The Wall Street Journal, Adidas'ın Almanya'daki CEO'su ve üst düzey liderlerinin Kanye West ile her an patlayabileceğinden korktukları bir ilişki için dört yıl boyunca risk aldıklarını yazdı. WSJ'nin ulaştığı belgelere göre, CEO Kasper Rorsted ve insan kaynakları başkanının da aralarında bulunduğu Adidas yönetim kurulu üyelerine 2018 yılında yapılan bir sunumda, West ile etkileşim halinde olan çalışanlar için riskler vurgulanmış. Hatta Yeezy'nin yaratıcısı West ile bağların kesilmesi de dahil olmak üzere, ilişkileri hafifletme stratejileri ayrıntılı olarak açıklanmış.
Bu kişiler, endişeler dile getirildiğinde yolları ayırmak yerine, üst düzey yöneticiler West ile çeşitli teklifler paylaştırdığını, böylece Adidas'ın analistlerin yıllık satışların yüzde 8'ini oluşturduğunu tahmin ettiği Yeezy ortaklığını sürdürebileceğini söyledi.
Çalışanlar West’e katlandı
Bu kişiler, Yeezy ortaklığını sürdürmeye yönelik bu çabaların, Adidas yönetim kurulunun West'in son kamuoyu patlamalarını görüşmek üzere toplandığı Eylül ayında yeniden ortaya çıktığını söyledi. Toplantı hakkında bilgi sahibi olan yakın kaynaklara göre, adını Ye olarak değiştiren Kanye West, Eylül ayı ortasında Adidas yöneticileriyle bir araya geldi ve Yeezy markası üzerinde daha fazla para ve kontrol istedi. Bu kişiler, toplantı sırasında Adidas yöneticilerine, yetişkinlere yönelik bir videodan klip gösterdiğini ve onları tasarımlarını çalmakla suçladığını söyledi.
Ortaklık 2026'ya kadar uzatılacaktı
Görüşmeden kısa bir süre sonra Adidas, West'in bazı taleplerini kabul etti. Şirket West'e Yeezy ayakkabılarını doğrudan tüketicilere satabilmeyi ve gelecekteki tasarımların mülkiyetinin yanı sıra Yeezy benzeri ürünlerden elde edilen satışlardan pay vermeyi teklif etti. Söz konusu kişiler, teklifin ortaklığı en az 2026 yılına kadar sürdürmeyi önerdiğini söyledi. Tanıklar ayrıca West'in tatmin olmadığını ve 3 milyar dolara kadar bir para istediğini söyledi. Haftalar sonra, West'in defilesinde White Lives Matter tişörtü giymesi ve sosyal medyada Yahudi karşıtı yorumlar yayınlamasının ardından Adidas, Yeezy ortaklığını sona erdireceğini açıkladı.
Çalışanlara geç gelen destek
Adidas yaptığı açıklamada, şirketin nefret söylemine ve saldırgan davranışlara tolerans göstermediğini ve çalışanlarla görüşmeye devam ettiğini söyledi. Şirket, "Onlara desteğimiz tam" açıklamasında bulundu. Adidas geçen hafta yaptığı açıklamada, West'in Adidas personeline karşı yıllarca suiistimalde bulunduğunu ve Adidas yönetiminin bu davranışa göz yumduğunu iddia eden isimsiz bir mektubun şirkete ulaşmasının ardından konuyla ilgili bir soruşturma başlattığını duyurdu.
Rolling Stone daha önce bu mektubu ve çalışanların şikayetlerini haberleştirmişti. Eski ve mevcut Adidas ve Yeezy çalışanlarına göre, West'in bir kısmını sosyal medyada kabul ettiği bu tür davranış iddiaları ve şirketin buna rağmen Yeezy'yi elinde tutma çabaları yeni değildi. Çalışanlardan bazıları, West'in davranışlarıyla ilgili endişelerini 2018 yılı da dahil olmak üzere yıllar boyunca üst düzey Adidas liderlerine ve insan kaynakları yöneticilerine ilettiklerini söyledi.
