ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD heyetinin Roma'da Çinli diplomatlar ile görüşmesinde, Ukrayna'ya açtığı savaştan dolayı Rusya'ya uygulanan yaptırımların neden olduğu kayıpların Pekin yönetimi tarafından telafi edilmesi olasılığından endişe duyduklarını ve böyle bir durumda Çin’e ağır bedeller ödetileceğini Çin tarafına ilettiklerini söyledi.
"Mesajı net şekilde ilettik"
Price, günlük basın toplantısında Roma’daki Çin-ABD heyetlerinin görüşmesine yönelik sorular üzerine, Çin’in Rusya-Ukrayna savaşındaki pozisyonuna yönelik yorum yapmayacağını ancak kendilerinin bu konuda Çin tarafına mesajlarını net bir şekilde ilettiklerini söyledi.
"İletişim kanallarını açık tutmalıyız"
Üst düzey Çin heyeti ile bir araya gelme nedenlerinin iletişim kanallarını açık tutmak olduğunu belirten Price, "Bu muhtemelen dünyadaki en önemli ikili ilişkidir. Sorumlu bir ülke olarak ilişkimizi karakterize eden rekabetin çatışmaya dönüşmemesini sağlamakla yükümlüyüz" dedi.
"Çin'den net tavır görmedik"
Birçok ülkenin Ukrayna’ya desteğini beyan ettiğine ve Rusya’nın saldırısına karşı çıktığına dikkati çeken Price, Çin’den bu yönde net bir açıklama veya tavır görmediklerini dile getirdi.
Price, "Çin’e, Rusya'nın mali ve ekonomik kaybını telafi etmeleri veya Rusya’nın savaşına malzeme desteği vermeye yönelik herhangi bir çabaya girişmeleri konusunda ciddi endişelerimiz olduğunu ve böyle bir durumda sadece ABD tarafından değil dünyadaki ortak ve müttefiklerimizden de ağır bedeller ödetileceğini açıkça belirttik" ifadesini kullandı.
İran ile anlaşmaya yakınız
İran ile Ortak Kapsamlı Eylem Planı (OKEP) olarak da bilinen İran nükleer anlaşmasına dönmeye yönelik müzakerelere de değinen Price, İran ile ABD tarafı arasındaki görüş farkının giderilebileceğini söyledi. Price, "Söylediğimiz gibi önemli bir ilerleme kaydettik. Olası bir anlaşmaya yakınız ancak henüz o noktada değiliz. Çok hassas bir aşamada olduğumuz için görüş farklılığı olan konular hakkında herhangi bir değerlendirmede bulunmayacağım" diye konuştu.
Anlaşmaya dönmek üzere ellerinden gelen her şeyi yaptıklarını anlatan Price "Tahran'ın kaydettiği nükleer ilerlemeler göz önüne alındığında, sürecin uzamasıyla OKEP’in sağladığı nükleer silahların yayılmasını önleme faydalarının ortadan kalkacağı düşünüldüğünde, çok az zaman kaldı. Bu nedenle, bu konu acilen üzerinde çalışılması gereken bir konudur. Bir süredir acilen odaklandığımız bir konudur. Hala anlaşmaya karşılıklı olarak dönüşün açıkça bizim çıkarlarımıza olacağına inanmaya devam ediyoruz” dedi.
Price, ABD yönetiminin İran'ın bölgede gerilimi düşürmeye yönelik vereceği bir taahhüt karşılığında İran Devrim Muhafızlarını yabancı terör örgütü listesinden çıkarmayı düşündüğü iddialarına yönelik soruları ise yanıtsız bıraktı. Sözcü, bu konunun müzakerelerin gündeminde olmadığını, görüşmelerin merkezinde İran’ın tam bir şekilde OKEP’e uyması ve Tahran’a yönelik yaptırımların gevşetilmesi olduğunu dile getirdi.
İran’ın halen ABD ve ortakları için tehdit teşkil ettiğinin altını çizen Price, nükleer silah elde etmiş bir İran ile bölgede milis güçlere ve terör örgütlerine verdikleri destek ve balistik füze programları gibi sorunları çözmeyi çok daha zorlaştıracağına vurgu yaptı.
"Yaptırımlarla karşı güçlü karşı tedbirler alırız"
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, ABD'nin Rusya üzerinden Çin'e yaptırım tehdidinde bulunduğunu, bunun olması halinde güçlü karşı tedbirlere başvuracaklarını ifade etti. Sözcü Cao, yaptığı açıklamada, Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki'nin "Rusya'nın işgaline destek vermesi halinde Çin'in ciddi sonuçlarına katlanacağı", "Çin ve Rusya'nın dünya ekonomisinin yalnızca yüzde 15 ila 20'sini, G7 ülkelerinin ise yüzde 50'sini oluşturduğu, dolayısıyla ABD ve Avrupalı müttefiklerinin elinde çok sayıda araç bulunduğuna" ilişkin sözlerini değerlendirdi.
"Sopa sallarken işbirliği talebi işe yaramaz"
ABD'nin bu tavrının Soğuk Savaş tarzı sıfır toplamlı oyun ve bloklar arası cepheleşme mantığını ve işleri güçle çözme anlayışını yansıttığını savunan Cao, "Bir yandan yaptırım sopasını sallarken diğer yandan Çin'in desteğini ve iş birliğini talep etmek hiçbir işe yaramayacaktır. ABD'yi Çin meşru haklarına ve taleplerine hiçbir şekilde zarar vermemeye çağırıyoruz. Eğer ABD bunda ısrar ederse Çin kesinlikle güçlü karşı tedbirler alacaktır." ifadesini kullandı.
Çin'in Ukrayna konusunda diyalog ve müzakere çağrısı yaptığını, gerilimi düşürmeye çalıştığını ve sorunun çözümü için kendi inisiyatifini ortaya koyduğunu vurgulayan Cao, "Çin'in çabalarını küçümseyen, niyetini yanlış gösteren ve Çin'e çamur atmaya çalışan tüm dezenformasyon girişimleri sorumsuz ve etik dışıdır" değerlendirmesinde bulundu.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, 14 Mart'ta İspanyol mevkidaşı Jose Manuel Albares Bueno ile yaptığı telefon görüşmesinde, ülkesinin Ukrayna'daki krizin tarafı olmadığını belirterek Rusya'ya yönelik yaptırımlardan etkilenmek istemediğini vurgulamıştı.
