Jason Horowitz / The New York Times
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Avrupa Birliği'nin Ukrayna'ya yönelik milyarlarca dolar değerindeki önemli bir fonunu engelleyen tek kişi olarak izole edilmiş durumdaydı. Geçen hafta yapılan acil AB zirvesi öncesinde üzerindeki baskı artınca konuşacak birine ihtiyaç duydu.
Orban'ın AB karşıtlığını uzun süredir paylaşan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, sohbet etmek için oradaydı. Bir saat boyunca içki içen Orban, aşırı sağcı politikaları nedeniyle AB tarafından haksızlığa uğradığından yakındı. Kendisi de sert sağcı bir lider olan Meloni, ona kendisinin de önyargıyı hissettiğini söyledi. Ancak, tartışma hakkında bilgi sahibi bir Avrupalı yetkiliye göre, AB'ye saldırmak yerine, AB ile iyi niyetle çalışmaya çalıştığını belirtti. Meloni'ye göre bu yaklaşım AB'yi de kendisiyle ilişki kurmaya zorladı ve sonunda AB, İtalya'nın milyarlarca euroluk Covid yardım fonlarının serbest bırakılması için gereken şartları yerine getirdiğini kabul ederek Meloni'ye yardımcı oldu.
Güvenilirliğini artırdı
Orban nihayetinde Ukrayna anlaşmasını kabul etti. Bu Avrupa için büyük bir andı. Ama aynı zamanda Meloni için de büyük bir andı. Avrupa liderlerinin en üst kademesinde etkili bir rol oynayabilecek biri olarak güvenilirliğini artırdı. Meloni Ekim 2022'de İtalya'nın lideri olduğunda Brüksel'deki pek çok kişi onun yıkıcı bir güç olacağından endişelendi. Bunun yerine, Orban olayının da gösterdiği gibi, kendisini daha sağdakilerle konuşabilen sert sağcı bir lider olarak konumlandırdı. Avrupa giderek daha fazla sağa kayarken, AB liderlerinin önümüzdeki yıllarda daha fazla ihtiyaç duyabileceği bir çare bu.
Roma'daki Luiss-Guido Carli Üniversitesi'nde siyaset bilimci olan Roberto D'Alimonte, "Bir köprü gibi davranmayı seviyor" dedi. D'Alimonte, Meloni'nin alabileceği her türlü yardıma ihtiyacı olduğunu anlayan pragmatik bir AB yanlısı lidere dönüşerek radikal bir değişiklik yaptığını söyledi. Ancak Meloni'nin sadece bir noktaya kadar ana akıma kaydığını ve hala Avrupa için güçleri Brüksel'den uzaklaştıran bir vizyona sahip olduğunu ve bunu gerçekleştirmek için Haziran ayında yapılacak Avrupa seçimlerinde koz aradığını da ekledi.
Endişeleri rahatlattı
Yine de Meloni pek çok açıdan Avrupa'daki nizamı rahatlattı. Ukrayna konusunda kaya gibi sağlam olduğunu kanıtladı, ABD ve NATO ile aynı hizaya geldi ve İtalya'yı Çin'in Avrupa'ya yönelik geniş ekonomik yayılma planından geri çekti.
AB karşıtı söylemlerini yumuşattı ve Brexit sonrası evrende bu seçeneğin çok daha az cazip olduğunu gösteren diğer bazı aşırı sağcı parti ve liderler gibi Euro'dan ayrılma ya da bloktan kopma söylemlerini susturdu. Meloni'nin aşılmaz mesafeler ile ayrıldığını söylediği Almanya'daki AfD önemli bir istisna. Göç gibi diğer konularda ise Avrupa'nın büyük bir kısmı Meloni'nin sert çizgisine yaklaşmış durumda. Göçmenlerin gelmesini engellemek amacıyla Tunus'la bir anlaşma yapmak için AB ile birlikte çalıştı. Geçtiğimiz günlerde Roma'da, hem Avrupa için alternatif enerji kaynakları bulmaya yardımcı olmak hem de göçü kaynağında durdurmak amacıyla Afrikalı liderlerden oluşan bir zirveye ev sahipliği yaptı.