Yıllık 20 milyar doları aşan satışlarıyla dünyanın en büyük markalarından biri olan Adidas, West'i kadrosuna katmayı başlangıçta bir darbe olarak gördü. Yaklaşık on yıl önce, spor ayakkabı dünyasındaki en büyük rakibi Nike şirketinden ayrılan ve moda çevrelerinde itibar kazanan popüler bir hip-hop yıldızıydı. Alman şirket, tasarımcının markanın itibarını yükseltebileceğini ve onu sporun ötesinde gelişen sokak giyimi pazarına taşıyabileceğini umuyordu.
Adidas Yezzy ile ticari başarı elde etti
Yeezy, Adidas ile ilk ürünlerinin 2015 yılında piyasaya çıkmasından kısa bir süre sonra ticari bir başarı elde etti. Spor ayakkabıları genellikle hızla tükeniyor ve yüksek fiyatlara satılıyordu. Yakın kaynaklar, West'in Yeezy ticari markasını satışlardan yüzde 15 pay karşılığında Adidas'a lisansladığını söyledi. Adidas ürünlerin üretiminden ve tüketicilere ulaştırılmasından sorumluydu ve tasarımların mülkiyetini elinde tutuyordu.
İki taraf, Adidas'ın satış büyümesinin merkezi haline gelen Yeezy ürün serisine personel ve ürün ekleyerek ortaklıklarını genişletti. Perde arkasında gerginlikler vardı. Mevcut ve eski çalışanlar, West'in iş arkadaşlarının önünde personeli azarladığını ve bazen iş yerinde cinsel içerikli videolar izlediğini söyledi. Bu durum 2018'de insan kaynaklarına iletildi. Ayrıca zaman zaman Adidas çalışanlarının önünde Yahudi karşıtı yorumlar yaptığını, 2018'de bir albüme Hitler'in adını vermeyi önerdiğini söylediler. CNN daha önce Nazi yanlısı yorumları hakkında haber yapmıştı.
Eski çalışanlar, sanatçının 2018'in başlarında TMZ'de köleliğin bir seçim gibi göründüğünü söylemesinin ardından çalışanların West'in davranışıyla ilgili endişelerini yöneticilere ilettiğini söyledi. Çalışanlar, aralarında bir yönetim kurulu üyesinin de bulunduğu Adidas yöneticileriyle yapılan bir toplantıda, odağın West'in yorumlarıyla ilgili endişelerden, şirketin tartışmayı içerde nasıl ele aldığına dair şikayetlere kaydığını söyledi. Ekim 2018'de Adidas yöneticileri, aralarında Rorsted'ın da bulunduğu Almanya'daki liderlere sunulan Yeezy ortaklığının derinlemesine bir incelemesini yaptı. Belgelere göre sunumda, Adidas'ın kreatif direktörü olarak atanmak isteyen West ile başa çıkma seçenekleri gözden geçirildi. Belgelere göre, belirlenen risklerden biri Adidas çalışanlarının West'e doğrudan maruz kalmasıydı ve liderler riski azaltmak için kilit personelin rotasyonunu değerlendirdi.
Adidas sorunlara rağmen West ile devam etti
Önerilerden biri, Yeezy'yi Nike'ın Jordan markası gibi bağımsız bir marka olarak çalıştırmaktı. Bu da West'in şirketin geri kalanına maruz kalmasını sınırlayacaktı. Belgelere göre bir başka seçenek de Yeezy markasını West'ten satın almak ve markayı onsuz işletmekti. Belgeler, West'in hayırseverliğe odaklanmak için kendisine ödeme yapılmasını istediğini söylüyor. Belgelere göre acil hafifletme olarak adlandırılan bir başka öneri de West'ten ayrılmak, kalan Yeezy ürünlerini satmak ve bunların yerine diğer ünlülerin ürünleri de dahil olmak üzere başka gelir akışları sağlamaktı. Yönetim kurulu West ile olan anlaşmasını sürdürmeyi tercih etti.
West'in manşetlerde olması fikri
Yakın kaynaklara göre, West hayırseverlik fikirleri için Adidas'tan destek istedi. Bu kişiler, Adidas'ın markayı tanıtması ve faaliyetlerini finanse etmesi için 2019 yılında kendisine yıllık 100 milyon dolarlık bir pazarlama ödemesi teklif ettiğini söyledi. Bu kişiler, Adidas yöneticilerinin, şirketle ilgili faaliyetler dışında yapılacak her türlü harcamanın, West kendisini manşetlerde tuttuğu sürece daha fazla spor ayakkabı satmaya yardımcı olabileceğine karar verdiklerini söylediler.
