake, 6 Şubat'ta Instagram hesabından Ankara'yı konum olarak etiketleyen bir paylaşımda bulundu. Ertesi gün yerel saatle 12:07 sularında Ankara'dan CNN'e bağlanarak sunucu Jake Tapper ile deprem hakkında konuştu.
İngiltere'nin Türkiye Büyükelçisi Jill Morris'in tweetleri de Morris'in deprem sırasında Türkiye'de olduğunu gösteriyor. Morris 26 Ocak'ta İstanbul'daki İngiltere Başkonsolosluğu'na yaptığı ziyaretin bir fotoğrafını, depremin meydana geldiği 6 Şubat'ta yerel saatle 08:07'de sarsıntıyla ilgili bir paylaşımı ve 13 Şubat'ta Ankara'da depremden etkilenen insanlar için yapılan bağışlara yardım ettiğini gösteren bir fotoğrafı tweetledi.
Konsolosluk kapanışları
Deprem öncesinde ülkelerin büyükelçilerini Türkiye'den tahliye ettikleri yönündeki asılsız iddia, bir dizi Batılı ülkenin terör saldırısı endişesiyle Şubat ayında İstanbul konsolosluklarını geçici olarak halka kapattıkları yönündeki haberlerden kaynaklanıyor. Uyarılar, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın ABD liderliğindeki NATO savunma bloğuna katılmasına izin vermemesiyle bağlantılı olarak diplomatik gerginliklerin artmasının ardından geldi.
Ocak ayında İslam karşıtı birini Ankara'nın Stockholm ve Kopenhag büyükelçilikleri önünde Kur'an-ı Kerim nüshalarını yaktığı protestolar bu gerilimi daha da arttırdı. Türk yetkililer Batı'nın güvenlik uyarıları karşısında artan hayal kırıklıklarını dile getirdiler ve eylemi kınamak üzere dokuz Batılı gücün büyükelçilerini ve üst düzey elçilerini çağırdılar.
AFP'nin haberine göre Belçika, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İsveç, İsviçre ve ABD'nin büyükelçileri ve üst düzey temsilcileri 2 Şubat'ta Ankara'da Dışişleri Bakanlığı'nda düzenlenen bir toplantıya katıldı. Belçika Federal Kamu Servisi Dış İlişkiler Sözcüsü, Kur'an yakma olaylarının ardından İstanbul'daki Belçika konsolosluğunun terör tehdidi nedeniyle halka kapatıldığını söyledi. Ancak, konsolosluğun faaliyette olduğunu ve Ankara'daki Belçika Büyükelçiliği'nin deprem günü açık olduğunu söyledi.
Sözcü AFP'ye verdiği demeçte, "Türkiye'deki tüm Belçikalı diplomatik ve konsolosluk personeli, en çok etkilenen bölgelerde yaşayan 200'den fazla Belçikalının kaderi de dahil olmak üzere depremin sonuçlarıyla başa çıkmak için 6 Şubat sabah saat 5'te tamamen faaliyetteydi" dedi.