Sağcı liderler arasında itibarını da korudu
Avrupa'daki etkinliğinin patlaması, temkinli seçmenlere kendilerinin de müesses nizamla iyi oynayabileceklerini göstermeye hevesli diğer sağcı liderler nezdindeki itibarını zedelemişe benzemiyor. Fransa'nın aşırı sağcı liderlerinden Marine Le Pen, 2027'de yapılacak yeni seçimler öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e verdiği desteği ve AB karşıtı söylemini şimdiden yumuşatmış durumda. Meloni, Le Pen'in Rusya konusundaki tutumunun evrimini ilginç olarak nitelendirdi.
Solcu muhalefeti dağılmış durumda. Taşıyıcı anneliği İtalyanlar için evrensel bir suç haline getirme ve başbakana daha fazla yetki vermek için anayasada reform yapma önerisine işaret ederek onun hala her zamanki gibi aşırı sağcı bir ideolog olduğunu savundu. Ancak seçmenler arasında ilgi görmeyi başaramadı. Uzmanlar, Meloni'nin etrafındaki yönetici sınıfın genel beceriksizliğinden yakınarak, bankaların enflasyondan elde ettikleri ekstra karlar üzerinden alınan ve kısa sürede geri çekilen talih kuşu vergisi gibi utanç verici yanlış adımlara işaret ettiler.
Muhalifler, Meloni'nin gerçek reformlar konusunda çok az şey yaptığını belirtirken, yine de pragmatik davrandığını, istikrar sağladığını ve geçmişteki popülist ve kışkırtıcı söylemlerinden uzaklaştığını söylüyorlar. Küreselleşmeden nefret eden bir ideolojik geçmişe sahip olmasına rağmen Meloni uluslararası piyasalara kulak verdi. Yıllarca AB liderliğini eleştirdikten sonra, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yakın çalışıyor.
"Orban ile konuşabilen birkaç kişiden biri"
Von der Leyen, daha ana akım Avrupalı muhafazakarlardan oluşan büyük bir grup olan Avrupa Halk Partisi'ne mensup. Meloni ise İspanya'nın aşırı sağcı partisi Vox ve Polonya'nın Hukuk ve Adalet Partisi gibi aşırı sağcı partilerden oluşan rakip bir grup olan Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri'ne liderlik ediyor. Procaccini, Avrupa Komisyonu'nun kendisine baskı yapmasının ardından EPP'den ayrılan Orban'ın partisinin Meloni'nin grubuna katılmayı düşünüp düşünmediği sorusuna "Bu mümkün" yanıtını verdi. Procaccini, "Meloni, Viktor Orban ile konuşabilen birkaç kişiden biri" diye de ekledi.
Von der Leyen'in yeniden aday olması beklenen yaklaşan ve önemli Komisyon başkanlığı seçimleri, Avrupa'nın ideolojik yöneliminin yanı sıra Meloni'nin bu konudaki hırslarının da önemli bir ölçütü olacak. Daha küçük ve daha yüksek sesli bir muhalefet partisine liderlik ettiği 2019'da von der Leyen'i desteklememişti, ancak bu kez yeniden seçilen komisyon başkanıyla çalışarak kazanacağı çok şey var ve von der Leyen'in yeniden seçilmesi için oy kullanması ya da buna engel olmaması bekleniyor. Bu durumda Meloni'nin güçlü komisyona bir İtalyan müttefikini aday göstererek İtalya'nın Brüksel'de daha fazla söz sahibi olmasını ve kendisinin de daha fazla nüfuz kazanmasını sağlayacağı neredeyse kesin.
© 2024 The New York Times Company