West'in suçlamaları arttı
Gerginlik bu bahar yeniden ortaya çıktı. West, Instagram paylaşımlarında Adidas yöneticilerine seslenerek onları tasarımlarını çalmakla ve daha sonra Yeezy ticari markasını 1 milyar dolara devretmesini sağlamaya çalışmakla suçladı. West'in düşüncelerini bilen kişiler, yöneticilerin kendisini sömürdüğünü düşündüğü spor ayakkabı şirketinden kurtulmak istediğini söyledi. Ağustos ayında West Adidas'ı her yıl düzenlenen bir pazarlama etkinliği olan Yeezy Day'i kendi rızası olmadan düzenlemekle suçladı. Adidas yöneticileri şirket içinde yaşananları kontrol altına almaya çalıştı. Bir Adidas yöneticisi Ağustos ayında bazı çalışanlara West'in etkinliği onayladığı ve şirketin durumu kontrol altına alacağı konusunda güvence verdi. Yönetici çalışanlara "Bu şekilde kötü davranan bir ortağınız olduğunda kendinizi iyi hissetmezsiniz" dedi.
West'in kaosu artıran Instagram paylaşımları
West'in avukatları Adidas'a ve onunla daha küçük bir moda ortaklığı olan Gap'e mektuplar göndererek şirketlerin sözleşmelerini ihlal ettiklerini söyledi. Eylül ayı başlarında sanatçı Adidas ve Gap ile olan hoşnutsuzluğunu dile getirmek için tekrar Instagram'ı kullandı. Ayrıca Rorsted'in öldüğünü ilan eden sahte bir gazete manşeti paylaştı.
West ile ortaklık bitti açıklaması
15 Eylül'de Gap, sanatçıyla bağlarını kopardığını duyurdu. Aynı hafta West Adidas yöneticileriyle bir araya geldi ve onlara cinsel içerikli bir videonun bir bölümünü göstererek aktörün sesinin Adidas yöneticilerinden birinin sesine benzediği yorumunu yaptı. Bu kişiler, West'in Adidas'ın taklit tasarımlar satarak kendisini aldattığını vurgulamak istediğini söylediler. Görüşmeden sonra, Adidas'ın West'in taleplerinin çoğunu kabul eden bir teklifte bulunduğunu söyleyen kişiler, yeni tasarımların sahipliğini, taklitler için telif ücreti ödemeyi ve 2026'dan sonra mevcut Yeezy tasarımları için telif ücretini yüzde 20'ye çıkarmayı teklif etti. Ancak şirket yıllık pazarlama ödemesinden vazgeçmesini istedi.
West tatmin olmadı
Kanye West, Adidas'ın mevcut tasarımların mülkiyetini kendisine vermesini ve şirketin tasarımları Yeezy markası olmadan satmasını ve bunlar için kendisine yüzde 20 telif hakkı ödemesini istedi. Ayrıca, mevcut ürünlerin satışları 5 milyar dolara ulaştığında 1 milyar dolar değerinde Adidas hissesi ve daha yüksek satış hedeflerine ulaşılırsa 2 milyar dolarlık ek hisse senedi istedi. Adidas, 6 Ekim'de West'in Paris'teki bir defilede White Lives Matter yazılı bir tişört giymesinden birkaç gün sonra ortaklığı gözden geçirdiğini söyledi. West günler sonra, Yahudi karşıtı ifadeler içeren bir tweet attı. Konuya aşina olan kişilere göre Adidas yöneticileri, West'in artan yanlış davranışlarının ahlaki bir maddeye başvurmak ve anlaşmayı feshetmeye yardımcı olmak için şirketin lehine nasıl çalışabileceğini tartıştılar. 25 Ekim'de Adidas ortaklığı sona erdirdiğini açıkladı. Şirket Yeezy markası olmadan yoluna devam etti ve West istediği ödemeyi alamadı.
