Geç saatlerde yemek yemenin ertesi gün vücutta zincirleme etkilere sebep olduğu ortaya çıktı. Harvard araştırmalarına göre açlık hissini kontrol eden leptin hormonunu düşürüyor. Ayrıca katılımcıların daha yavaş kalori yaktığı ve vücutlarında daha fazla yağ dokusunun büyüdüğü öğrenildi.
Çalışmalarda, geç saatte yemenin metabolizmanızı yavaşlattığı ve ertesi gün boyunca daha aç hissetmenize sebep olarak obezite riskinizi arttırdığı ileri sürüldü. Doktorlar yıllardır gece yarısı atıştırmaya karşı uyarılarda bulunuyor, zira uykuya dalmadan önce bu kalorileri yakma şansınız yok. Harvard Üniversitesi araştırmacıları da ertesi gün vücut üzerinde zincirleme etkilere sebep olduğunu belirtti.
Kilo almaya daha yatkınlar
Çalışmaya göre son öğünlerini akşam 10’da yiyen kişiler, 6’da yiyenlere kıyasla ertesi gün daha az kalori yaktılar ve açlık hormonları daha yüksek seviyedeydi. Ayrıca vücutlarında bulunan, öğünlerden sonra tok hissetmemizi sağlayan kimyasallar daha düşük seviyedeydi. Dolayısıyla bu kişiler, kilo almaya daha yatkındılar.
Çalışmanın başyazarı Dr. Nina Vujović, bu çalışmada “Geri kalan her şey istikrarlı bir biçimde devam ediyorsa, yemek yediğimiz saatin bir önemi var mı?” sorusunu sorduklarını anlattı. Çalışmanın bulgularına göre dört saat geç yemek açlık seviyelerimiz, yedikten sonra kalori yakma ve yağları depolama şekillerimiz üzerinde önemli fark yaratıyor.
Araştırmacılar, yaşları 20 ile 60 arasında değişen 16 aşırı kilolu veya obez hastayı inceledi. Her bir katılımcı, laboratuvarda iki programı takip etti. Birinde akşam yemekleri 6’da olmak üzere tüm öğünlerini erken yediler. Diğerinde ise akşam yemeği 10’da olmak üzere tıpatıp aynı öğünleri dört saatlik rötarla yediler. Laboratuvardaki programlarına başlamadan iki üç hafta önce hastalar yatağa her gün aynı saatte gidip aynı saatte uyandılar. Son üç günde ise aynı yemekleri evlerinde aynı saatlerde yediler.
Katılımcılar, program boyunca açlık ve iştah durumlarını sık sık kaydettiler, gün boyunca kan örnekleri verdiler ve vücut sıcaklıkları ile enerji harcamalarını ölçtürttüler. Araştırmacılar, laboratuvarda katılımcıların egzersiz, duruş, uyku ve ışığa maruz kalma gibi iştahları ve enerji harcamaları üzerinde etki sahibi olabilecek çevresel faktörleri katı bir şekilde kontrol ettiler. Ayrıca araştırmacılar, yağ depolarını karşılaştırmak için iki program boyunca hastalardan doku örneği aldı.
Günün ilerleyen saatlerinde yemek yemenin ertesi gün boyunca, canımızın özellikle şekerli ve tuzlu atıştırmalar gibi yiyecekleri istemesine sebep olan ghrelin hormonunun seviyesini artırdığını buldular. Bizi tok hissettiren leptin hormonunun seviyesi ise daha düşüktü. Hastalar daha geç yemek yediklerinde, kalorileri de daha yavaş yaktılar ve doku örneklerinde de daha fazla yağ büyümesi meydana geldiği görüldü.
Araştırma ekibi gelecekte daha fazla kadın üzerinde çalışmalar yapmak istiyor, zira bu çalışmada 16 katılımcının sadece 5’i kadındı. Uyku ve sirkadiyen bozukluklar uzmanı ve kıdemli çalışma yazarı Dr. Frank Scheer, bu çalışmanın, geç ve erken yemenin etkilerini gösterdiğini söyledi.
Scheer, “Burada kalori alımı, fiziksel aktivite, uyku ve ışığa maruz kalma gibi karışıklığa neden olan değişkenleri kontrol ederek bu etkileri izole ettik. Ancak gerçek hayatta bu faktörlerin birçoğu, öğün saatlerinden etkilenebilir. Tüm bu faktörleri sıkıca kontrol etme olanağı bulunmayan daha büyük ölçekli çalışmalarda, hiç değilse diğer davranışsal ve çevresel değişkenlerin obezite riskinin temelini oluşturan biyolojik yolları nasıl değiştirdiğini göz önünde bulundurmalıyız” açıklamasında bulundu.
Bulgular Cell Metabolism dergisinde yayınlandı. Bir önceki çalışmada gece geç saatlerde yemek yemenin, kan şekeri seviyesini ve obezite ile ilişkili olan tip 2 diyabet riskini arttırdığı tespit edildi. Uyku için merkezi hormon olan melatonin, uyku vaktinde daha yüksek seviyelere çıkıyor ve yemek yemek, kan şekeri kontrolünü altüst ediyor.
Yüzde 60'ı 8'den sonra atıştırıyor
International Food Information Council Survey tarafından 2021’de ABD’de yapılan araştırmaya göre 18 ile 80 yaşları arasındaki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 60’ı, akşam 8’den sonra bir şeyler atıştırdıklarını itiraf etti.
Dondurma markası Nightfood’un 2019’da yaptığı bir ankette, Amerikalıların yüzde 83’ünün haftada en az bir gece bir şeyler atıştırdığı ve yüzde 20’sinin ise her gece atıştırdığı ortaya çıktı. Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezleri kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği ve gün içinde bir veya iki atıştırmalık olacak şekilde dört ile beş arasında ufak öğün yemeyi önerdi.
