"çağrı mert bakırcı" ile ilgili içerikler
38 yıl önce insanlığı kurtaran karar
Soğuk Savaş'ın en gergin günlerinde gezegenimizi nükleer yok oluşa sürüklenmekten, bir radar operatörünün kararı kurtarmıştı. Stanislav Petrov o gün zor olanı seçip haklı çıktı. Bugün ise hala kolay olanı yapamıyor ve nükleer silahlardan vazgeçemiyoruz
Hayatta kalmak bir tercih değildir
Sıradan ve karmaşık birçok davranış, beyindeki belli devrelerin sağlıklı çalışmasına bağlı. Böylesi üst düzey fonksiyonlar bile sıradan devrelere bağlıyken, hayatta kalmak kadar temel bir içgüdünün özgür tercih olduğunu düşünmek abesle iştigal etmek olurdu
Keçiler giderse yangınlar artar
Bu yılı yangınlarla geçirdik, sebepleri üzerine uzun tartışmalar yaptık. Görmediğimiz etkenlerden biri ise otlak hayvanlarının doğal yaşam alanlarından uzaklaşmasıydı. Onların yiyemediği her türlü “çer çöpü” yangınların yakıtı olarak kucağımızda bulduğumuzu unutmayalım
Bir ısırığıyla insanı vejetaryen yapan kene
Alfa-gal Sendromu bundan 20 yıl önce tanımlandı ve hala hakkında bilmediğimiz çok fazla şey var. Ama iklim değişikliği ve doğal yaşamla insanın iç içe geçmesi sonucu hastalık hızla yayılıyor. ABD’de 2009’da 12 vaka vardı, 2019’da rakam 34 bine yükseldi
Bir simülasyonun içinde yaşıyor olabilir miyiz?
Hazır metaverse konusu gündeme gelmişken ve simüle edilmiş evrenlerde yaşama hayalleri pazarlanırken, bu konudaki en ilgi çekici felsefi/bilimsel konulardan birini sizlerle paylaşmak istedim: Simülasyon Teorisi
Armageddon’un gerçek hali: Dart
Dev bir asteroid Dünya’yı tehdit ederse, Bruce Willis ortaya çıkıp gezegeni kurtarmayacak. NASA bu yüzden bir asteroidin yörüngesini değiştirmeyi denemek üzere uzay aracı DART’ı iki hafta içinde fırlatıyor. Deney başarılı olursa, olası tehlikelere karşı elimizde “etkili bir silah var” diyebileceğiz
Aramıza yeni katılan en eski insan!
“Homo bodoensis” geçen hafta “Yeni bir insan türü bulundu” başlıklarıyla her yerde haber oldu. Ama gerçek tam da öyle değil, aslında keşfedilen yeni bir insan yok. Bu tanım sadece yeni bir sınıflandırmaya ait
Fillerin dişlerini nasıl yok ediyoruz?
Yasa dışı fildişi kaçakçılarına karşı savunma olarak filler evrimleşmeye başladı. Bazı fil popülasyonlarında dişsiz doğum oranları yüzde 98’lere ulaştı. Peki bu değişim nasıl bu kadar hızlı olabildi ve bu bir “adaptasyon” mudur, yoksa “evrim” midir?
Anıları silip geri getirebilir miyiz?
Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar, bir nöron üzerindeki shank proteini bozulmuşsa, o nöronla ilişkili anıların değiştirilebilir; sağlamsa değiştirilemez olduğunu fark etti. Bu, anı araştırmalarının yönünü etkileyecek, çok önemli bir keşif
Boşsunuz ve sizi özel yapan bu boşluk!
