Ünlü doktor Michael Mosley'in Yunanistan'ın Simi adasında kaybolmasının ardından yapılan arama çalışmalarında cansız bedeni bulunmuştu. Mosley'in yürüdüğü yol kayalarla doluydu ve sıcaklığın 37 santigrat dereceye yükselmesi nedeniyle sığınacak bir yer yoktu. Bölgedeki aşırı sıcaklar nedeniyle ölümcül güneş çarpması vakalarının yaşandığı ülkede 59 yaşındaki ABD'li şerif yardımcı Albert Calibet Amorgos adasında, 74 yaşındaki Hollandalı bir turist de Samos adasında kayboldu. Yetkililer turistlerin ülkeyi etkisi altına alan yüksek sıcaklıklara karşı hazırlıksız olabileceği konusunda uyardı.
Yunan adaları ne kadar sıcak?
İngiltere'deki Sunderland Üniversitesi'nde turizm geliştirme ve kriz yönetimi profesörü olan Nikolaos Pappas'a göre Yunan adaları genellikle anakaradan birkaç derece daha serindir. Ancak sıcaklıklar yine de çok yüksek olabilir. Amorgos, Calibet'in kaybolduğu gün 35 derecenin üzerinde sıcaklıklar gördü. Geçtiğimiz yıl Yunanistan ve güneydoğu Avrupa, kayıtlara geçen en kötü sıcak hava dalgalarından birini yaşamıştı.
Aşırı sıcaklarda nasıl güvende kalabilirsiniz?
İngiltere'nin Loughborough Üniversitesi'nde çevre fizyolojisi ve ergonomi profesörü olan George Havenith insan vücudunun "genel olarak sıcakla başa çıkmak için oldukça iyi donanımlı" olduğunu, ancak aşırı sıcakta vücudun daha fazla terlediğini ve bunun da vücudu susuz bırakabileceğini söyledi. Havenith'e göre, yüksek sıcaklıklarla başa çıkmaya yönelik tavsiyeler arasında susuz kalmamak, hafif giysiler giymek ve güneş kremi kullanmak, egzersiz yapmaktan kaçınmak ve hatta en yoğun saatlerde (Yunanistan'da bu saatler sabah 11 ile öğleden sonra 4 arasıdır) dışarı çıkmamak yer alıyor. Klimanın olmadığı durumlarda tişörtünüzü ıslatmayı düşünebilirsiniz. Sıcak havalarda vücut üzerindeki etkisi ve susuz bırakma olasılığı nedeniyle alkol kullanmamak doğru seçenek.
İlaç kullanımı ve yaş
Vücudun yeni bir ortama alışmasının zaman alabileceğini unutmamak da önemlidir: Havenith'e göre, iki hafta boyunca günde bir buçuk saat bile daha sıcak bir ortamda bulunsanız, vücudun terleme hızı ve üretimi artma eğilimindedir, ancak hareketsizlik bunun gerçekleşme hızını etkiler. İlaç kullananlar da dahil olmak üzere aşırı sıcaklarda daha dikkatli olması gereken bazı gruplar da vardır: Örneğin tansiyon ilaçları böbrekleri etkiler ve sizi yüksek sıcaklıkların etkilerine karşı daha savunmasız hale getirebilir.
Yaşlı insanlar, genellikle önceden var olan rahatsızlıklara sahip oldukları ve kendilerini daha savunmasız hale getirebilecek ilaçlar kullandıkları için özellikle savunmasız olabilirler. Havenith "70 yaşın üzerinde olup da ilaç kullanmayan çok az insan vardır. Ve bu ilaçlar vücut sıcaklığınızı etkileyebilir" dedi. Çocukların ve hamile bireylerin de daha dikkatli olması gerekebilir.
Sıcak çarpmasında ne yapılmalı?
Havenith, "sıcak bitkinliği" sırasında kalp atış hızının çok yükseldiğini ve aşırı terleme yaşandığını söyleyerek "Genellikle insanları güneşten uzaklaştırarak ve soğuk bir alana koyarak, üzerlerine su döküp serinleterek, soğuk duş aldırarak sıcaklığı düşürebilrisiniz" dedi. Ancak kişinin kalp hastalığı varsa daha dikkatli olmanız gerekir.
Bir sonraki ve daha tehlikeli aşama ise sıcak çarpmasıdır. Havenith "Bilişsel olarak daha az tepki vermeye başlarlar ya da düz yürüyemezler, size kim olduklarını, nerede olduklarını vb. söyleyemezler. Yani bu belirtileri gördüğünüzde durum gerçekten çok ciddidir ve çok hızlı bir şekilde müdahale etmeniz gerekir" dedi. Ambulans çağırmadan önce kişiyi suyla soğutun ya da duşa sokun ve kıyafetlerini gevşetin diyen Havenith "Ateşi ne kadar çabuk düşürebilirseniz, insanların hayatta kalma şansı o kadar artar" dedi.
Başka hangi güvenlik önlemlerini uygulayabilirsiniz?
Sunderland Üniversitesi profesörü Pappas, turistlerin seyahat ettikleri yerlere gçre hazırlıklı olmaları gerektiğini söylüyerek "Başka bir yerde yaşadığınız için yerel koşullara alışkın değilseniz, bir şeyi yapmanın iyi bir fikir olup olmadığını yerel halka, uzmanlara, belki seyahat acentenize ya da seyahat acenteniz yoksa, kaldığınız otelin resepsiyonuna sormanız gerekir" dedi.
Bölgede yürüyüş için belirlenen patikaları takip etmek de önemli. Yürüyüş sırasında yalnız olmamanız bir şeylerin ters gittiği durumlarda hızlı müdahale sağlayabilir. Yalnız yürüyüş yapıyorsanız da şunlara dikkat edebilirsiniz: Hava durumunu sık sık kontrol edin ve hava durumu uyarılarını dikkate alın, yanınızda temel ihtiyaçlarınızı bulundurun ve başkalarına rotanızı ve ne zaman döneceğinizi bildirin.
