Meze vs. tapas

Kalabalık halde balıkçıda veya kebapçıda masaya oturulunca ilk tartışma “Meze mi, yemek mi ?” konusundan çıkar. Genelde de mezelerden sonra doyulur, ana yemek ziyan olur. Aslına bakınca büyük babamın dediği gibi, meyhane meze satar, lokanta ve restoran da yemek. Yani meyhanede ana yemek olmaz. Ama günümüzde işler değişti. Neredeyse her restoranda meze dolapları ortaya çıktı. Olmadı meze tepsisi. Sanki zorundaymışız gibi önden meze ardından ana yemek sipariş eder olduk. Meze tabakları da çay tabağını andıran minicik tabaklardan orta boy kayık tabaklara evirildi. Cem Yılmaz’ın dediği gibi: “Hepsinden azar azar yap, ortaya yap.” Meze kelimesinin etimolojisi Farsçada maza yani lezzet veya tadımlık anlamına geliyormuş. Aslına bakarsanız bu anlam mezenin nasıl olması, nasıl yenmesi gerektiğini de anlatıyor. Bir tarifler listesi değil meze, bir yeme, tatma, yani yaşam biçimi. Reçetesi yok mezenin. Her şeyi meze yapabilirsiniz. Bir ayvayı dahi üzerine tuz ekip meze yapmak mümkün. Soğuk da olabilir, sıcak da. Yeter ki tadımlık olsun, çok ağır olmasın, doyurmasın, paylaşılsın. Bu anlamda bakıldığında meze ile ağız eğlenir. Doymak için değildir, eğlenceliktir, sabır ister, sohbet ister. Bir sav mezenin İstanbul’un gayrimüslim mahallelerindeki meyhanelerden yaygınlaştığını savunurken, bir diğeri de mezenin zeytinyağının mucidi Giritlilerden çıktığını savunur. Gerçi güzel bir zeytinyağına banılan lezzetli bir ekmekten de nefis meze olur. Son dönemde mezelerin birçoğu belki ekonomik nedenlerle yoğurtlu oldu ama kökeninde sebze, deniz mahsulü, sakatat, meyve gibi birçok malzeme vardı. Önemli olan malzemenin mevsiminde olmasıydı. Bir çoğu da unutulmaya yüz tuttu.

Lezzeti tekrar algılatıyor

Azar azar ortaya