Bir atom çekirdeği fıstık büyüklüğünde olsaydı, atomun kendisi futbol stadyumu kadar olurdu! Atomlardaki tüm boşlukları kaldırsaydık, bütün insanları oluşturan malzeme, tek bir küp şeker hacmine sığardı
Güneş Sistemi’nin dokuzuncu gezegeni
Güneş Sistemi’nde keşfedilmeyi bekleyen yeni bir gezegen var mı, tam olarak bilmiyoruz. Ama Neptün’ü de böyle bulmuştuk, bilmiyorduk fakat oralarda bir yerlerde olduğunu hesaplayabildik
Tüm deney bakterilerinin atası
Evrimin çok kısa sürede bile çok kapsamlı değişimler yaratabildiğini biliyoruz. Mesela bakteriler... Dünyanın dört bir yanındaki laboratuvarlarda kullanılan bakterilerin atasal tarihi, sadece 2 adet bakteriye kadar takip edilebilmektedir
Mamutlar geri geliyor
Soyu tamamen tükenmiş mamutların genetik mühendisliğiyle geri getirilmesi planlanıyor. Üstelik plana göre sadece altı yıl içinde bir mamutun yeryüzünde yürüdüğünü görebiliriz
Tarihin en önemli aşı bilimcisi
Adını hiçbir zaman televizyonlarda duymayacak olsanız da Amerikalı mikrobiyolog Maurice Hilleman, geliştirdiği...
Balinalar balıklarla değil ineklerle akraba
Fosiller bize eksiksiz bir evrim tablosu sunuyor. Bunlardan en etkileyici olanlarından biri daha yeni keşfedildi. Phiomicetus anubis adı verilen tür, balinaların soyunun karadan geldiğinin sağlaması niteliğinde...
Diyeti koşarak geçemezsiniz
Kaloriyi rakamlardan ibaretmiş gibi görsek de asıl önemli olan o kaloriyi nereden aldığımız. Buna dikkat etmeden sadece egzersiz yaparak kilo veremeyiz. Ama yaşımız ne olursa olsun, egzersize başlayarak vücudumuza pek çok iyilik sunabiliriz
Mutsuzluktan korkmayın
Her alanda mutlu olmayı beklemek anlamsız çünkü bu mümkün değil. Hele ki bu arayış negatif duyguların varlığını görmezden gelme boyutuna ulaştığında öncelikle psikolojiyle, daha temeldeyse biyolojiyle çelişen bir doğaya bürünüyor
Doğayı ‘insanlaştırma’ yanlışı
Bizi antoropomorfizme, yani doğayı insanlaştırmaya iten sebepleri anlamak zor değil, sonuçta aynı yerden geliyoruz. Sorun, sadece olumlu bulduklarımıza odaklandığımızda başlıyor. Hisleri olanları koruyalım da, “insan gibi” olmayan şeyler korumaya değmez mi?
Felaketler unutanı affetmez
Doğa acımasızdır ve afetler kendilerini sadece arada bir hatırlatır. Doğal afetlere hazırlık, kendilerini hatırlattıklarında değil, hatırlatmadan önce yapılır. Çünkü çat kapı hayatımıza girdiklerinde artık iş işten geçmiştir, bundan kaçış yoktur
Akdeniz ormanları yangına bağımlıdır
Kaliforniya, Şili, Güney Afrika’daki gibi Akdeniz ormanlarının da gelişebilmesi için yanması gerekir. Bu coğrafyalar yangınlarla evrimleşmiştir, hatta türlerin bir kısmı bizzat yangın başlatır.
Bebekler neden pislik yer?
Yenidoğanlar ve küçük çocuklar tanımadıkları şeyleri toplar ve ağzına atar. Bu davranış, türümüzün evrimsel süreçteki önemli basamaklarından biridir. Çünkü hayvan yavruları besinlerini bu şekilde seçebilmeyi öğrenir
Uzayda ‘gösteriş’ çağı
Bezos ve kumpanyası birkaç saniyeliğine uzaya çıktı ama insanlık daha fazlasını zaten yıllardır başarabiliyordu. Kitlesel kullanım başlarsa zenginler daha çok kazanacak
Milyarderlerin uzayla derdi ne?
Richard Branson uzaya çıktı, Jeff Bezos gün sayıyor. Peki dertleri “insanları” uzaya çıkarmak mı, yoksa “belli insanları” çıkarmak mı? Kamu fonlarını ne kadar kullanıyorlar? İnsanlığın uzay macerasında bu sorular bir an önce yanıt bulmalı
Mitokondri’yi öğrendik de ne işimize yarayacak?
Birçok öğrenci eğitim hayatı boyunca en az bir kez de olsa bu soruyu sormuştur. Haklı da değiller, haksız da... Fizikte, biyolojide öğretilen birçok şey fazlasıyla önemli, yeter ki gerçek hayatla nasıl ilişkilendirilecekleri öğretilsin
